Molaire massa en mol

• Scheikunde
• Middelbare school
• mavo, havo
• Leerjaar 3

Scheikunde

Duurzaam gebruik van metalen

Rekenen met de mol

Duurzaam gebruik van metalen

Metaalertsen kan je vinden onder de grond. Er is maar een bepaalde hoeveelheid grond op de aarde.

Dit betekent dat uiteindelijk alle metaalertsen opraken. Je noemt ertsen daarom niet-hernieuwbaar.

Niet-hernieuwbare materialen kan je hergebruiken zodat ze niet opraken, dit noem je een gesloten kringloop.

Recyclen

Recyclen doen we niet alleen maar omdat we bang zijn dat onze materialen opraken, we doen het ook omdat het goedkoper is en beter voor het milieu is.

Aluminium uit erts produceren kost veel energie. Aluminium recyclen kost veel minder energie.

Maar niet al het aluminium kan gerecycled worden!

Dus moeten wij de komende jaren nieuwe manieren

bedenken om te recyclen, anders raken uiteindelijk onze

materialen op.

Leerdoelen

Aan het einde van de les kan je werken met de volgende begrippen:

Atoommassa, molecuulmassa en molaire massa

Mol, en het getal van Avogadro

Rekenschema

Atoommassa

De massa van een waterstofatoom is 1,66*10^-27 kg

Niet zo handig...

Daarom is de atomaire massa-eenheid bedacht, dat is de u. 

1 u = 1,66*10^-27 kg.

De atoommassa

Bij scheikunde werken we vaak met u om de massa aan te geven. 

1 u = 1,66 x 10^-27 kg.

Bv. waterstof = 1u, zuurstof = 16u, stikstof = 12u (zie Periodiek Systeem)

Atoommassa 

Atoommassa's  van ieder atoom kun je aflezen in 

het Periodiek systeem.

Zo is de massa van 

element P = 30,97 u. 

Atoommassa 

Zoek de volgende atoommassa's:

- Waterstof

- Koolstof

- Stikstof

- Zuurstof

De molecuulmassa

Met behulp van de atoommassa's kun je de 

molecuulmassa uitrekenen. 

Bv. water =

2 x H = 2u

1 x O = 16 u

Totaal 18 u totaal. 

Massa 

Bereken de massa van:

- NH₃

- C₁₂H₂₂O₁₁

- C₂H₆O

De mol

Atomen en moleculen zijn veel te klein om te wegen. We rekenen daarom bij scheikunde met de hoeveelheid mol.

De mol is een hoeveelheid. Eén mol is 6,02 x 10²³ deeltjes.

 Dat gekke getal heet het Getal van Avogadro. (getal van Avocado)

Mol

• De mol is een vaste hoeveelheid.
• 1 mol = 6,02*1023 (deeltjes)
• 1 mol water =  6,02*10²³ watermoleculen
  
• 1 mol goud = 6,02*1023 goudatomen

Dus 1 mol water bestaat uit evenveel deeltjes als 1 mol goud!

Molaire massa M

Hier tel je de atoommassa's bij elkaar op van alle atomen in één molecuul .

Eenheid u (van de atoommassa) wordt nu vervangen door g/mol

Voorbeelden NaCl en Al₂O₃: 

De molaire massa van NaCl = 1 x 22,99 + 1 x 35,45 = 58,44 g/mol

De molaire massa van Al2O3 = 26,98 x 2 + 3 x 16,00 = 101,96 g/mol

Rekenschema's 

Omrekenen van aantal mol naar aantal deeltjes

N = n x NA

N = aantal deeltjes

n = aantal mol

NA = getal van Avogadro 

Bijvoorbeeld

Bereken hoeveel  moleculen aanwezig zijn in 4,5 mol water.

Gegevens:  

n (aantal mol) = 4,5

N_A = 6.02 x 10²³

N = ? 

N = n x NA

Rekenschema

Molaire massa (formule)

M =  Molaire massa  (  gram/mol )

m = massa                    ( gram )

n = aantal mol             ( mol ) 

M=​n​​m​​

Reken Voorbeeld

Bereken de massa van 5,640 mol water.  

(M H2O) = 18,015 g/mol

Antwoord:

M = 18,015 g/mol,   n = 5,640 mol,  m = ?

m =  101, 6  gram

M=​n​​m​​

m=M⋅n

m=18,015⋅5,640

De mol en een dozijn

Een dozijn betekent 12, Een dozijn eieren zijn dus 12 eieren. Een dozijn leerlingen zijn 12 leerlingen. Een dozijn euro's kun je veel ijs van kopen.

Een mol betekent 6,02 x 10²³ deeltjes. Het geeft dus een hoeveelheid aan. Bij iedere stof weegt 1 mol anders.