3.6 KGT Politiek Parlementaire Democratie

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vmbo g, t
• Leerjaar 4

GTL - Politiek 3.6

Parlementaire Democratie

Leerdoelen

Aan het eind van deze les kun je uitleggen wat een parlementaire democratie is en wat de kenmerken daarvan zijn.

3.1 Wat is politiek

3.2 Politieke partijen

3.3 Stromingen

3.4 Regering 

3.5 Parlement

•  Keuzes maken en besluiten nemen
•  Verwerkt in jullie poster
•   Verwerkt in jullie poster
•  Kabinet, regering en koning
•  Wetten maken en controleren

In dit hoofdstuk

De belangrijkste kenmerken van onze democratie:

• De grondwet.
  
• Verdeling van de politieke macht 
• De hoogste macht bij het     parlement.
  

De Grondwet

In de grondwet staan

grondrechten / mensenrechten.

Hierin staan de belangrijkste rechten en plichten van burgers én de overheid.

00:00

Kijkopdracht:
noem vier grondrechten
die in dit videofragment
aan bod komen.

De Grondwet

Voorbeelden van grondrechten / mensenrechten:

• De politie mag je niet zomaar oppakken.
  
• Iedereen heeft recht op een vrije meningsuiting.
  
• Iedereen heeft kiesrecht.
  
• Iedereen heeft recht op gelijke behandeling.
  

De Grondwet

Naast rechten ook plichten:

 

• belasting betalen
• leerplicht

Scheiding van de macht

Om te voorkomen dat een groep te veel macht krijgt, is de macht gescheiden in drie onderdelen:

• Het parlement beslist over wetsvoorstellen.
  
• De ministers voeren de wetten uit.
  
• De rechters beoordelen of overheid en burgers zich aan de wet houden.
  

TRIAS POLITICA

De scheiding van de macht noemen we Trias Politica:

• Wetgevende macht: het parlement.
  
• Uitvoerende macht: de ministers.
  
• Rechtelijke macht: de rechters.
  

Parlement hoogste macht

• Het parlement (de mensen op wie wij stemmen) moet elk wetsvoorstel goedkeuren.
• Het parlement heeft daardoor meer macht dan de ministers.
  
• Daarom noemen we onze democratie een parlementaire democratie.
  

Parlementaire democratie en rechtsstaat

De combinatie van een parlementaire democratie, grondwet en trias politica maakt Nederland een rechtsstaat.

Rechtsstaat

Een land waarin de rechten en plichten van burgers én van de overheid in de grondwet zijn vastgelegd en ook worden nageleefd.

Invloed burgers

Politici moeten rekening houden met de mening van de burgers:

  

• Politici moeten ervoor zorgen dat ze de wensen van de burgers kennen om gekozen te worden.
  
• Ze spreken met burgers die hun zorgen uiten.
  

Pressiegroepen

Er zijn pressiegroepen  die invloed kunnen uitoefenen door te lobbyen.

Een pressiegroep is een organisatie die invloed probeert uit te oefenen op politieke besluitvorming.

Belangengroepen en Actiegroepen

• Een belangengroep bestaat uit een groep mensen die voor hetzelfde belang opkomen (ANWB)
• Actiegroepen willen vaak resultaat bereiken op een korte termijn (Greenpeace)

Maken in je digitale werkboek vragen 3.6