Nederlands Film Festival: Totem

• Filmeducatie
• Beeldende vorming
• Basisschool
• Groep 7,8

Introductie

Deze filmles is speciaal voor leerlingen uit groep 7 en 8 van de basisschool, ter voorbereiding op de film ‘Totem’, tijdens het Nederlands Film Festival. In deze les maken de leerlingen kennis met alle manieren waarop films verhalen kunnen vertellen, en komen zij hiermee goed voorbereid naar het festival. In de film ‘Totem’ komen de thema’s vrijheid, migratie en mythologie aan bod. Middels het kijken naar korte fragmenten uit de film, en door het uitvoeren van de bijbehorende actieve opdrachten en gespreksvormen, duiken de leerlingen met deze les in deze onderwerpen, en leren zij door samen in gesprek te gaan en actief bezig te zijn meer over film. Op een speelse manier leren zij zo alles wat zij zien open in de groep te bespreken. Dit helpt de leerlingen om zich goed te verbinden met wat ze hebben ervaren tijdens het kijken naar de fragmenten uit de films.

Instructies

Deze les bestaat uit 3 verschillende werkvormen die je los van elkaar kunt uitvoeren. Op deze manier kun je de les opdelen en eenvoudig op verschillende momenten opdrachten maken, bijvoorbeeld verspreid over een aantal dagen. 

- Wil je de leerlingen introduceren met het thema van de film – doe dan werkvorm 1

- Wil je met de leerlingen dieper in het thema duiken en ingaan op de filmische middelen van deze film - doe dan werkvorm 2

- Wil je dat leerlingen zelf aan de slag gaan met een actieve opdracht - doe dan werkvorm 3

Opbouw van de les:

De les bestaat uit docenten notities, hierin staan alle vragen, opdrachten en aanvullende informatie, deze vind je in de gele notities bij de slides. Daarnaast vind je in de bijlage een PDF waarin de docentennotities gebundeld zijn. Je kan de PDF erbij houden wanneer je de les geeft. 

In de slides staan knoppen, achter deze knoppen staan vragen en extra informatie voor de leerlingen, deze kan je open klikken. 

Totem

Lesinhoud

Met deze interactieve filmles bereiden jullie jezelf voor op het bekijken van de film Totem tijdens het Nederlands Film Festival.

Totem gaat over de 11-jarige Ama die zich helemaal Nederlands voelt, al komen haar ouders uit Senegal. Ze zwemt op hoog niveau en gaat gewoon naar een Rotterdamse school. Ama’s familie is uitgeprocedeerd. Ze leven illegaal in Nederland, al is Ama hier helemaal geworteld. Als haar moeder en broertje opgepakt worden, begint Ama een spannende nachtelijke zoektocht naar haar vader in Rotterdam. Totem is een avontuurlijke film met een magisch tintje!

Door fragmenten te bekijken uit de film en de bijbehorende opdrachten en gespreksvormen uit te voeren, leren jullie meer over film als medium en over de thema's uit Totem.

Vraag of opdracht

Extra informatie

Tips

Legenda

In de les staan knoppen die je open kunt klikken. Hierin staan vragen of extra informatie voor de leerlingen. Lees dit aan hen voor.

In de gele notities vind je uitgebreide uitleg over de werkvormen en extra docenteninformatie.

Totem

De film die jullie op het Nederlands Film Festival gaan kijken heet Totem, deze film gaat onder andere over vrijheid. 

• Wat betekent vrijheid eigenlijk voor jou?
  
• Welke woorden komen er in je op als je aan vrijheid denkt?

Wat betekent vrijheid voor jou?

• Wat vind je belangrijk aan vrijheid? Welke vrijheden waardeer je het meest?

• Weet iemand wat migratie betekent, zo ja, wat betekent dat?

• Hoe denk je dat het is om in een nieuw land te komen wonen?

• Hoe zou je het vinden als je nu zou emigreren naar een ander land?

Werkvorm 1: Introductie op Totem

De volgende vragen en opdracht dienen ter introductie op het thema van de film, voordat de leerlingen naar fragmenten uit de film gaan kijken. 

Bespreek de volgende vragen met de leerlingen:

• De film die jullie op het Nederlands Film Festival gaan kijken heet Totem. Deze film gaat onder meer over vrijheid. Wat betekent ‘vrijheid’ eigenlijk voor jou?
• Welke woorden komen er in je op als je aan vrijheid denkt?

Ga de kring af en vraag de leerlingen het eerste woord op te noemen dat in hen opkomt. Bespreek vervolgens de woorden die zijn genoemd.

• Wat vind je belangrijk aan vrijheid? Welke vrijheden waardeer je het meest?
• Weet iemand wat migratie betekent? Zo ja, wat betekent dat?
• Hoe denk je dat het is om in een nieuw land te komen wonen?
• Hoe zou je het vinden als je nu zou emigreren naar een ander land?

Werkvorm 2: Duik dieper in Totem

Nu jullie hebben nagedacht over wat vrijheid voor jullie persoonlijk betekent, gaan jullie kijken naar drie fragmenten uit Totem. Ieder fragment laat iets anders zien. Na ieder fragment volgen er een paar vragen die jullie klassikaal beantwoorden, om zo meer over Totem te weten te komen.

Stap 1: Bekijk de eerste twee fragmenten achter elkaar. (Het tweede fragment staat op slide 5)

Stap 2: Beantwoord daarna klassikaal de vragen. (De vragen staan op slide 6)

Stap 3: Bekijk het derde fragment en sluit af met het beantwoorden van de vragen. (Het derde fragment staat op slide 7)

Werkvorm 2: Duik dieper in Totem

Bekijk het tweede fragment. Op de volgende slide staan de vragen en opdrachten die bij de fragmenten horen.

• Ama vlucht wanneer zij ziet dat haar moeder en zusje worden opgepakt. Hoe denken jullie dat Ama zich op dit moment voelt? Waarom denk je dat? En zie je dit ook aan haar?

• Eigenlijk is Ama precies hetzelfde als haar klasgenoten: ze is in Nederland opgegroeid en ze spreekt de taal. Wat vind je ervan dat Ama en haar familie alsnog het land uit moeten?

• Thijs is de enige die weet waar Ama is. Zou jij hetzelfde hebben gedaan als Thijs? Waarom wel of niet?

Werkvorm 2: Duik dieper in Totem

Jullie hebben net twee fragmenten uit Totem gekeken.

Bespreek de volgende vragen met de leerlingen:

• Ama vlucht wanneer zij ziet dat haar moeder en zusje worden opgepakt. Hoe denken jullie dat Ama zich op dit moment voelt? Waarom denk je dat? En zie je dit ook aan haar?
• Eigenlijk is Ama precies hetzelfde als haar klasgenoten: ze is in Nederland opgegroeid en ze spreekt de taal. Wat vind je ervan dat Ama en haar familie alsnog het land uit moeten?
• Thijs is de enige die weet waar Ama is. Zou jij hetzelfde hebben gedaan als Thijs? Waarom wel of niet?

Werkvorm 2: Duik dieper in Totem

Stap 1: Bekijk het derde fragment.

Stap 2: Ga naar de volgende slide om naar de vragen en opdrachten die bij het fragment horen te gaan. 

Totemdieren

Totemdieren worden ook wel krachtdieren of medicijndieren genoemd en stammen uit de tijd van de Indianen. Elk dier beschikt over bepaalde eigenschappen waar je kracht uit kan halen of die een boodschap komt brengen wanneer je het bijvoorbeeld net als Ama even moeilijk hebt en hulp nodig hebt. Een totemdier is een soort gids, die je door het leven leidt en je levenslessen wilt geven, net als bijvoorbeeld een beschermengel. 

Animatronics

Het stekelvarken is een Animatronic. Animatronics in films zijn speciale poppen die eruitzien als echte wezens en kunnen bewegen. Ze worden gebruikt om dieren, monsters en robots tot leven te brengen in films. Ze worden ontworpen en gebouwd door mensen en hebben motoren en andere onderdelen die hen laten bewegen en soms zelfs praten. Ze helpen filmmakers om de personages in de film er levendig en echt uit te laten zien.

Wat is een totemdier?

Ama haalt veel steun uit haar Totemdier, wie weet wat een totemdier is?

Wat kun je met totemdieren en animatronics?

• Wat kun je wel met animatronics wat je niet kan met bijvoorbeeld echte wezens en dieren?

• Vind je dat de animatronic in Totem er echt uit ziet? Waarom wel of niet?

• Stel je voor, jij mag een eigen totemdier uitkiezen, wat zou dan jouw totemdier zijn? Waarom specifiek dit dier?

• Zou jouw dier nog speciale dingen kunnen?

Werkvorm 2: Duik dieper in Totem 

Jullie hebben het derde fragment gekeken. 

• Wat gebeurde er in dit fragment? 
• En wat zag je allemaal?

Bespreek de volgende vragen met de leerlingen:

• Ama haalt veel steun uit haar totemdier. Wie weet wat een totemdier is? 

Laat een paar leerlingen aan het woord, klik daarna de uitleg over een totemdier open. Ter verdieping kan je de volgende vraag stellen: Waarom heeft Ama een totemdier nodig volgens jullie?

• In het fragment zie je een gigantisch stekelvarken. Denken jullie dat dit stekelvarken echt is? Waarom wel of niet?

Mogelijk antwoord: Het stekelvarken is niet echt. Het is een pop die die techniek bevat om te kunnen bewegen. Eigenlijk is het een soort robot. Klik in de slide de uitleg over “Animatronics” open voor meer informatie.

• Wat kun je met Animatronics wat onmogelijk is met bijvoorbeeld echte wezens en dieren?

Mogelijk antwoord: De grootte bepalen, ze laten praten, ze dingen laten doen die niet echt kunnen, ze bepaalde bewegingen laten maken.

• Vind je dat de Animatronic in Totem er echt uit ziet? Waarom wel of niet?

• Wat zou jouw totemdier zijn als je er een mocht kiezen? Waarom specifiek dit dier? Laat alle leerlingen kort aan het woord over hun dier. Vraag eventueel door: Zou jouw totemdier nog speciale dingen kunnen?

Storyboard

Een storyboard voor een film is eigenlijk als een stripverhaal, maar dan speciaal voor een film. Het is een manier om te laten zien wat er in de film gaat gebeuren, maar dan in tekeningen. Elke tekening laat een stukje van het verhaal zien, zoals een scène waarin mensen praten of iets spannends gebeurt. Een storyboard helpt de mensen die de film gaan maken, om te begrijpen hoe de film eruit zal zien en dat de gebeurtenissen een logische volgorde hebben.

Inspiratievragen

• Wat gaat er gebeuren met Ama en haar familie?
• Gaat ze haar vader nog vinden?
• Gaat haar totemdier haar helpen in deze zoektocht?
• Zal ze zich blijven verstoppen in de schuur van Thijs of zal ze toch op avontuur gaan?

Belangrijke elementen storyboard

• Welke belangrijke gebeurtenissen er zullen plaatsvinden.
• De acties van de personages
• Dialogen kunnen jullie door middel van tekst toevoegen aan jullie storyboard.
• Emoties en de sfeer die jullie willen neerzetten.
• Camera positie.
• De setting en locatie.
• Bewegingen van de personages.
• Muziek of geluidseffecten die belangrijk zijn voor het verhaal.
  

Doe - opdracht: Schrijf de film af

In deze opdracht gaan de leerlingen een vervolg bedenken op het einde van fragment 2: de scène waarin Ama zich verstopt in de schuur van Thijs. Hoe loopt dit af?

In tweetallen bedenken jullie een vervolg op dit verhaal, jullie zelfbedachte vervolg werk je uit in een storyboard. 

Om jullie op weg te helpen kan je de inspiratievragen en de belangrijke elementen storyboard gebruiken. 

Werkvorm 3:  Schrijf de film af

Benodigdheden:

• A3-papier
• Potloden en/of stiften
• Optioneel: tijdschriften, scharen en lijm

Jullie hebben 3 korte fragmenten uit de film bekeken, waardoor je al een klein beetje weet waar de film over gaat. Maar je weet natuurlijk nog niet hoe de film afloopt. Want wat gaat er met Ama gebeuren?

Doe-opdracht: schrijf de film af

Hiervoor gaan jullie in tweetallen zelf een vervolg op het verhaal bedenken. Dat doe je met behulp van een storyboard dat je zelf gaat maken.

Stap 1: Kijk fragment 2 nog een keer met de leerlingen. Wat zien jullie in dit fragment?

We zien Ama, die zich verstopt in de schuur van Thijs, om niet gevonden te worden door de politie.

Hoe loopt dat af?  

Stap 2: Vorm een tweetal en bedenk samen een vervolg op deze scène.

Ieder tweetal maakt een storyboard en schetst het zelfbedachte verloop van het verhaal.

• Klik de infoknop “Storyboard” open voor de uitleg over een storyboard.
• Bespreek daarna de “inspiratievragen” en de “belangrijke elementen”.
• Geef ieder tweetal een A3-papier.
• Je deelt het papier op in 4 horizontale vakken, dit kan door het vel te vouwen.
• In je tweetal bespreek je eerst hoe je denkt dat de scène afloopt. Gebruik je fantasie, want alles kan hier nog in jullie scène gebeuren.
• Als je het verhaal bedacht hebt, ga je dit uitwerken in het storyboard. Dit doe je door te tekenen.
• In de eerste twee vakken verbeeld je de scènes die direct na het einde van het fragment plaatsvinden.
• De laatste twee vakken gaan over het einde van je verhaal.

Tip! Om het verhaal nog realistischer te verbeelden, kan je in plaats van te tekenen, afbeeldingen uit tijdschriften gebruiken in je storyboard.

Afsluiting: Bespreek samen met de leerlingen de gemaakte storyboards, laat de tweetallen om de beurt aan het woord over hun storyboards en de keuzes die ze hebben gemaakt.

Leer meer met het NFF

Door het bekijken van de fragmenten en het uitvoeren van de opdrachten, hebben jullie alvast kennisgemaakt met de films die jullie op het Nederlands Film Festival gaan bekijken.  

Wil je nog meer doen met filmeducatie in de klas?

Neem dan eens een kijkje in het lesmateriaal van het NFF, voor meer filmlessen in de klas. 

Of schrijf je in voor de onderwijsnieuwsbrief, om op de hoogte gehouden te worden over ons educatieprogramma en voor tips en tricks voor filmeducatie in je klas!

Veel plezier op het Nederlands Film Festival!