lesplan
In oorlog vervolgd
Wil je met dit lesplan aan de slag? Klik op de knop hieronder om een eigen kopie te maken in 'Mijn Lessen'. Vervolgens kun je de lessen aanpassen naar jouw wensen.
Dit is een flipping-the-classroom-les over de Jodenvervolging. Mirjam en Jenny vertellen hoe hun leven door de oorlog werd verwoest, alleen omdat ze Joods zijn. Mirjam overleeft verschillende concentratiekampen en verliest bijna haar hele familie. Jenny zit met haar moeder ondergedoken. De twee vrouwen vertellen hun indrukwekkende verhaal. De leerlingen beantwoorden vragen tijdens het kijken en gaan daarna op zoek naar monumenten in Nederland over de Jodenvervolging.
Jong in oorlog
De video's in deze Flipping-the-classroom-lessen maken onderdeel uit van de videoserie 'Jong in oorlog' van het Nationaal Comité 4 en 5 mei waarin verschillende thema's over de Tweede Wereldoorlog aan bod komen. In deze les gaat het over vervolging. Twee Joodse vrouwen vertellen over wat ze hebben meegemaakt. De video's zijn ook op YouTube te vinden.
Doelen
De leerlingen gaan aan de slag met de volgende doelen.
- Je bekijkt een film met interviews met mensen die jong waren in de oorlog.
- Je beantwoordt vragen tijdens de film.
- Je doet een onderzoek naar monumenten.
- Je presenteert je onderzoek.
VOORKENNIS
Praat met leerlingen over wat ze weten over de Jodenvervolging in Nederland. Wat weten ze ervan, met kennis vanuit de geschiedenisles of bijvoorbeeld het Denkboek? Gebruik de achtergrondinformatie (helemaal onderaan het lesplan) om de kennis van de leerlingen aan te vullen als dat nodig is.
Start
Leg uit hoe de les werkt.
- Je doorloopt de verschillende schermen met opdrachten.
- Je leest de opdracht aan het eind.
- Je voert de opdracht uit. (Spreek een deadline af.)
- Je presenteert het resultaat.
Laat leerlingen in tweetallen de opdrachten doen. Een andere optie is om de les als huiswerk mee te geven.
Klik hiernaast om de les te openen of om de les te delen met leerlingen.
Tijdens de zelfstandige verwerking
Er worden tijdens het kijken vragen gesteld. Leerlingen mogen vrij met elkaar overleggen over mogelijke antwoorden.
Afsluitende opdracht
Leerlingen onderzoeken welke monumenten in Nederland herinneren aan de Jodenvervolging. Help de groepjes op weg door te wijzen op de website www.oorlogsmonumenten.nl. Typ in het zoekvenster 'jodenvervolging' om monumenten te vinden die hieraan herinneren.
Aflsuiting en beoordeling
Spreek af met de leerlingen wanneer zij hun monumenten presenteren. Beoordeel de presentatie (eventueel samen met de groep) op de volgende punten:
- Is er voldoende informatie en beeldmateriaal gebruikt om het verhaal van de monumenten te vertellen?
- Ziet de presentatie er aantrekkelijk uit?
- Is de informatie betrouwbaar? (Is er een bronvermelding?)
- Is de samenwerking goed verlopen?
Kies een beoordeling die past bij jullie onderwijs.
Laat de groepjes hun monumenten presenteren.
Praat daarna met de klas na over de verhalen van Mirjam en Jenny en het onderzoek. Wat maakte het meeste indruk? Waarom is het belangrijk dat deze verhalen verteld blijven worden?
ACHTERGROndinformatie
De nazi's gaven de Joden de schuld van de armoede in Duitsland in de jaren dertig. Omdat Joden al werden gediscrimineerd, vonden deze ideeën snel gehoor, daarbij geholpen door de geraffineerde propaganda van de nazi's. De nazi's zorgden er eerst voor dat de Joden uit de samenleving buitengesloten werden. Ze mochten bepaalde beroepen niet uitoefenen en niet meer in openbare gelegenheden komen. Daarna werd zichtbaar gemaakt wie Joods was en wie niet, door middel van persoonsbewijzen met een J erin en het dragen van een Jodenster, waar Jenny ook over vertelt.
Vanaf 1942 werden Joden opgepakt en via kamp Westerbork op transport gezet naar de concentratie- en vernietigingskampen. Daar werden ze vermoord of stierven door slavenarbeid of uitputting of ziekten. Nederlandse politieagenten en andere ambtenaren werkten mee met het oppakken van de Joden. Sommigen geloofden de ideeen van de nazi's, anderen vonden dat ze geen andere keuze hadden dan meewerken. Mirjam en Jenny overleefden en vertellen hun verhaal. Voor veel mensen was pas na de oorlog duidelijk hoeveel mensen er waren vermoord door de nazi's.
Meer informatie over de Jodenvervolging is bijvoorbeeld te vinden op de website van het verzetsmuseum en op de website van Kamp Westerbork.
Hoe 'Flip' je de les?
Deze les is opgebouwd volgens het ‘flipping the classroom-model’.
Stap 1: een gezamenlijke start
Leid het onderwerp in (vooral als het nieuw is) op een aantrekkelijke manier. Maak de leerlingen nieuwsgierig. Het doel is hier om de interesse te wekken.
Stap 2: Leerlingen gaan zelfstandig aan de slag
De leerlingen doorlopen de Jong in oorlog les zelfstandig, waarbij ze gebruik mogen maken van het internet om iets op te zoeken. Leerlingen kunnen in deze fase ook thuis aan de opdracht werken.
Stap 3: Leerlingen verwerken de inhoud van de les zelfstandig
In iedere Jong in oorlog-les krijgen de leerlingen aan het eind een opdracht, waarbij ze dieper in het onderwerp duiken. Stap 2 en 3 overlappen elkaar. Leerlingen kunnen eventueel in deze fase ook thuis of in tussenuren aan de opdracht werken.
Stap 4: De leerlingen presenteren hun resultaten
Zowel leerlingen als docent kunnen direct gerichte feedback geven op de presentaties en opgedane kennis.