KCEF
Kenniscentrum Executieve Functies
lesplan

Handleiding

Wil je met dit lesplan aan de slag? Klik op de knop hieronder om een eigen kopie te maken in 'Mijn Lessen'. Vervolgens kun je de lessen aanpassen naar jouw wensen.

Deze handleiding geeft uitleg en informatie over de lessen EF 5: Metacognitie [Ken jezelf]

INTRODUCTIE EN DOEL HOOFDSTUK:

Metafoor JEF:
Einde wedstrijd betekent nog niet einde oefening.
De evaluatie brengt in kaart wat de volgende keer beter kan.

Metacognitie betekent kritisch over jezelf nadenken, werk evalueren en leren beseffen wat beter of anders kan. Dit uit zich bijvoorbeeld in terugblikken en analyseren.

In dit hoofdstuk leren de leerlingen dat het belangrijk is om terug te blikken op een afgelopen periode. Dit kan bijvoorbeeld gaan over het analyseren van toetsen om het de volgende keer anders aan te pakken.

De leerlingen weten exact wat ze hebben bereikt, wat er beter gaat en waar ze nog verder aan willen werken.

uit welke lessen bestaat dit hoofdstuk:

Elk hoofdstuk start met Kenmerken en doelen.
De leerlingen lezen de doelen van het hoofdstuk en schatten in wat ze al kunnen en wat ze nog willen leren.

Elk hoofdstuk wordt afgesloten met Handige strategieën.
De leerlingen leren of herhalen handige strategieën bij het onderwerp en bepalen welke strategieën zij gaan uitproberen.

Opbouw hoofdstuk metacognitie:

5.1 Terugblikken en analyseren
  • Les 1: Terugblikken en analyseren
  • Les 2: Van fouten kun je leren
  • Les 3: De foutenanalyse
5.2 Leerstrategieën
  • Les 1: Voorkennis en Cornell-methode
  • Les 2: Flashcards
  • Les 3: Mindmap
  • Les 4: Vragen stellen en oefentoetsen
  • Les 5: Actief samenvatten en braindump
  • Les 6: Soorten vragen en de vraag- en antwoordstructuur
Je kunt er voor kiezen om alle lessen binnen dit hoofdstuk te behandelen, maar je kunt er ook voor kiezen om losse lessen te pakken.

wat zeggen de leerlingen:

Leerstrategieën
Leerlingen kennen in de onderbouw nog weinig effectieve strategieën en vinden het lastig om een nieuwe leerstrategieën in te zetten.

Hieronder geven leerlingen aan waar ze tegenaan lopen.
Deze punten vallen allen onder de EF metacognitie.

Lezen van lange teksten
  • Ik vind tekst vaak veel te lang, waardoor ik geen zin heb om te lezen.
  • Ik weet niet goed hoe ik belangrijke dingen uit een tekst moet onthouden.
  • Ik weet niet goed hoe ik hoofdzaken uit een tekst kan halen.
Moeite met samenvatten
  • Ik weet niet wat ik wel of niet moet opschrijven.
  • Alsnog is mijn samenvatting veel te lang.
Niet goed weten welke leerstrategieën er allemaal zijn voor het leren van verschillende vakken
  • Ik weet niet goed hoe ik de woorden en zinnen moet leren bij de talen; alleen stampen is niet genoeg.
  • Ik lees de tekst altijd door als ik leer, maar haal hier geen voldoende door.
Lastige vragen op een toets of de vraag niet goed kunnen beantwoorden (de vraag begrijpen)
  • Op de toets worden vragen gesteld die ik helemaal niet heb geleerd.
  • Ik begrijp de vragen lang niet altijd.
  • Ik geef heel vaak niet het juiste antwoord, of het is te kot of net niet goed genoeg.
Leer- en maakwerk
  • Bij het opgeven en bespreken van leer- en maakwerk speelt metacognitie ook een grote rol. 
Opgeven en bespreken van huiswerk
  • Het huiswerk dat ik het minst leuk vind, stel ik uit.
  • Heel vaak maak ik mijn huiswerk niet, omdat ik niet precies weet wat ik moet doen of hoe ik moet beginnen.
  • Als ik mijn huiswerk niet meteen snap, dan maak ik het vaak niet.
Langetermijnopdrachten
  • Het is zoveel dat ik moet doen, ik weet niet waar ik moet beginnen.
  • Ik had geen flauw idee wat ik allemaal moest doen voor mijn profielwerkstuk. Daarom heb ik dit uitgesteld en was ik veel te laat met inleveren.
Toetsen
Het is veel te veel om te leren en ik weet dan niet waar ik moet beginnen.
Ik begin vaak te laat met leren en denk dan: 'nu heeft het toch geen zin meer' en doe het dan helemaal niet meer.

Er wordt met de EF metacognitie gewerkt aan de onderstaande punten:
  • De leerlingen leren na te denken over hoe ze dingen anders kunnen aanpekken wat betreft huiswerk als het niet lukt.
  • De leerlingen leren te evalueren en dingen anders aan te pakken na de verkregen feedback en het bespreken van het proces en het resultaat.
  • De leerlingen leren evalueren en dingen anders aan te pakken na het gebruik van de foutenanalyse, ze worden eigen van hun eigen leerproces.
In de lessen worden interventies behandeld en hoe je de interventies kunt inzetten in de lespraktijk.

info- en Werkbladen

De info- en werkbladen die in dit hoofdstuk gebruikt worden zijn te vinden onder het kopje 'werkbladen'. 

einde