mindset

Instructies

Docenteninstructies - KiKiD voorbereidende les Mindset (VO).pdf

Deze les gaat over mentale gezondheid. De les is bedoeld om leerlingen voor te bereiden op de KiKiD voorstelling over mentale gezondheid. De les gaat aan de hand van vragen, stellingen, video’s en opdrachten dieper in op wat is mentale gezondheid?, social media, prestatiedruk en eenzaamheid. 

Voor deze les hebben leerlingen alleen pen en papier nodig. Het is een les zonder telefoon of laptop, zorg dus dat je het vinkje “devices in de klas” niet aangevinkt hebt (zie beginslide onderaan). 

Tijdens de les wordt veel gebruikgemaakt van vragen en opdrachten. Het is daarbij de bedoeling dat het een open en eerlijk gesprek wordt tussen de leerlingen. Voor jou als docent belangrijk om goed te luisteren, niet te oordelen en vooral door te vragen: waarom heeft een leerling een bepaald antwoord ingevuld? Waarom is een leerling het eens of oneens met de stelling? Bij iedere slide staan in de instructies voorbeelden van vervolgvragen die je (optioneel) kunt stellen. 

De allerbelangrijkste tip bij het gegeven van een les van KiKiD is: creëer een veilige sfeer.

- Maak afspraken met elkaar

- Gebruik LSD (Luisteren-Samenvatten-Doorvragen) en laat je OMA (Oordelen-Meningen-

Adviezen) thuis.

- Gebruik humor, maak het onderwerp niet te zwaar.

Tot slot nog wat praktische informatie:

- Zet de les op volledig scherm voor de juiste ervaring;

- Download (en print) het PDF bestand met instructies en houd dat bij de hand tijdens het geven van de les. Deze vertelt je precies wat je moet doen. 

Heel veel plezier met de les!

Groetjes,

Het KiKiD team

Klassikale vraag

Deze vraag is bedoeld als inleiding van het onderwerp. Dit is een mooi moment om te kijken wat leerlingen al weten over het onderwerp. Bespreek de vraag klassikaal.

Mentale gezondheid is de manier waarop je je verhoudt tot jezelf en tot anderen en hoe je omgaat met de uitdagingen in het dagelijks leven. Mentaal gezonde personen voelen zich over het geheel genomen tevreden, zijn in staat om te genieten, denken positief, kunnen omgaan met tegenslagen en zijn tevreden met hun sociale relaties.

Vervolgvragen (suggesties)

- Wat versta je onder mentale gezondheid?
- Wat beïnvloedt je mentale gezondheid?

- Vind je dat er genoeg gepraat wordt over mentale gezondheid?

- Gaat mentale gezondheid alleen maar over je hoofd? 

Meerkeuzevraag

Ga de antwoorden af en laat leerlingen hun hand opsteken als ze denken dat dit het juiste antwoord is. Het juiste antwoord is b: 7,1. 

In 2021 waren de gevolgen van corona duidelijk voelbaar, wat invloed heeft gehad op de mate van levenstevredenheid. Belangrijk om dit mee te geven aan de leerlingen. 

Vervolgvragen (suggesties)

- Valt dit cijfer je mee of tegen?
- Hoe verklaar je dit gemiddelde cijfer?
- Welk cijfer geef je zelf aan je leven? Hoe komt dit?

Opdracht

Laat leerlingen voor zichzelf een cijfer op een blaadje schrijven. Vraag daarna of er leerlingen zijn die hun cijfer willen delen, en hoe ze op dit cijfer komen. 

Wees je ervan bewust dat dit mogelijk voor sommige leerlingen een pijnlijke opdracht is. Geef ze voldoende ruimte om dit cijfer voor zichzelf te houden. 

Bespreek in tweetallen

Wanneer voel jij je goed? Laat de leerlingen dit in tweetallen bespreken en ieder drie dingen bedenken. Bespreek daarna klassikaal.

Vervolgvragen (suggesties)

- Wat doe jij om je goed te voelen?

- Ben je hier bewust mee bezig? 

Laat de leerlingen weten dat ze een video gaan kijken over social media.

Klassikale vraag

Laat de leerlingen nadenken op welke manieren social media invloed heeft op je mentale gezondheid. 

Voorbeelden:

Onzekerheid

Eenzaamheid

Verslaving 

Slecht slapen

Snel afgeleid

Overprikkeld

Bespreek in groepjes van 4.

Hoe heeft social media invloed op eenzaamheid? Waarom wel en waarom niet? Bedenk 3 argumenten voor en 3 argumenten tegen. Bespreek het daarna klassikaal.

Het resultaat kan er bijvoorbeeld zo uit zien:

Social media maakt ons eenzaam:

- Geen lichaamstaal

- Ver van elkaar af

- Alleen perfecte plaatjes

- Je laat alleen de positieve kanten van je leven zien

- Geen realistisch beeld van de werkelijkheid

Social media maakt ons niet eenzaam:

- Contact met mensen over de hele wereld

- Mogelijkheid om gelijkgestemden te vinden

- Altijd om iemand mee te praten of gamen

- Je durft meer te zeggen

Stelling

Leerlingen kunnen bijvoorbeeld hun hand opsteken of gaan staan als ze het eens zijn met de stelling, en hun hand omlaag of blijven zitten als ze het oneens zijn.. Vraag de leerlingen waarom ze eens of oneens hebben geantwoord. Het doel van deze stelling om leerlingen bewust te maken dat iedereen zich wel eens eenzaam voelt in zijn of haar leven, en dat dat normaal is. Geef dit de leerlingen dus mee.

Vervolgvragen (suggesties)

- Is het normaal om je wel eens eenzaam te voelen? 

- Hoe erg is het om je wel eens eenzaam te voelen?

Bespreek in tweetallen.

Laat ze met elkaar bespreken hoe het kan dat sommige mensen zich eenzaam voelen en waar dat dan door komt. Bespreek dit daarna klassikaal. Goed doorvragen, als een leerling bijvoorbeeld “geen vrienden hebben” zegt, vraag dan door: ben je per definitie eenzaam als je geen vrienden hebt?

Voorbeelden:

- Als je je niet verbonden met andere mensen voelt

- Als je geen emotionele en/of sociale band met anderen hebt

- Als je iemand verliest

- Als je buitengesloten wordt

- Telefoon/social media 

Vervolgvragen:

- Is eenzaam hetzelfde als alleen zijn?

- Ben je per definitie eenzaam als je geen vrienden hebt?

Schrijfopdracht (individueel)

Laat leerlingen in stilte opschrijven wanneer zij zich de laatste keer eenzaam hebben gevoeld of wanneer ze zich überhaupt eens eenzaam hebben gevoeld. Na de opdracht kun je het klassikaal bespreken. Let hierbij wel op dat het een kwetsbaar onderwerp is, dus forceer niemand om antwoord te geven. Alleen degene die het willen delen kunnen het delen.

“Prestatiedruk is het gevoel dat je moet presteren, om zo aan bepaalde verwachtingen te voldoen. Deze druk kan je voelen vanuit jezelf en/of vanuit je omgeving.”

Je kunt prestatiedruk herkennen wanneer je vrijwel de hele tijd een drang voelt om dingen beter te moeten doen. Je zal vaak het gevoel hebben dat je iets ‘moet’ doen en goed ‘moet’ doen. ‘Moeten’ is dan ook een veelgebruikt woord als je een hoge prestatiedruk ervaart.

Vervolgvragen (suggesties)

- Herkennen jullie dit?

Bespreek in tweetallen

Ze bespreken met elkaar of ze weleens prestatiedruk ervaren en hoe dat dan wel of niet komt en wanneer ze dat voelen. Daarna kun je het klassikaal bespreken. Goed doorvragen, als een leerling bijvoorbeeld “school” zegt, vraag dan om specifieker te zijn (huiswerk/hoge cijfers halen/verwachtingen van ouders/docenten/etc.). 

Voorbeelden:

- huiswerk

- verwachtingen van ouders/docenten

- vergelijken met anderen

- leuk gevonden worden

- sporten

- druk om over te gaan

- hoge cijfers halen

- voldoen aan verwachting van anderen

- grote hoeveelheid keuzes

- geluksmaatschappij (altijd maar streven naar gelukkig zijn)

- social media

- FOMO

Klassikale vraag

Laat de leerlingen bedenken wat je kan doen als je stress ervaart. 

Voorbeelden

Praat erover: praten helpt. Ga het gesprek aan en bespreek met anderen waar je tegenaan loopt.

Zorg goed voor jezelf: zorg dat je genoeg slaapt, gezond eet en beweegt.

Pak je rust: plan tijd om even niks te doen

Vraag om hulp: vraag om hulp als het even minder goed gaat. Dit kan bijvoorbeeld zijn met het maken van een planning of praten over je gevoel en problemen.

Ademhalingsoefeningen: zorg dat je hoofd leeg wordt van gedachten en dat je hartslag daalt.

Plezier: Zorg dat je dingen doet die je leuk vind en waar je blij van wordt.

Begeleid de leerlingen door de ademhalingsoefening heen. Jij bepaalt het tempo dus ga niet al te langzaam, aangezien dat voor sommige vervelend kan zijn.