PO - Middenbouw - Mijn bril, jouw bril, onze bril! - Week tegen Pesten '25

• Burgerschapskunde
• Mentorles
• Basisschool
• Groep 3-5

Introductie

Introductie Hoe je de wereld ziet...? Ehhh, tja... met je eigen ogen natuurlijk. Je ziet de wereld door jouw eigen 'bril'. En om het nog wat ingewikkelder te maken... iemand anders dus ook! In deze les gaan we door onze eigen 'bril' kijken maar kijken we ook naar de ander. Iedereen heeft een andere kracht en andere talenten. Welke superheld ben jij door jouw bril? En als we alle brillen van de klas gebruiken... wat voor superteams kunnen we dan maken?

Instructies

Voorbereiding:
Gouden Weken & Week tegen Pesten
Deze Week tegen Pesten-les is de afsluiter van de Gouden Weken-periode. Doe voorafgaand aan deze les onze drie Gouden Weken-lessen die gaan over de eerste drie fases van groepsdynamica (forming, storming en norming), zodat de Week tegen Pesten-les in de vierde fase, performing, mooi aansluit. Lees hier meer over groepsdynamica; hoe de mechanismes werken, hoe je groepsdynamica kunt sturen en de groepsvorming een positieve wending geeft.

Werkvormen
Zelfonderzoek, samenwerken, individueel nadenken, tekenen, uitwisselen, verbanden zoeken, groepsgesprek, klassikale evaluatie

Leerdoelen:
In deze les...

... analyseren en reflecteren de leerlingen op zichzelf.

... oefenen de leerlingen met het visualiseren en verbeelden van hun kwaliteit d.m.v. een superheld

... delen de leerlingen wat ze denken en vinden van zichzelf en een ander

... ervaren de leerlingen de diversiteit van de klas op een positieve manier

... leren de leerlingen onderlinge verschillen te gebruiken als verbindend element

... oefenen de leerlingen met keuzes maken en hun keuze beargumenteren
... oefenen de leerlingen met reflecteren.

Kennis:
Leerlingen leren dat iedereen vanuit zijn eigen kader/perspectief de dingen bekijkt. Ze leren ook dat je onderlinge verschillen kunt gebruiken als verbindend element, en dat je kunt leren van elkaars verschillen.

Vaardigheden:
Leerlingen oefenen met gesprekstechnieken en actief luisteren.
Ze oefenen met reflecteren op zichzelf, de ander en de groep.
Ze oefenen ook beargumenteren en hun mening onderbouwen.

Houding:
In deze les werk je aan een nieuwsgierige, geïnteresseerde houding. Ook oefenen de leerlingen een open houding te hebben naar zichzelf,  in dialoog met een ander of de groep.


Burgerschap
Met deze les werk je aan de volgende actuele burgerschapskerndoelen:
•    Kerndoel 1. Veilige schoolcultuur:
•    Zorgen voor een veilige schoolomgeving met aandacht voor diversiteit en inclusie.
•    Aanbieden van activiteiten die de betekenis van democratische waarden laten zien.
•    Stimuleren van kritische denkvaardigheden, morele en ethische oordeelsvorming en het offline en online respectvol communiceren daarover.

•    Samen met leerlingen vormgeven van een democratische cultuur.

•    Kerndoel 2. Diversiteit:

•    In gedrag rekening houden met ervaringen en perspectieven van anderen.

•    Kerndoel 3. Democratische waarden:
•    Verkennen op basis van morele en ethische perspectieven wat rechtvaardigheid en verantwoordelijk handelen betekent voor jezelf.

•    Afwegen hoe het eigen handelen effect heeft op de omgeving en het welzijn van anderen, nu en in de toekomst.

•    Kerndoel 5: Democratische betrokkenheid
•    Communiceren op respectvolle wijze

•    Leren omgaan met de wensen en de stem van de minderheid in besluitvormingsprocessen

•    Kerndoel 6. Maatschappelijke vraagstukken:
•    Uitdrukken van persoonlijke idealen en opvattingen.
•    Reflecteren hoe de eigen identiteit en waarden het handelen kunnen beïnvloeden.

Introductie

Hoe je de wereld ziet...? Ehhh, tja... met je eigen ogen natuurlijk. Je ziet de wereld door jouw eigen 'bril'. En om het nog wat ingewikkelder te maken... iemand anders dus ook!

In deze les gaan we eens goed door onze eigen 'bril' kijken, maar kijken we ook naar de ander.

Iedereen ziet de dingen anders en heeft  andere krachten en talenten. Welke kracht schuilt er in jou? Welke superheld ben jij als je door jouw bril kijkt? En als we alle brillen van de klas gebruiken... wat voor superteams kunnen we dan maken?

Deze les draagt bij aan meer teamgevoel en onderlinge verbondenheid. Wat de kans op pesten verkleind.

Deel 1 - Mijn bril [Klassikaal]

Oké, we beginnen dus met onszelf! Naar jezelf kijken en eerlijk zijn naar jezelf is heel belangrijk.

Bespreek met de klas dat iedereen ergens anders goed in is en andere dingen leuk vindt. De een vindt lezen superleuk terwijl de ander liever in een boom klimt of voetbalt. Vaak ben je ook best wel goed in iets wat je echt leuk vindt.

Tip: Geef wat voorbeelden van waar specifieke leerlingen goed in zijn! Het is ook leuk om te benoemen waar je zelf goed in bent.

Waar ben jij echt heel goed in?

Alle leerlingen gaan een tekening maken van zichzelf. Maar niet zomaar van zichzelf, ze gaan zichzelf tekenen als superheld met hun specifieke talent als kracht. 

Ben jij Joba de machtige boomklimmer? Of Thomas de super-rekenaar? Je mag best een beetje opscheppen ;)

Geef de kinderen de ruimte om zelf iets te bedenken, alles is goed. Je kan met de kinderen meedenken als ze het even niet weten.

Let op! Het gevaar is dat leerlingen fantasiekrachten gaan bedenken of superhelden die ze graag zouden willen zijn. Maar het gaat echt over iets wat je al kan! Probeer daar op te sturen en de kwaliteit daarvan te benadrukken.

Laat eens zien!

Verzamel de tekeningen op een grote tafel en ga er met zijn allen omheen staan. Wat zien we allemaal?

Bespreek de tekeningen aan de hand van de onderstaande vragen:

• Wil er iemand iets over zijn tekening vertellen?
• Ziet er iemand een bijzonder talent?
• Kunnen we bij iedereen nog een talent bedenken dat ze zelf nu niet hebben gekozen? (Want iedereen kan natuurlijk meerdere dingen goed!)
• Wie zou er wel een dagje het talent of de superheld van iemand anders willen hebben/zijn?
• Etc.

Afronding deel 1:
Om je in een ander te kunnen verplaatsen en eens door de ander zijn bril te kunnen kijken, is het belangrijk om een ander goed te kennen. Wat vindt iemand belangrijk en waaróm vindt iemand anders dat?

Deel 2: Superteams!

We hebben nu allemaal verschillende tekeningen met verschillende talenten.
Onze klas is een bonte mix van talenten.

Rustige variant
Verzamel alle helden in de kring in het midden. We gaan nu met de tekeningen superteams samenstellen. Hoe kunnen we al deze superhelden eerlijk verdelen in verschillende heldenteams?
Maak teams van 5 à 6 helden.

Combineer klassikaal in een gesprek de helden en  talenten.  Schuif de tekeningen heen en weer. Kunnen we categorieën ontdekken? Wie vullen elkaar aan en waarom? Zijn er veel dezelfde? Lijken sommige op elkaar? Hoe maken we de meest gevarieerde groepjes?
Bijna klaar... Moet er nog iemand wisselen van team? Wat denken jullie?

Actievere variatie

Stap 1: Pak je eigen tekening

Je gaat nu in de klas op zoek naar klasgenoten om een superteam mee te worden. Je zoek twee klasgenoten die heel andere talenten en kwaliteiten hebben dan jij! Vorm samen een drietal!

LET OP: Zorg dat de opdracht duidelijk is. Let op dat er niet meteen met vriendjes wordt gewerkt. Wisselen mag! Het is de bedoeling om echt naar de talenten te kijken. 

Stap 2:

Ga nu met je drietal op zoek naar een ander drietal met verschillende superhelden. De uitdaging is nog steeds een zo divers mogelijk superheldenteam worden! Dus welk groepje is juist anders dan jullie groep?

Stap 3 - actieve variant
Hoe was het?

Bespreek klassikaal hoe iedereen dit heeft aangepakt. Het is natuurlijk leuk om met je vrienden samen in een groepje te zitten maar heb je dan echt de meeste verschillen? Welk groepje kan/wil hier iets over zeggen?

Wat vinden we van deze groepjes?
Zouden we zo ook een keer een opdracht in deze groepjes kunnen doen?

Mijn bril, jouw bril, onze bril!
Samen zijn we als klas een superteam!

Sluit af door te bespreken dat je juist met verschillende kwaliteiten samen ver kan komen. Dat kun je ook bij opdrachten of buitenspelen gebruiken.

Tip: Hang nu de tekeningen in groepjes van zes bij elkaar. Dit zijn de superteams van jullie klas.

Eind van de les