VO - Mijn bril, jouw bril, onze bril! - Week tegen Pesten '25
1 / 14
Lesduur is: 60 minIntroductie
Hoe je de wereld ziet...? Ehhh, tja... met je eigen ogen natuurlijk.
Maar wist je dat de blik van jou altijd gekleurd is door jouw persoonlijke visie, ideeën en interpretaties. Je ziet de wereld door jouw eigen 'bril'
En om het nog wat ingewikkelder te maken... iemand anders dus ook!
In deze les gaan we onze eigen 'bril' bekijken maar zetten we ook even die van een ander op. Hoe ziet dat eruit? Wat vindt iemand anders? Ben ik het daar mee eens of juist niet? En als we alle brillen van de klas gebruiken... wat kunnen we dan samen allemaal bereiken?
Instructies
Voorbereiding:
Gouden Weken & Week tegen Pesten
Deze Week tegen Pesten-les is de afsluiter van de Gouden Weken-periode. Doe voorafgaand aan deze les onze drie Gouden Weken-lessen die zich bezighouden met de eerste drie fases van groepsdynamica (forming, storming en forming), zodat de Week tegen Pesten-les in fase vier, performing, mooi aansluit. Lees hier meer over groepsdynamica;. hoe de mechanismes werken, hoe je groepsdynamica kunt sturen en de groepsvorming een positieve wending geeft.
Deze les bestaat uit drie onderdelen van ieder ongeveer 20 minuten. Bij de les is een klik-klare presentatie voor op het digibord beschikbaar die jou en je leerlingen door de les begeleidt. Lees de begeleidende docententeksten en tips bij alle slides.
Je kan de drie onderdelen achter elkaar gebruiken of de drie lesdelen spreiden.
Nodig:
Voor iedere leerling een werkblad en een pen
Scharen voor bij slide 10
Bijlagen:
• Het Mijn bril / jouw bril-werkblad, voor elke leerling één.
Werkvormen
zelfonderzoek, samenwerken, individueel nadenken, uitwisselen, interview, groepsgesprek, klassikale evaluatie
Leerdoelen:
In deze les...
... maken de leerlingen kennis met verschillende perspectieven
... analyseren en reflecteren de leerlingen op zichzelf.
... delen de leerlingen wat ze denken en vinden van zichzelf en een ander.
... oefenen ze gesprekstechnieken.
... oefenen ze actief luisteren.
... oefenen ze met keuzes maken en hun keuze beargumenteren
... oefenen de leerlingen met reflecteren.
Kennis:
Leerlingen leren dat iedereen vanuit zijn eigen kader/perspectief de dingen bekijkt. Ze leren ook dat ze hier actief naar kunnen vragen om een ander beter te kunnen begrijpen.
Vaardigheden:
Leerlingen oefenen met gesprekstechnieken en actief luisteren.
Ze oefenen met reflecteren op zichzelf, de ander en de groep.
Ze oefenen ook beargumenteren en hun mening onderbouwen.
Houding:
In deze les werk je aan een nieuwsgierige, geïnteresseerde houding. Ook oefenen de leerlingen een open houding te hebben naar zichzelf, in dialoog met een ander of de groep.
Burgerschap
• Kerndoel 1. Veilige schoolcultuur:
• Zorgen voor een veilige schoolomgeving met aandacht voor diversiteit en inclusie.
• Aanbieden van activiteiten die de betekenis van democratische waarden laten zien.
• Stimuleren van kritische denkvaardigheden, morele en ethische oordeelsvorming en het offline en online respectvol communiceren daarover.
• Kerndoel 2. Diversiteit:
• Kerndoel 3. Democratische waarden:
• Verkennen op basis van morele en ethische perspectieven wat rechtvaardigheid en verantwoordelijk handelen betekent voor jezelf.
• Kerndoel 5: Democratische betrokkenheid
• Communiceren op respectvolle wijze
• Kerndoel 6. Maatschappelijke vraagstukken:
• Uitdrukken van persoonlijke idealen en opvattingen.
• Reflecteren hoe de eigen identiteit en waarden het handelen kunnen beïnvloeden.
Gouden Weken & Week tegen Pesten
Deze Week tegen Pesten-les is de afsluiter van de Gouden Weken-periode. Doe voorafgaand aan deze les onze drie Gouden Weken-lessen die zich bezighouden met de eerste drie fases van groepsdynamica (forming, storming en forming), zodat de Week tegen Pesten-les in fase vier, performing, mooi aansluit. Lees hier meer over groepsdynamica;. hoe de mechanismes werken, hoe je groepsdynamica kunt sturen en de groepsvorming een positieve wending geeft.
Deze les bestaat uit drie onderdelen van ieder ongeveer 20 minuten. Bij de les is een klik-klare presentatie voor op het digibord beschikbaar die jou en je leerlingen door de les begeleidt. Lees de begeleidende docententeksten en tips bij alle slides.
Je kan de drie onderdelen achter elkaar gebruiken of de drie lesdelen spreiden.
Nodig:
Voor iedere leerling een werkblad en een pen
Scharen voor bij slide 10
Bijlagen:
• Het Mijn bril / jouw bril-werkblad, voor elke leerling één.
Werkvormen
zelfonderzoek, samenwerken, individueel nadenken, uitwisselen, interview, groepsgesprek, klassikale evaluatie
Leerdoelen:
In deze les...
... maken de leerlingen kennis met verschillende perspectieven
... analyseren en reflecteren de leerlingen op zichzelf.
... delen de leerlingen wat ze denken en vinden van zichzelf en een ander.
... oefenen ze gesprekstechnieken.
... oefenen ze actief luisteren.
... oefenen ze met keuzes maken en hun keuze beargumenteren
... oefenen de leerlingen met reflecteren.
Kennis:
Leerlingen leren dat iedereen vanuit zijn eigen kader/perspectief de dingen bekijkt. Ze leren ook dat ze hier actief naar kunnen vragen om een ander beter te kunnen begrijpen.
Vaardigheden:
Leerlingen oefenen met gesprekstechnieken en actief luisteren.
Ze oefenen met reflecteren op zichzelf, de ander en de groep.
Ze oefenen ook beargumenteren en hun mening onderbouwen.
Houding:
In deze les werk je aan een nieuwsgierige, geïnteresseerde houding. Ook oefenen de leerlingen een open houding te hebben naar zichzelf, in dialoog met een ander of de groep.
Burgerschap
Met deze les werk je aan de volgende actuele burgerschapskerndoelen:
• Zorgen voor een veilige schoolomgeving met aandacht voor diversiteit en inclusie.
• Aanbieden van activiteiten die de betekenis van democratische waarden laten zien.
• Stimuleren van kritische denkvaardigheden, morele en ethische oordeelsvorming en het offline en online respectvol communiceren daarover.
• Samen met leerlingen vormgeven van een democratische cultuur.
• In gedrag rekening houden met ervaringen en perspectieven van anderen.
• Verkennen op basis van morele en ethische perspectieven wat rechtvaardigheid en verantwoordelijk handelen betekent voor jezelf.
• Afwegen hoe het eigen handelen effect heeft op de omgeving en het welzijn van anderen, nu en in de toekomst.
• Communiceren op respectvolle wijze
• Leren omgaan met de wensen en de stem van de minderheid in besluitvormingsprocessen
• Uitdrukken van persoonlijke idealen en opvattingen.
• Reflecteren hoe de eigen identiteit en waarden het handelen kunnen beïnvloeden.
Werkbladen
Onderdelen in deze les
Slide 1 - Tekstslide
Introductie
Hoe je de wereld ziet...? Ehhh, tja... met je eigen ogen natuurlijk. Maar wist je dat de blik van jou altijd gekleurd is door jouw persoonlijk visie, ideeën en interpretaties? Je ziet de wereld door jouw eigen 'bril' En om het nog wat ingewikkelder te maken... iemand anders dus ook!
In deze les gaan we onze eigen 'bril' bekijken maar zetten we ook even die van een ander op. Hoe ziet dat eruit? Wat vindt iemand anders? Ben ik het daar mee eens of juist niet? En als we alle brillen van de klas gebruiken... wat kunnen we dan samen allemaal bereiken?
Hoe je de wereld ziet...? Ehhh, tja... met je eigen ogen natuurlijk. Maar wist je dat de blik van jou altijd gekleurd is door jouw persoonlijk visie, ideeën en interpretaties? Je ziet de wereld door jouw eigen 'bril' En om het nog wat ingewikkelder te maken... iemand anders dus ook!
In deze les gaan we onze eigen 'bril' bekijken maar zetten we ook even die van een ander op. Hoe ziet dat eruit? Wat vindt iemand anders? Ben ik het daar mee eens of juist niet? En als we alle brillen van de klas gebruiken... wat kunnen we dan samen allemaal bereiken?
Deze les draagt bij aan meer teamgevoel en onderlinge verbondenheid. Wat de kans op pesten verkleind.
Slide 2 - Tekstslide
Mijn bril [Klassikaal]
Hoe goed ken je jezelf eigenlijk? Wie ben jij en wat vind jij belangrijk? Aan de hand van het Mijn bril, jouw bril-werkblad gaan we dat onderzoeken. Waar weet jij veel van? Weet jij waar je allemaal goed in bent?
En we kijken ook naar de andere kant: waar ben je minder goed in? En wat zou je nog willen leren? Als je jezelf goed leert kennen dan weet je wat je wil. Je maakt dan goede keuzes voor jezelf en zo groeit ook je zelfvertrouwen.
Deel de Mijn bril, jouw bril-werkbladen uit, één per leerling.
Hoe goed ken je jezelf eigenlijk? Wie ben jij en wat vind jij belangrijk? Aan de hand van het Mijn bril, jouw bril-werkblad gaan we dat onderzoeken. Waar weet jij veel van? Weet jij waar je allemaal goed in bent?
En we kijken ook naar de andere kant: waar ben je minder goed in? En wat zou je nog willen leren? Als je jezelf goed leert kennen dan weet je wat je wil. Je maakt dan goede keuzes voor jezelf en zo groeit ook je zelfvertrouwen.
Deel de Mijn bril, jouw bril-werkbladen uit, één per leerling.
Slide 3 - Tekstslide
Kennis en vaardigheden? [Klassikaal]
Wat zijn dat? Op school en later bij werk word je vaak getoetst op je houding, kennis en vaardigheden. Het is dus belangrijk om van jezelf te weten waar je op het gebied van kennis en vaardigheden goed in bent en waarin je minder goed bent.
KENNIS
Vraag de klas waaraan ze denken bij 'kennis'.
Leg het begrip kennis uit:
“Kennis is dat wat geweten wordt,
wat geleerd is (en opgeslagen) en
dat waar een individu inzicht in heeft”
- bron: Van Dale
Kennis is dus de informatie die je hebt of hebt opgedaan.
Vraag de klas of ze vaardigheden kunnen noemen.
Leg het begrip vaardigheden uit:
Een vaardigheid is een taak of activiteit
die je kunt. Je hebt de handelingen aangeleerd. Je kun vaardigheden altijd ontwikkelen.
Het is dus letterlijk iets dat je kunt doen, zoals zwemmen of fietsen. Maar ook logisch nadenken of filosoferen kun je aanleren en oefenen.
Leuk feitje: je bent meestal ook goed in de dingen die je leuk vindt om te doen omdat je dit simpelweg 'vaak' doet of hebt gedaan.
---------------------------
Extra informatie:
Je hebt verschillende soorten
vaardigheden zoals:
Wat zijn dat? Op school en later bij werk word je vaak getoetst op je houding, kennis en vaardigheden. Het is dus belangrijk om van jezelf te weten waar je op het gebied van kennis en vaardigheden goed in bent en waarin je minder goed bent.
KENNIS
Vraag de klas waaraan ze denken bij 'kennis'.
Leg het begrip kennis uit:
“Kennis is dat wat geweten wordt,
wat geleerd is (en opgeslagen) en
dat waar een individu inzicht in heeft”
- bron: Van Dale
Kennis is dus de informatie die je hebt of hebt opgedaan.
- Waar weet jij veel van af?
- Wat pik jij snel op vind je logisch of makkelijk?
- Voor welke vragen kunnen mensen jou bellen?
Vraag de klas of ze vaardigheden kunnen noemen.
Leg het begrip vaardigheden uit:
Een vaardigheid is een taak of activiteit
die je kunt. Je hebt de handelingen aangeleerd. Je kun vaardigheden altijd ontwikkelen.
Het is dus letterlijk iets dat je kunt doen, zoals zwemmen of fietsen. Maar ook logisch nadenken of filosoferen kun je aanleren en oefenen.
Leuk feitje: je bent meestal ook goed in de dingen die je leuk vindt om te doen omdat je dit simpelweg 'vaak' doet of hebt gedaan.
---------------------------
Extra informatie:
Je hebt verschillende soorten
vaardigheden zoals:
- Sociale vaardigheden: samenwerken, empathie tonen, verantwoordelijkheid nemen.
- Organisatorische vaardigheden: stressbestendig zijn, multitasken, prioriteiten stellen
- Didactische vaardigheden: motiveren van anderen, observatievermogen, geduldig zijn.
Slide 4 - Tekstslide
Kennis en vaardigheden! [Individueel]
Vul nu in de eerste twee vakken in waar jij goed in bent qua kennis en vaardigheid. Waar moeten ze jou voor bellen? Waar blink jij in uit?
Vul vervolgens in de twee vakken eronder in waar je minder of misschien wel totaal niet goed in bent en wat je graag beter wil kunnen of leren.
Vanaf de volgende slide gaan we hier in tweetallen mee aan de slag.
Slide 5 - Tekstslide
Deel 2: jouw bril [Klassikaal]
Om je in een ander te kunnen verplaatsen en eens door de ander zijn bril te kunnen kijken, moet je goed luisteren naar een ander. Daarnaast is oprechte nieuwsgierigheid en vragen stellen ook een vaardigheid die je kunt oefenen!
Het is essentieel voor luisteren en een dialoog voeren.
Wat vindt iemand anders belangrijk en waaróm vindt iemand anders dat?
We gaan dit doen door middel van een interviewtechniek.
Om je in een ander te kunnen verplaatsen en eens door de ander zijn bril te kunnen kijken, moet je goed luisteren naar een ander. Daarnaast is oprechte nieuwsgierigheid en vragen stellen ook een vaardigheid die je kunt oefenen!
Het is essentieel voor luisteren en een dialoog voeren.
Wat vindt iemand anders belangrijk en waaróm vindt iemand anders dat?
We gaan dit doen door middel van een interviewtechniek.
Slide 6 - Tekstslide
In duo’s. (7 - 10 min)
Je gaat elkaar nu interviewen. Bekijk het Mijn bril, jouw bril-werkblad van de ander. Kies een vraag en antwoord waar je wel meer over zou willen weten bij de ander. Waar ben je nieuwsgierig naar?
Vraag de ander of die het goed vindt om je daar wat meer over te vertellen. Liever niet? Kies dan een andere vraag, dat is belangrijk.
Nu gaan we elkaar interviewen aan de hand van een aantal stappen en spelregels. Gebruik het spelregelblad.
Noot: We kiezen er bij deze stap voor om de interviewer het onderwerp te laten kiezen zodat de interviewer gemotiveerd is en (het gevoel van) controle over het gesprek heeft. Het is wel belangrijk om te checken of de ander zich er comfortabel bij voelt.
Je gaat elkaar nu interviewen. Bekijk het Mijn bril, jouw bril-werkblad van de ander. Kies een vraag en antwoord waar je wel meer over zou willen weten bij de ander. Waar ben je nieuwsgierig naar?
Vraag de ander of die het goed vindt om je daar wat meer over te vertellen. Liever niet? Kies dan een andere vraag, dat is belangrijk.
Nu gaan we elkaar interviewen aan de hand van een aantal stappen en spelregels. Gebruik het spelregelblad.
Noot: We kiezen er bij deze stap voor om de interviewer het onderwerp te laten kiezen zodat de interviewer gemotiveerd is en (het gevoel van) controle over het gesprek heeft. Het is wel belangrijk om te checken of de ander zich er comfortabel bij voelt.
Slide 7 - Tekstslide
Interview Spelregels
Een gesprek kan heel kort zijn. Als je iemand vraagt waarom iemand ergens goed in is dan krijg je daar een antwoord op en dan is het klaar, toch? Hm... weet je dan ook echt meer over de ander? Leer je zo de ander écht kennen?
De juiste vragen stellen en actief luisteren is iets wat je soms best even onder de knie moet krijgen en moet oefenen.
We gaan elkaar interviewen aan de hand van een aantal spelregels, want als je een ander interviewt zijn er een aantal tips en trics om het goed te laten verlopen.
- Lukt het jou bijvoorbeeld om je eigen mening NIET tussendoor te geven?
- En laat je de ander helemaal uitpraten?
- Kun jij het antwoord van je gesprekpartner samenvatten in je eigen woorden om te kijken of je het goed hebt begrepen?
Let's go! Aan jullie de uitdaging om 7 minuten lang een diepte-interview af te nemen over de ander zijn kennis en vaardigheden
Zet een timer op 7 minuten, draai vervolgens de rollen om.
Loop als docent rond om te kijken hoe het gaat.
Tip: Is een duo sneller klaar dan de andere duo’s, dan bespreekt dit duo nog een onderwerp. Het is dan niet erg als er dan maar één leerling aan de beurt komt. Anders blijf je op elkaar wachten.
Slide 8 - Tekstslide
Nabespreken interviews [Klassikaal] Gebruik de onderstaande vragen om klassikaal te reflecteren op deze opdracht
Noot: Het is belangrijk om te reflecteren op dit proces. Luisteren, oprechte interesse en vragen stellen zijn essentieel om de ander te leren kennen. Lastig? Welnee! Interviewtechnieken kun je gewoon oefenen!
- Zijn jullie achter ‘waaroms’ gekomen?
- Was het lastig? Wat wel/wat niet?
- Wie voelde zich het meest op zijn gemak als interviewer?
- Wie heeft er iets bijzonders ontdekt over zichzelf of een klasgenoot?
- etc.
Noot: Het is belangrijk om te reflecteren op dit proces. Luisteren, oprechte interesse en vragen stellen zijn essentieel om de ander te leren kennen. Lastig? Welnee! Interviewtechnieken kun je gewoon oefenen!
Slide 9 - Tekstslide
Deel 3: Onze bril! [Klassikaal]
In de vorige delen hebben we naar onszelf gekeken en elkaar geïnterviewd.
We hebben een klas vol verschillende talenten aan kennis en vaardigheden! Als je krachten bundelt, dan krijg je een superklas!
In de vorige delen hebben we naar onszelf gekeken en elkaar geïnterviewd.
We hebben een klas vol verschillende talenten aan kennis en vaardigheden! Als je krachten bundelt, dan krijg je een superklas!
Slide 10 - Tekstslide
Talentenhelpdesk [Klassikaal]
[Materiaal nodig: scharen]
Knip nu allemaal je stroken uit: de "Waar ben ik goed in" en de "Wat wil ik nog leren of beter kunnen?" Zorg dat je naam op de strookjes staat.
Lever deze in bij de docent. Jullie gaan een "Talentenhelpdesk" maken.
Voor de docent:
Maak ruimte op een muur waar aan de ene kant de aangeboden talenten komen te hangen en aan de andere kant de talenten-hulpvragen. Je kan eventueel de kennis van de vaardigheden losknippen en deze al een beetje rangschikken op soort, maar dat hoeft niet.
Slide 11 - Tekstslide
Talent gevraagd, talent aangeboden!
Klassikaal
Kijk nu samen met de klas naar jullie "Talentenhelpdesk". Wat zien jullie allemaal? Wat een kennis en talenten allemaal in de klas!
Kunnen jullie al klasgenoten aan elkaar matchen met 'gevraagd' en 'aangeboden'? Wil er iemand bijvoorbeeld beter worden in geschiedenis en hebben jullie iemand in de klas die daar heel goed in is?
Hoeveel potentiële matches kunnen jullie maken?
LET OP: Zorg dat dit eindgesprek luchtig maar wel serieus wordt gevoerd. Bewaak de veiligheid. Het gaat niet om elkaar koppelen in gekke stellen en pas vooral op voor (flauwe) grapjes.
Geef zelf eventueel een voorbeeld van jezelf waar je als docent nog beter in wil worden. Dat geeft al dat iedereen zich kan blijven ontwikkelen.
LET OP: Zorg dat dit eindgesprek luchtig maar wel serieus wordt gevoerd. Bewaak de veiligheid. Het gaat niet om elkaar koppelen in gekke stellen en pas vooral op voor (flauwe) grapjes.
Geef zelf eventueel een voorbeeld van jezelf waar je als docent nog beter in wil worden. Dat geeft al dat iedereen zich kan blijven ontwikkelen.
Slide 12 - Tekstslide
Talentenhelpdesk challenge!
Zo heb je heel zichtbaar gemaakt wat je aan elkaar zou kunnen hebben! Samen sta je sterk en als klas kun je nu het beste uit elkaar halen. En dan is nu de challenge om hier ook echt mee aan de slag te gaan. Kijk hoe je van elkaar kunt leren!
Je kan bijvoorbeeld de vaardigheden gebruiken om op basis daarvan gevarieerde groepjes te maken voor het uitvoeren van opdrachten. Want hoe diverser de groepjes in vaardigheden zijn, hoe sterker!
Lang leve de kracht van diversiteit!
Slide 13 - Tekstslide
Klassikale reflectie
Iedereen weet nu meer van zichzelf en de ander en hoe je al deze talenten en vaardigheden zou kunnen inzetten om een topklas te worden. Hoe vonden jullie het?
Bespreek deze opdracht na met de klas:
Het proces:
Iedereen weet nu meer van zichzelf en de ander en hoe je al deze talenten en vaardigheden zou kunnen inzetten om een topklas te worden. Hoe vonden jullie het?
Bespreek deze opdracht na met de klas:
Inhoudelijk:
- Hoe was het om op deze manier het gesprek met elkaar aan te gaan?
- Heb je nu een beter idee over hoe je elkaar kunt interviewen?
- Heb je iets geleerd over jezelf of over een ander?
- Etc.
Het proces:
- Was het lastig om samen te werken?
- Was het makkelijk om de talenten te kiezen?
- Wat vond je van de opdracht? (en waarom?)
- Zou je de opdracht aanraden aan iemand? Zou je het nog een keer willen doen?
- Etc.
Slide 14 - Tekstslide
Mijn bril, jouw bril, onze bril!
Eind van de les
Eind van de les