PO - Burgers bakken

• Burgerschapsonderwijs
• Levensbeschouwing
• +2
• Basisschool
• Groep 6-8

Introductie

Burgerschap staat weer bovenaan de menukaart van het onderwijs! Het is de bedoeling dat scholen kritische, actieve, betrokken burgers “bakken”. Wat zijn dat eigenlijk, actieve betrokken, kritische burgers? Kun je deze maken? En hoe moet dat dan? In deze les gaan we aan de slag met de burgers die we zelf willen zijn. Wat vinden we in deze klas belangrijk? Als we weten wat we gezamenlijk belangrijk vinden, kunnen we bedenken hoe we dat gaan doen met elkaar, in de klas, de school en in de rest van de wereld. Kennis: De leerlingen... ... maken kennis met burgerschap en 'burger' zijn … leren de term kritisch m.b.t. burgerschap … leren de term betrokken m.b.t. burgerschap ... leren de term actief m.b.t. burgerschap ... weten dat anderen andere meningen (kunnen) hebben Vaardigheden: ... oefenen met samenwerken en samen keuzes maken ... oefenen met een eigen mening vormen ... oefenen met kritsich kijken naar meningen (van zichzelf en anderen) … zijn in staat (eigen) keuzes te maken ... oefenen met kun keuzes onderbouwen Houding: Reflectief, respectvol, nieuwsgierig, actief, open en creatief Deze les vindt aansluiting bij de burgerschapsdomeinen & doelen van: - Denk- en handelswijzen - Democratische cultuur - Identiteit - Diversiteit - Solidariteit - Vrijheid en gelijkheid

Instructies

• Knipvellen uit de bijlage in kleur op A4. Let op: van de 'kaas', 'sla' en 'burgers' zijn allemaal twee printjes nodig!
  
• Scharen
• Stiften/markers
• Lijm

Doel van de les        
Op een speelse, creatieve manier ontdekken en bewust worden van wat het betekent om (individueel en in groepsverband) een actieve, betrokken en kritische burger te zijn.
Werkvormen
Klassikaal, in groepjes en individueel.
Competenties/ vaardigheden        
Zelfkennis, empathie, visie, oordeelsvorming, algemene ontwikkeling, kritisch, samenwerken.

Werkbladen

KnipvelBroodje2.pdfKnipvelBroodje1.pdfKnipvelsla.pdfKnipvelburger.pdfKnipvelKaas.pdf

Leg klassikaal uit:

Overal waar je komt zijn er regels over hoe je je moet gedragen. Dat is ook zo in de wereld om ons heen, als het gaat om hoe wij samen leven. Dit is de samenleving. In Nederland is vastgesteld hoe wij met elkaar samenleven. De afspraken zijn:

• We hebben respect voor elkaar 
• We bepalen hier dingen met elkaar samen (democratie) 
• We zijn hier allemaal vrij; we mogen ook denken en zeggen wat we willen 

(Bron Rijksoverheid.nl, interpretatie)

Het is belangrijk dat we ons aan die afspraken houden, zodat we met zoveel verschillende mensen in vrede met elkaar kunnen samenleven. 

Nu is het de bedoeling dat jullie hier op school leren wat die afspraken zijn en ook hoe je je daaraan houdt. Oftewel, dat je leert wat je moet doen om een betrokken, actieve, kritische burger te zijn.

Bekijk het filmpje over democratie. 

Nederland is dus een democratie. Met respect voor elkaar en elkaars vrijheid om dingen te doen en te vinden. Om mee te doen moet je een betrokken, actieve en kritische burger zijn. Maar wat is dat eigenlijk? 

Klassikale brainstorm 

Schrijf per term mee op het bord of gebruik lege slides (zie onderaan deze les):

Brainstorm over de drie volgende termen. (Suggesties/synoniemen om de brainstorm mee op gang te krijgen staan erachter)

• Wat heb jij nodig om 'actief' te zijn in de klas? Hard werken | Meedoen | Zin hebben | Van je laten horen | Meedenken | Ideeën hebben  
• Wat heb jij nodig om 'kritisch' te zijn in de klas? Vragen stellen | (Zelf) Nadenken | Mening hebben | Mening geven 
• Wat heb jij nodig om 'betrokken' te zijn? Geïnteresseerd | Belangstelling | Aandacht | Verbonden 

Verdeel je klas in 6 (ongeveer) even grote groepen. Deel de knipvellen uit.

In groepjes:

Elke groep krijgt één van de drie ingrediënten (ingrediënten zijn: sla, kaas, of burger). 

Elk ingrediënt staat voor een waarde (burger = betrokken, kaas = kritisch, sla = actief). 

Elk groep bespreekt welke vier uitkomsten van de brainstorm zij als groepje het belangrijkste vinden. Ze schrijven dit met een stift op hun vier ingrediënten.

Er ontstaan acht plakken kaas met op elk één woord uit de brainstorm: kritisch. Acht blaadjes sla met termen uit de brainstorm: actief. En acht burgers met termen uit de brainstorm: betrokken.

Parallelgroepen kunnen op dezelfde uitkomsten komen, dat is prima!

Vervolgens worden alle ingrediënten losgeknipt.

In groepjes

Vervolgens worden alle kazen op een tafel gelegd, alle burgers op een andere tafel en de slabladen op een derde tafel.

Ieder groepje gaat nu ‘shoppen’ bij de tafels. Als groepje moeten ze van elke tafel één ingrediënt meenemen om hun burger mee te bakken. Wat vinden zij het meest belangrijk voor kritisch, betrokken en actief? 

Dan pakt elk groepje ook een broodje (boven- en onderkant) en bakken ze als groep hun burger: ieder groepje plakt hun burger op een A4. Zo ontstaan er zes klassenburgers. 

Overleggend en discussiërend kiezen ze per groepje de drie ingrediënten voor hun burger.

Klassikaal:

Bespreek klassikaal kort de uitkomsten.

Elk groepje vertelt welke keuzes ze hebben gemaakt en waarom.

Stel vragen om interactie te stimuleren, zoals:

• Waarom vinden jullie dat belangrijk?
• Gebeurt het al?
• Merken jullie dat er soms iets mis gaat op dit punt?
• Moet er iets veranderen om dit beter te maken? 
• Etc.

Klassikale evaluatie:

We hebben gezien welke burgers we hier willen bakken. (Benoem enkele belangrijke/terugkerende punten die genoemd zijn.)

Werken we in deze klas aan deze dingen? Wat wel, wat niet? Merken jullie dat er soms iets mis gaat hiermee? Moet er iets veranderen om dit beter te maken? Zullen we hier afspraken over maken?

Zo kun je samen met je klas komen tot democratische omgangsafspraken en geven jullie vorm aan jullie eigen klassenburgerschap!

TIP: hang de burgers op in de klas! Eventueel mét een lijst van de tot stand gekomen afspraken erbij.

Gebruik eventueel deze lege slide (meerdere keren?) voor de aantekeningen van de brainstorm!