SBO - Burgers bakken

• Burgerschapsonderwijs
• Burgerschapskunde
• +3
• Basisschool
• Groep 5-8

Introductie

Burgerschap staat weer bovenaan de menukaart van het onderwijs! Het is de bedoeling dat scholen kritische, actieve, betrokken burgers “bakken”. Wat zijn dat eigenlijk, actieve betrokken, kritische burgers? Kun je deze maken? En hoe moet dat dan? In deze les gaan we aan de slag met de burgers die we zelf willen zijn. Wat vinden we in deze klas belangrijk? Als we weten wat we gezamenlijk belangrijk vinden, kunnen we bedenken hoe we dat gaan doen met elkaar, in de klas, de school en in de rest van de wereld.

Instructies

•     Knipvellen uit de bijlage in kleur op A4. Let op: van de 'kaas', 'sla' en 'burgers' zijn allemaal twee printjes nodig!
•     Scharen
•     Stiften/markers
•     Lijm

Onze lessen zijn zo ontwikkeld dat je zelf de mogelijkheid hebt om aanpassingen te doen. Passen bepaalde onderdelen van de les niet bij je groep? Wil je de les in delen geven? Het kan allemaal!
Zo kun je bijvoorbeeld slides weghalen. Ook kun je zelf slides toevoegen. Gebruik hiervoor de laatste slide; deze is leeg!

Samen met ons DocentenPanel Speciaal Onderwijs kijken we kritisch naar onze lessen. De panelleden voorzien ons van hun fantastische feedback. Ze komen met tips en tops die we zelf niet kunnen bedenken. Want tsja… wie heeft er nou beter zicht op educatiemateriaal voor het speciaal onderwijs dan de mensen uit het veld?

Heb je zelf op- of aanmerkingen; neem dan contact met ons op ([e-mail]). Alleen samen kunnen we ons materiaal zo passend mogelijk maken voor jullie doelgroep!   

Veel succes en plezier!

Doel van de les        
Op een speelse, creatieve manier ontdekken en bewust worden van wat het betekend om (individueel en in groepsverband) een actieve, betrokken en kritische burger te zijn.
Werkvormen
Klassikaal, in groepjes en individueel.
Competenties/ vaardigheden        
Zelfkennis, empathie, visie, oordeelsvorming, algemene ontwikkeling, kritisch, samenwerken.

Werkbladen

Knipvelsla.pdfKnipvelKaas.pdfKnipvelburger.pdfKnipvelBroodje2.pdfREF_Burgers_PO_KnipvelBroodje1.pdf

Burgers bakken

Burgerschap staat weer bovenaan de menukaart van het onderwijs! Het is de bedoeling dat scholen kritische, actieve, betrokken burgers ‘bakken’.

Wat zijn dat eigenlijk; actieve, betrokken, kritische burgers? Kun je deze maken? En hoe moet dat dan?

In deze les gaan we aan de slag met de burgers die we zelf willen zijn.

Wat vinden we in deze klas belangrijk? Als we weten wat we gezamenlijk belangrijk vinden, kunnen we bedenken hoe we dat gaan doen met elkaar in de klas, op school en in de rest van de wereld.

We gaan in deze les in groepjes aan de slag. Het is handig als je alvast drie losse tafels opstelt voor de tentoonstelling van de drie ingrediënten van de burgers. 

Veel plezier!

Slides 01 t/m 04 zijn bedoeld ter introductie van het onderwerp van de les.

DOCENTENTEKST

Overal waar je komt zijn er regels over hoe je je moet gedragen. Dat is ook zo in de wereld om ons heen als het gaat om hoe wij samenleven.

Dit is de samenleving.
In Nederland is vastgesteld hoe wij met elkaar samenleven. De afspraken zijn:

• we hebben respect voor elkaar;
• we bepalen hier dingen met elkaar samen (democratie);
• we zijn hier allemaal vrij; we mogen denken en zeggen wat we willen.

(Bron Rijksoverheid.nl, interpretatie)

In Nederland samen leven doe je zo:

- Respect voor elkaar!
- We bepalen hier dingen met elkaar (democratie).
- We zijn hier allemaal vrij; we mogen ook denken en zeggen wat we willen.

DOCENTENTEKST
Het is belangrijk dat we ons aan die afspraken houden, zodat we met zoveel verschillende mensen in vrede met elkaar kunnen samenleven.
Nu is het de bedoeling dat jullie hier op school leren wat die afspraken zijn en ook hoe je je daaraan houdt. Oftewel, dat je leert wat je moet doen om een betrokken, actieve, kritische burger te zijn.

Bekijk het filmpje over democratie.

Nederland is dus een democratie. Met respect voor elkaar en elkaars vrijheid om dingen te doen en te vinden. Om mee te doen moet je een betrokken, actieve en kritische burger zijn. Maar wat is dat eigenlijk?

Kritisch |  Betrokken | Actief

Nu gaan jullie je burger opbouwen!

Bij de aankomende slides heb je drie brainstormsessies met de klas. Van de leerlingen wordt verwacht dat zij meedenken over wat ze zelf nodig hebben om actief, kritisch en betrokken te zijn in de klas.

Schrijf met de brainstormsessie mee op het bord!

Dit kan lastig zijn; vandaar dat we suggesties geven om de brainstorm op gang te krijgen.

Je kunt er ook voor kiezen om de termen actief, kritisch en betrokken eerst uit te leggen.

DOCENTENTEKST
Brainstorm over de volgende term: ‘actief’.

Actief zijn in de klas betekent dat je meedoet, goed luistert en vragen stelt.

Als je actief bent in de klas:

• wat doe je dan?
• wat zie je dan?
• wat hoor je dan?

Meepraten | Rechtop zitten | Meedenken | Ideeën geven | Hard werken | Vinger opsteken

DOCENTENTEKST
Brainstorm over de volgende term: ‘betrokken’.

Als je betrokken bent in de klas dan luister je goed naar elkaar. Ook doe je mee met het gesprek/de activiteit in de klas.

Als je betrokken bent in de klas:

• wat doe je dan?
• wat zie je dan?
• wat hoor je dan?

Geïnteresseerd | Belangstelling tonen  | Aandacht | Verbonden | Vragen stellen | Elkaar aankijken

DOCENTENTEKST
Brainstorm over de volgende term: ‘kritisch’.

Als je kritisch bent in de klas, dan luister je goed. Je denkt na over wat je goed of niet goed vindt aan wat iemand zegt. Misschien kan je ook vertellen waarom je dat vindt.

Als je kritisch bent in de klas:

• wat doe je dan?
• wat zie je dan?
• wat hoor je dan?

Vragen stellen | (Zelf) Nadenken | Mening hebben | Mening geven  | Mening vragen

DOCENTENTEKST

Zo hebben we besproken hoe het is om op alle lagen een goede burger te zijn. En nu gaan we burgers bakken!

Met deze slide bereid je de klas voor op de creatieve opdracht van slide 07 t/m 09.
 

DOCENTENTEKST
Verdeel je klas in groepjes. (Doe dit naar eigen inschatting. Er moeten minimaal drie groepen ontstaan.) Deel de knipvellen uit; één knipvel per groepje plus markers/ stiften. Dus het ene groepje krijgt de knipvellen met plakken kaas, een ander groepje die met burgers…. Enz.

DOCENTENTEKST

Elke groep krijgt één van de drie ingrediënten (sla, kaas, of burger). Elk ingrediënt staat voor een waarde: 

- kaas = kritisch;

- burger = betrokken;

- sla = actief.

Elke groep kiest vier uitkomsten van de brainstorm die zij het belangrijkste vinden. Ze schrijven dit met een marker op hun vier ingrediënten.

Er ontstaan acht plakken kaas met op elke plak één woord uit de brainstorm ‘kritisch’. Acht blaadjes sla met termen uit de brainstorm ‘actief’. En acht burgers met termen uit de brainstorm ‘betrokken’.

Parallelgroepen kunnen op dezelfde uitkomsten komen, dat is prima!

Vervolgens worden alle ingrediënten losgeknipt.

DOCENTENTEKST
Vervolgens worden alle kazen op een tafel gelegd, alle burgers op een andere tafel en de slabladen op een derde tafel.

DOCENTENTEKST
Ieder groepje gaat nu ‘shoppen’ bij de tafels. Als groepje moeten ze van elke tafel één ingrediënt meenemen om hun burger te bakken. Wat vinden zij het belangrijkste bij de term kritisch? En bij betrokken? En actief?

DOCENTENTEKST

Knip nu de burgerbroodjes uit. Vervolgens pakt elk groepje ook een broodje als bovenkant en bakken ze als groep hun burger: ieder groepje plakt hun burger op een A4. Zo ontstaan er 6 klassenburgers. Overleggend en discussiërend kiezen ze per groepje hun 3 ingrediënten voor een burger.  

Welke burgers zijn er nu? Bij deze slide lichten de leerlingen hun keuzes toe. Wat hebben ze gekozen en waarom? Is dit lastig, dan heb je hulp aan de vragen onderaan deze tekst.

DOCENTENTEKST
Bespreek klassikaal kort de uitkomsten.
Elk groepje vertelt welke keuzes ze hebben gemaakt en waarom.

Stel vragen om interactie te stimuleren, zoals:
* Waarom vinden jullie dat belangrijk?
* Gebeurt het al?
* Merken jullie dat er soms iets misgaat hiermee?
* Moet er iets veranderen om dit beter te maken?
* Etc.

Brave burgers in de klas.
Deze slide is bedoeld als evaluatie: doen jullie in de klas wat de burgers laten zien? Als jouw groep het toelaat kun je met elkaar (nieuwe) afspraken maken over (democratische) omgangsafspraken.

DOCENTENTEKST
Klassikale evaluatie:

Met elkaar kijken jullie naar de burgers die zijn gebakken. Kies er twee uit die van elkaar verschillen. Bekijk met elkaar uit welke elementen ze bestaan.

• Werken we in deze klas aan deze dingen?
  
• Wat wel, wat niet?
  
• Merken jullie dat er soms iets mis gaat hiermee?
  
• Moet er iets veranderen om dit beter te maken?

DOCENTENTEKST
Kom met je klas tot democratische omgangsafspraken en geef vorm aan jullie eigen klassenburgerschap!

OPTIONEEL! Kom hier een week/ paar dagen later op terug.

TIP: hang de burgers op in de klas! Eventueel met een lijst van de tot stand gekomen afspraken erbij.

Deze slide kun je gebruiken om zelf iets toe te voegen in deze les.