PO - Bovenbouw - SteenGoed voor Elkaar - Week tegen Pesten 2023

• Filosofie
• Burgerschapskunde
• +4
• Basisschool
• Groep 6-8

Introductie

In deze Week tegen Pesten 2023 gaan we aan de slag met de les ‘SteenGoed voor Elkaar’. Want iedereen heeft de kracht om een statement en positief verschil te maken voor een ander! Wat zou jij willen zeggen tegen de wereld en hoe zorgen we samen voor zo veel mogelijk glimlachen! De maatschappij waar we in leven lijkt soms heel erg te focussen op het ‘ik’. Alles lijkt gericht op wat jij doet, wie jij bent en welke specifieke mening jij hebt. Maar wist je dat wij van nature juist meer gewend zijn om te functioneren in een groep? Je bent ook onderdeel van heel veel verschillende groepen. Denk aan je klas, je school, je familie, je dorp of stad, Nederland, en uiteindelijk leven we allemaal op dezelfde planeet. Voor al deze groepen ben jij belangrijk, je bent onderdeel! Je zou het kunnen zien als een steen van een gebouw, elke steen draagt bij, samen ben je een stevige constructie. In al die groepen is samenwerken belangrijk. En samenwerken, tja, dat gaat het best als iedereen tevreden en happy is, toch? Hoe kunnen we ervoor zorgen dat de buurt, stad en wereld waarin we leven een beetje vrolijker worden? Daar gaan we in deze les mee aan de slag!

Instructies

Doel van de les

Deze les gaat over (onvoorwaardelijk) iets leuks of moois doen voor een ander. We gaan aan de slag met positief activisme. De leerlingen denken na over wat ze belangrijk vinden en over hoe ze dit anderen op een positieve manier kunnen laten weten.
Vervolgens denken ze na over een manier om anderen te inspireren en activeren met hun ideeën.

De leerlingen maken allemaal een zwerfsteen met een boodschap die zij kunnen achterlaten/neerleggen in de openbare ruimte. De missie is dat de boodschap op elke steen een glimlach op het gezicht van de onverwachte vinder tovert! Met 1 klas is dat al bijna 30 glimlachen. Met een hele school nog wel veel meer… en denk eens aan elke leerling die meedoet aan de Week tegen Pesten, dat zijn er echt superveel! #GoedvoorElkaar!

Werkvormen
Individueel nadenken, samenwerken in drietallen, klassikaal bespreken en interactie, en een creatieve opdracht.

Benodigdheden / voorbereiding
Pen en papier
Werkblad – SteenGoed!
Stenen voor de hele klas
Verf/materiaal om de steen te bewerken en te beschermen tegen weer en wind.

Hoe maak je een zwerfsteen?

1. Teken eerst met potlood een schets op de steen

2. Teken de schets met permanent markers of verf die watervast is. Denk bijvoorbeeld aan acrylverf of acrylstiften.

3. Optioneel: Lak de steen af met een laagje doorzichtige nagellak.

Tip: Als je lichte stenen regelt kun je gewoon met waterbestendige stiften aan de slag.  

Lesduur: ca. 60 min.
Je kunt deze les eventueel makkelijk in twee delen splitsen.
Deel 1: Introductie, kennisoverdracht en ontwerpfase [slide 01 t/m 15]
Deel 2: Uitwerking zwerfstenen en afsluiting [slide 15 t/ 22]
In deel 2 maakt de groep echte zwerfstenen.
Dit kun je koppelen aan een beeldende les of atelier-les.  

Kennis/competenties/vaardigheden

Leerdoelen
De leerling…
… is zich ervan bewust dat het de Week tegen Pesten is.
… kan uitleggen wat deze les met pesten te maken heeft.
… kan van zichzelf herkennen en benoemen wat hij/ zij nodig heeft om zich goed te voelen en/of goed te kunnen functioneren.
… luistert actief naar een ander.
… leeft zich in in de behoeften van een ander.
… beseft dat hij onderdeel is van een groter geheel (samenleving)
… beseft dat het invloed kan uitoefenen op anderen
… werkt eigen ideeën uit naar een (beeldend) eindproduct.


Burgerschapsdomeinen
Deze les sluit aan bij de burgerschapsdomeinen:
Solidariteit
Identiteit
Diversiteit
Denk- en handelwijzen 

Werkbladen

Werkblad_PO_Bovenbouw_SteenGoed.pdf

Introductie: SteenGoed voor elkaar!

In deze Week tegen Pesten 2023 gaan we aan de slag met de les ‘SteenGoed voor Elkaar’. Want iedereen heeft de kracht om een positief verschil te maken voor een ander! Wat zou jij willen zeggen tegen de wereld en hoe zorgen we samen voor zo veel mogelijk glimlachen!

Week tegen Pesten

De Week tegen Pesten is een landelijk initiatief waar heel veel scholen aan meedoen. Landelijk gaan kinderen en jongeren, van kleuter tot MBO-studenten, aan de slag met het jaarlijkse thema.

De IK-maatschappij
De maatschappij waar we in leven lijkt soms heel erg te focussen op het ‘ik’.  Alles lijkt gericht op wat jij doet, wie jij bent en welke specifieke mening jij hebt. 

We horen bij verschillende groepen
Maar wist je dat wij van nature juist meer gewend zijn om te functioneren in een groep? Dat past bij mens zijn!

Jij bent ook onderdeel van verschillende groepen. Denk aan je klas, je school, je familie, je dorp of stad, Nederland, en uiteindelijk leven we allemaal op dezelfde planeet.

Voor al deze groepen ben jij belangrijk!  Je zou het kunnen zien als stenen van een gebouw, elke steen draagt bij en samen ben je een stevige constructie.

Tip:  Je kunt de leerlingen in een klassikale brainstorm ook zelf laten bedenken bij welke verschillende groepen ze allemaal horen.

Wil je uitgebreider met dit onderwerp  aan de slag, bekijk dan de les: 'Hetzelfde maar dan anders' >> Link

Samenwerken! Samen happy!

We werken in al die groepen op verschillende manieren samen. En samenwerken, tsja, dat gaat natuurlijk het best als iedereen happy is, toch?

Hoe kunnen we ervoor zorgen dat de buurt, stad en wereld waarin we leven een beetje happy wordt? Daar gaan we met deze les mee aan de slag!

Wanneer ben jij happy?
[Klassikaal + individueel]
Wanneer voel jij je zelf eigenlijk happy in een groep? Wat is daarvoor nodig of juist niet? En hoe zit dat met leren of concentreren? Wat heb jij nodig om dat te kunnen?

Iedereen heeft andere dingen nodig om zich op zijn of haar gemak te voelen. De één kletst graag met iedereen die die tegenkomt, terwijl de ander liever alleen kletst met vrienden of bekenden.

Iedereen heeft verschillende dingen nodig en andere voorkeuren.  

Als je met elkaar in een groep zit, houd je daarom altijd rekening met elkaar. Dat doen jullie zeker ook in deze klas en in andere groepen.

Iedereen is anders!

We gaan even kijken hoe verschillend we eigenlijk zijn. Waarschijnlijk weten jullie dit al best goed van elkaar maar wie weet komen we nog iets nieuws te weten…

Stap 1: Individueel
Wat zou jij fijn vinden/ waar word jij happy van in de groep? Bedenk voor jezelf minimaal drie dingen of voorwaarden die ervoor zorgen dat jij blij bent en goed kan functioneren in de klas.  Schrijf ze voor jezelf op.

Uitkomsten…

Stap 2: Klassikaal
Hoe divers zijn ieders behoeften in deze groep?  Wie wil er wat delen van de voorwaarden die ze hebben opgeschreven?

Cluster de antwoorden van de leerlingen op het bord. Antwoorden die op elkaar lijken of verband hebben met elkaar dicht bij elkaar. Maak er klassikaal een woordspin van en betrek de leerlingen erbij, door te vragen waar volgens hen de antwoorden van klasgenoten goed passen.

Let op!
Zorg er als docent voor dat niemand negatief reageert op de behoeften van een ander. Dit kan bewust of onbewust gebeuren. Mocht dit gebeuren, laat het dan niet zomaar voorbij gaan maar spreek iemand aan op de uitspraak en laat weten welk gedrag je verwacht en wil zien.

Houd het luchtig en ga vooral niet in op negativiteit!
Benadruk vooral hoe divers iedereen is. Iedereen is anders en heeft andere dingen nodig.

Ruimte! [Klassikaal]

We hebben nu een heel bord vol verschillende behoeften en we zitten wel de hele dag met elkaar in de klas. Wat daarom ontzettend belangrijk is, is ruimte!

Ruimte geven aan de ander én zelf ruimte durven innemen als je het gevoel hebt dat je voor jezelf óf een ander moet opkomen. Iedereen heeft ruimte nodig om te kunnen zeggen wat hij denkt en voelt maar ook om fouten te kunnen maken. Want fouten durven maken is heel belangrijk op school, en als je iets wil leren.

Hoe kunnen we ervoor zorgen dat iedereen zich goed en betrokken voelt in de klas? Doen we dat goed met z’n allen? Kunnen we nog wat verbeteren?

Ga klassikaal in gesprek over hoe je ruimte kan geven aan de behoeften van een ander. Dat kan soms best lastig zijn.  Hoe moet dat nou als de één bijvoorbeeld niet stil kan zitten, wiebelt en kletst, maar de ander heel erg onrustig wordt van drukte. Dat moet je toch samen zien te fixen.

>LINK

Controle!

Je hebt weleens van die dagen dat je het liefst zou willen dat je een afstandsbediening van je moeder, kleine broertje of een klasgenoot zou willen hebben.

Dan zou je daarmee het gedrag sturen en veranderen. Zou dat niet heeeeeerlijk zijn!
Ai, jammer, helaas…
Dat kan niet!

Tip: Kijk eventueel het volgende Klokko-filmpje:

LINK> https://www.youtube.com/watch?v=YJnDitST_nQ

Wat wel kan, wat wel heel goed werkt én waar je wél invloed op hebt, is je eigen gedrag!

Dat kun je sturen en regelen. Als het botst met iemand (die waarschijnlijk een andere behoefte heeft), zeur dan niet over wat misgaat maar kijk naar wat je zelf kunt doen! Dat kan enorm helpen.

Be your happy self!

Het beste waar je over na kan denken is hoe jij zelf happy bent en wat je zelf kunt doen om dat te regelen.

Het heeft namelijk niet zoveel zin om een ander te proberen te veranderen. Belangrijker is dat jij je happy voelt over wie jij bent, de keuzes die jij maakt en hoe jij zelf in het leven staat.

Als jij voor jezelf fijne keuzes maakt en ook rekening houdt met anderen dan heeft gedrag van een ander veel minder invloed op hoe je je voelt.
#BeYourHappySelf!

Wat denk jij?

Laat de kinderen stemmen op de volgende vraag en bespreek dit onderwerp klassikaal.

Vraag: Als iemand jou een compliment geeft, waarom doet hij dat dan?

A.    Omdat hij het meent en jou iets geeft
B.    Omdat hij eigenlijk zelf een complimentje wil
C.    Iets anders…

Geven! Punt!

Voor wat hoort wat... toch?
Welnee joh, totaal niet!

Hoe leuk is het om onverwachts iets leuks of liefs te krijgen van iemand. Lieve woorden of zomaar een kleinigheidje... wie wordt daar nou niet blij van?
Zoiets doe je toch niet alleen omdat je iets terugverwacht?

Dat is eigenlijk een belangrijke kern van respect voor iemand hebben. Gewoon aardig zijn tegen een vreemde, dat doe je gewoon. Punt!

Iemand hoeft dat niet te verdienen of alleen te krijgen als ze het teruggeven. Iedereen in deze wereld verdient het om gerespecteerd te worden.

Dus niet: respect geven is respect krijgen.
Respect en liefde geven! Punt!
Daar heb jij namelijk zelf invloed op :)
En geven is stiekem ook veel leuker dan krijgen.

Het regent glimlachen!

Wij gaan met elkaar zorgen voor een regen aan glimlachen! In de buurt, de stad en door heel Nederland.

We gaan zwerfstenen ontwerpen om liefde en complimenten rond te strooien en zoveel mogelijk glimlachen te realiseren.

Als onze klas meedoet, hebben we al minimaal 30 glimlachen geregeld, als de hele school meedoet… wel meer dan 100! En wat dacht je van alle scholen die dit jaar meedoen met de Week tegen Pesten!
Dat zijn wel duizenden glimlachen!

Deel 2: Aan de slag met zwerfstenen

Streetart    

We gaan positieve boodschappen verstoppen in de buurt. Straatkunstenaars doen dit al jarenlang.
Misschien heb je weleens zoiets gezien?

Dit gaan wij dus ook doen met zwerfstenen.

Wat gaan we doen?

Ontwerpfase – zwerfstenen

Deel per groepje het werkblad zwerfsteen-ontwerp uit. 

1 werkblad per drietal. Bij ongelijke aantallen kun je uiteraard ook tweetallen of een viertal toevoegen. 

In de groepjes gaan we drie verschillende ideeën verzinnen voor de zwerfstenen. 

Het doel van de zwerfstenen moet zijn dat het echt voor een glimlach zorgt. Belangrijk: het moet positief zijn!

En de vinder van de steen moet vervolgens ook zin hebben om de steen weer ergens neer te leggen voor de volgende vinder! 

Er zijn drie verschillende thema’s

1) Een happy opdracht. 

Verzin een happy opdracht voor de vinder! Bijvoorbeeld: Groet de eerste drie mensen die je tegenkomt of fluit een vrolijk deuntje tijdens je wandeling. 

2) Positieve kreet of compliment. 

Bijvoorbeeld... ‘Jij bent knap zeg!’

3) Streetart 

Maak van een doodgewone steen een kunstwerkje waar de vinder zeker weten om moet lachen of blij van wordt. Een grappig gezichtje in het gras of ...

Op de achterkant van de steen komt de hashtag #GoedVoorElkaar

Laat eens zien..? 

[Klassikaal nabespreken]

Verzamel alle ontwerpen op één van de tafels en bespreek deze.

Gebruik eventueel de onderstaande vragen:

• Wat zien jullie allemaal? 

• Welke vallen op? 

• En waar moeten jullie om lachen? 

• Zit er misschien een scherpe, rake grap of opdracht tussen?

• Welke lijken op elkaar?

• Van welke steen krijg je de meeste zin om hem neer te leggen zodat iemand hem kan vinden? En waarom?

• Etc.

Voor de volgende stap hebben we echten stenen nodig!

Je kunt dit eerste deel afsluiten met het buiten zoeken van een geschikte steen.

Tip 1: Al je zelf witte stenen regelt en ze even schoon spoelt kun je gewoon met watervaste stiften aan de slag.

Test dit wel even want niet elke stift is geschikt. 

Tip 2: Je zou deel twee van de les ook in een atelier kunnen geven! Zo kunnen alle leerlingen helemaal li-la-los gaan en kun je ook zorgen voor duurzame, mooi gelakte stenen voor de wereld!

  

Van ontwerp naar STEEN!

Voorbereiding: Zorg voor genoeg stenen en teken- en schildermateriaal om de zwerfstenen te maken. Heb je jouw leerlingen zelf stenen laten zoeken/regelen, zorg dan wel voor voldoende reservestenen als sommige niet goed bruikbaar blijken of vergeten worden.  ;)

Nu we onze ontwerpen hebben gemaakt is het tijd om de stenen ook echt te gaan maken. Ga aan de slag met de materialen en maak van jouw ontwerp een zwerfsteen.


Tip: Je kunt ervoor kiezen om als leerkracht aan het eind zelf de # toe te voegen als alle stenen helemaal klaar zijn. Of zorg voor goede materialen waarmee de leerlingen aan de slag kunnen.

Hoe maak je een zwerfsteen?

1. Teken eerst met potlood een schets op de steen

2. Teken de schets met permanent markers of verf die watervast is. Denk bijvoorbeeld aan acrylverf of acrylstiften.

3. Optioneel: Lak de steen af met een laagje doorzichtige nagellak.

Tip: Als je lichte stenen regelt kun je gewoon met waterbestendige stiften aan de slag.  

De wijde wereld in!

Nu is het natuurlijk zaak om de stenen ook ergens te droppen in afwachting van de mysterieuze vinder.

Natuurlijk ben je benieuwd welke reacties er komen… maar ja… het is ook een beetje 'geven, punt', weet je nog? Dus een beetje vertrouwen in jouw steen en go!

Maak er met elkaar een leuk moment van in de buurt om ze te verstoppen. Of geef de opdracht ze op weg van school naar huis ergens achter te laten.

Misschien hebben sommige leerlingen wel een specifiek idee voor een plek voor de steen om een statement te maken.

Nabespreken [Klassikaal]
Bespreek de opdracht na.

Wat vonden de leerlingen van deze les en opdracht?

Neem in het afrondende gesprek nogmaals mee dat heel veel leerlingen deze opdracht deze week uitvoeren.
Niet alleen jullie 30 stenen maar misschien wel 30.000 stenen worden de wereld in geslingerd!
Dat heeft toch wel effect, of niet?
Misschien vind je er wel een van een ander. #GoedVoorElkaar.

Maak eventueel gebruik van onderstaande reflectievragen:

• Wat vond je van de les?
• Wat heeft het met Week tegen Pesten te maken, denk je?
• Wat vind je van deze actie met de stenen?
• Denk je dat het verschil/impact maakt?
• Zou je het zelf leuk vinden om zoiets te vinden?
• Heb je zelf wel eens iets gevonden met een boodschap?
• Zou je nog eens zoiets willen maken/doen?
• Etc.

klik hier

We zijn bij Respect Foundation heel blij met alle reacties, tips en feedback op onze lessen. We zijn altijd op zoek naar verbeterpunten. Vul onderstaande vragenlijst in. Als docent of samen met je klas!

Klik op de link!

Alvast bedankt!
Team Educatie