Respect Leskanaal
by Respect Foundation - Week van Respect

VO - SteenGoed voor elkaar

1 / 20
volgende
Slide 1: Tekstslide
MentorlesWereldoriëntatie+3Middelbare school

In deze les zitten 20 slides, met tekstslides.

time-iconLesduur is: 90 min

Introductie

In deze Week tegen Pesten 2023 gaan we aan de slag met de les ‘SteenGoed voor Elkaar’. Want iedereen heeft de kracht om een statement en positief verschil te maken voor een ander! Wat zou jij willen zeggen tegen de wereld en wat weet jij eigenlijk over positief activisme..? De maatschappij waar we in leven lijkt soms heel erg te focussen op het individu. Alles lijkt gericht op wat jíj doet, wie jíj bent en welke mening jij hebt. Maar wist je dat wij van nature juist meer gewend zijn om te functioneren in een groep? Soms voelt het misschien alsof we er alleen voor staan maar we zijn eigenlijk onderdeel van heel veel verschillende groepen. Je bent onderdeel van je klas, je school, je familie, je dorp of stad, Nederland, en uiteindelijk leven we allemaal op dezelfde planeet. Je bent onderdeel van deze groepen en dus belangrijk! En we moeten het met zijn allen met elkaar doen! Dit gaat het best als iedereen happy is, toch? Daar gaan we in deze les op een actieve, creatieve manier ons steentje aan bijdragen! Waar word jij blij van? Welke positieve boodschap zou jij een ander willen geven? Wat is voor jou van betekenis?

Instructies

Doel van de les
Deze les gaat over het aanzetten van je persoonlijk moreel kompas en omkijken naar de ander. We gaan aan de slag met positief activisme. De leerlingen denken na over wat ze belangrijk vinden en over hoe ze dit anderen op een positieve manier kunnen laten weten. Ze denken na hoe ze anderen kunnen inspireren en activeren op hun eigen thema.
De leerlingen maken allemaal een zwerfsteen met een boodschap die zij kunnen achterlaten/ neerleggen in de openbare ruimte. Het mooiste zou zijn als de boodschap op elke steen een glimlach op het gezicht van de onverwachte vinder tovert! Met 1 klas is dat al bijna 30 glimlachen per keer. Met een hele school nog wel veel meer… en denk eens aan elke leerling die meedoet aan de Week tegen Pesten, dat zijn er natuurlijk super veel! #GoedvoorElkaar!


Werkvormen
Individueel. In duo’s en klassikaal en een creatieve opdracht

Benodigdheden / voorbereiding

Deel 1:  Pen en papier
Deel 2: Stenen voor de hele klas
              Verf/materiaal om de steen te bewerken en te beschermen tegen weer en wind.

Hoe maak je een zwerfsteen?
1. Teken eerst met potlood een schets op de steen
2. Teken de schets met permanent markers of verf die watervast is. Denk bijvoorbeeld aan acrylverf of acrylstiften.
3. Optioneel: Lak de steen af met een laagje doorzichtige nagellak.

Tip: Als je lichte stenen regelt kun je gewoon met waterbestendige stiften aan de slag.  


Lesduur: ca. 90 min.
Je kunt deze les eventueel makkelijk in twee delen splitsen.
Deel 1: Positief activisme [slide 01 t/m 14]
Deel 2: Creatieve opdracht [slide 15 t/ 19] In dit deel maakt de groep echte zwerfstenen. Je kunt voor deze les eventueel samenwerken met de docent beeldende vorming. #teamworkworks


Kennis/competenties/vaardigheden
Leerdoelen
De leerling…

…is zich ervan bewust dat het de Week tegen Pesten is.
…kan uitleggen waarom wij met deze les aandacht besteden aan pesten.
…kan uitleggen waarom een positieve benadering belangrijk is als we het onderwerp ‘pesten’ behandelen.
…kan van zichzelf herkennen en benoemen wat hij/ zij nodig heeft om goed te kunnen functioneren.
…luistert actief naar een ander.
…kan zich inleven in de behoeften van een ander.
…heeft een beeld van wat wij verstaan onder ‘positief activisme’.
…kan ideeën uitwerken naar een beeldend eindproduct.

Burgerschap
Met deze les werk je aan de volgende actuele burgerschapskerndoelen:
  • Kerndoel 1. Veilige schoolcultuur:
  • Zorgen voor een veilige schoolomgeving met aandacht voor diversiteit en inclusie.
  • Stimuleren van kritische denkvaardigheden, morele en ethische oordeelsvorming en het offline en online respectvol communiceren daarover.
  • Samen vormgeven van een democratische cultuur
  • Kerndoel 2. Diversiteit:
  • In gedrag rekening houden met ervaringen en perspectieven van anderen.
  • Kerndoel 3. Democratische waarden:
  • Reflecteren op de effecten van het eigen handelen op de omgeving en het welzijn van anderen, nu en in de toekomst
  • Kerndoel 4. Maatschappelijke betrokkenheid:
  • Benoemen en waarderen van de eigen bijdrage aan de samenleving in dagelijkse situaties.
  • Verkennen van de eigen mogelijkheden om maatschappelijke betrokkenheid vorm te geven.
  • Kerndoel 5. Maatschappelijke vraagstukken:
  • Communiceren op respectvolle wijze
  • Kerndoel 6. Maatschappelijke vraagstukken:
  • Uitdrukken van persoonlijke idealen en opvattingen.
  • Reflecteren hoe de eigen identiteit en waarden het handelen kunnen beïnvloeden.
  • Verkennen welke individuele en collectieve bijdragen aan oplossingen mogelijk zijn.

Onderdelen in deze les

Slide 1 - Tekstslide

SteenGoed voor elkaar!

Intro:

In deze Week tegen Pesten 2023 gaan we aan de slag met de les ‘SteenGoed voor Elkaar’. Want iedereen heeft de kracht om een statement en positief verschil te maken voor een ander! Wat zou jij willen zeggen tegen de wereld en wat weet jij eigenlijk over positief activisme..?

De maatschappij waar we in leven lijkt soms heel erg te focussen op het individu. Alles lijkt gericht op wat jíj doet, wie jíj bent en welke mening jij hebt. Maar wist je dat wij van nature juist meer gewend zijn om te functioneren in een groep?
Soms voelt het misschien alsof we er alleen voor staan maar we zijn eigenlijk onderdeel van heel veel verschillende groepen. Je bent onderdeel van je klas, je school, je familie, je dorp of stad, Nederland, en uiteindelijk leven we allemaal op dezelfde planeet.
Je bent onderdeel van deze groepen en dus belangrijk! En we moeten het met zijn allen met elkaar doen! Dit gaat het best als iedereen happy is, toch?

Daar gaan we in deze les op een actieve, creatieve manier ons steentje aan bijdragen! Waar word jij blij van? Welke positieve boodschap zou jij een ander willen geven? Wat is voor jou van betekenis?


Slide 2 - Tekstslide

Week tegen Pesten [Klassikaal]
De Week tegen Pesten is een landelijk initiatief waar heel veel scholen aan meedoen. Landelijk gaan kinderen en jongeren, van kleuter tot MBO-studenten, aan de slag met het jaarlijkse thema. Dit jaar is dat thema: Goed voor elkaar!

Jullie klas is dus niet de enige die aanhaakt!
Denk je eens in hoeveel impact jullie allemaal bij elkaar gaan hebben. Dat is niet één steentje… maar duizenden stenen!

Slide 3 - Tekstslide

Wanneer ben jij happy? [Klassikaal + individueel]

We gaan eerst bedenken wat we zelf belangrijk en fijn vinden. Wanneer ben jij op je gemak en kan je helemaal zijn wie je bent? En onder welke omstandigheden kan jij goed presteren?

Iedereen heeft andere dingen nodig om zich op zijn gemak te voelen en happy te zijn. De één kletst graag met iedereen die die tegenkomt, terwijl de ander liever kletst met eigen vrienden of bekenden terwijl de ander meer introvert is. Iedereen heeft op verschillende facetten andere voorkeuren.  

Als je met elkaar in groep zit, houd je daarom altijd rekening met elkaar.

Wat zou jij fijn vinden/ waar word jij happy van in de groep?
Bedenk voor jezelf minimaal drie factoren of voorwaarden die zorgen dat jij happy bent en goed kan functioneren in de klas en schrijf ze voor jezelf op.

Slide 4 - Tekstslide

Iedereen is anders! [Klassikaal]
Laten we beginnen met kijken hoe divers ieders behoeften zijn. Wie wil er wat delen van de voorwaarden die ze hebben opgeschreven?

Let op! Zorg er als docent voor dat niemand negatief reageert op de behoefte van een ander. Dit kan bewust of onbewust gebeuren. Mocht dit gebeuren, laat het dan niet zomaar voorbijgaan maar spreek iemand aan op de uitspraak en laat weten welk gedrag je verwacht en wil zien.

Houd het luchtig en ga vooral niet in op negativiteit of discussies, slide 05 helpt je om dit nog meer aandacht te geven!!

Benadruk nu vooral hoe divers iedereen is. Iedereen is anders en heeft andere dingen nodig.

Brainstorm
Ga klassikaal in gesprek over hoe je zelf ruimte kan geven aan de behoeften van een ander. Dat kan soms best lastig zijn!
Hoe doe je dat bijvoorbeeld als de één denkt tijdens het praten en de ander juist eerst lang de tijd nodig heeft om na te denken voordat hij met een reactie komt...?

Hoe kunnen we ervoor zorgen dat iedereen zich betrokken en goed voelt in de klas?

Tip: wil je dieper induiken op hoe ieders brein anders werkt en op diversiteit? Doe dan onze les: ‘Hetzelfde, maar dan anders!’




Slide 5 - Tekstslide

Ruimte! [Klassikaal]
Wat ontzettend belangrijk is, is ruimte!
Ruimte geven aan de ander én zelf ruimte durven innemen als je het gevoel hebt dat je voor jezelf óf een ander moet opkomen. 

Je hebt ruimte nodig om te kunnen zeggen wat je denkt en voelt maar ook om fouten te kunnen maken. Want als we geen fouten durven te maken dan kunnen we er ook niet van leren.

Het is dus heel belangrijk dat als iemand iets kwetsends zegt - vooral als het zonder kwade bedoelingen gebeurt -  dat niet meteen af te straffen maar om de ruimte te creëren om hier een open gesprek over te hebben.

Wat gebeurde er zojuist en van welke kanten kunnen we het allemaal bekijken? En vooral, hoe gaan we vanuit hier op een positieve manier verder? Hoe wíllen we dat het voortaan gaat?

Tip: Maak eventueel een referentie aan een opmerking die bij slide 04 werd gemaakt. Maar LET OP: doe dit alleen als er iets is voorgevallen, ga geen negatieve zaken verzinnen!


Slide 6 - Tekstslide

Be your happy self! [Klassikaal]
Het is belangrijk om te bedenken dat je alleen invloed hebt op je eigen gedrag. Als je botst met iemand (die een andere behoefte heeft) wat kun je dan zelf doen? Jij hebt alleen invloed op je eigen gedrag.

Kennen jullie deze uitspraak?: ‘Some people will hate you and some people will love you and none of it will have anyhing to do with you’.

Bespreek deze uitspraak:
  • Wat zou het betekenen?
  • Hoe zou je dit kunnen zien in de context van deze les?
  • Wat doet deze zin met je?
  • Weleens over nagedacht?
Het betekent dat mensen nu eenmaal op elkaar reageren maar het heeft niet zoveel nut om een ander te proberen te veranderen. Belangrijker is dat jij je happy voelt over wie jij bent, de keuzes die jij maakt en hoe jij zelf in het leven staat.
Dat is waar jij invloed op hebt. Als jij voor jezelf goede keuzes maakt en rekening houdt met anderen dan heeft negativiteit van een ander veel minder invloed.

En…. meestal is het toch iets waar diegene zelf mee worstelt, meestal heeft het helemaal niks met jou te maken ;)
#LetItGoLetitGo
#BeYourHappySelf!
#WeesLiefVoorDeAnder



Slide 7 - Tekstslide

Geven! Punt.  [Klassikaal]
Voor wat hoort wat... toch?
Welnee joh, totaal niet!

Hoe leuk is het om onverwachts iets leuks of liefs te krijgen van iemand. Een compliment of een kleinigheidje... wie wordt daar nou niet blij van? En zoiets doe je toch niet alleen omdat je vervolgens iets terugverwacht?

Dat is eigenlijk een belangrijke kern van respect voor iemand hebben. Gewoon aardig zijn tegen een vreemde, dat doe je gewoon. Punt! Iemand hoeft dat niet te verdienen of alleen te krijgen als ze het teruggeven.
Iedereen in deze wereld verdient het om gerespecteerd te worden.

Dus niet: respect geven is respect krijgen...
Maar: Respect en liefde geven! Punt.
Daar heb jij namelijk zelf invloed op :)
En geven is stiekem ook veel leuker dan krijgen.

Slide 8 - Tekstslide

Deel 2: Positief activisme [Klassikaal]
Het is belangrijk om te staan voor waar jij in gelooft. En dat mag best op een activistische manier. Een petitie tekenen of mee demonstreren met een klimaatmars, er zijn vele verschillende vormen van activisme, klein en groot.

Als je iets wil veranderen kan dat  ook met een positieve insteek. Humor is een geweldige manier om het over moeilijke onderwerpen te hebben en zelfs verandering teweeg te brengen. En er is ook aangetoond dat positieve impact veel langer bij je blijft!

'Make love not war' is al heel lang een van de beroemdste positief-activistische teksten!
Kennen jullie nog meer (positieve) voorbeelden?

Tip: Je kunt hier een link leggen naar een ander vak. Bij geschiedenis. CKV of kunstvakken komt deze quote uit de jaren ’60 zeer waarschijnlijk langs. Bespreek dit met je collega’s van die vakken.

Slide 9 - Tekstslide

Gewoon een glimlach! [Klassikaal gesprek]

Al decennia lang proberen kunstenaars mensen positief te inspireren in de openbare ruimte. En soms is een glimlach op iemands gezicht toveren het grote doel op zich.

Zoals de werken van Streetart Frankey die je in Amsterdam tegen kan komen of de toffe werken van Cal uit Lyon. En hebben jullie al eens van het botanisch stoepkrijten gehoord?

 

Slide 10 - Tekstslide

Wat tovert er bij jou een glimlach op iemands gezicht? [Klassikaal gesprek]

Waar wordt iemand nou echt blij van? Hoe regel je nou die lach op iemands gezicht?

Brainstorm kort samen over waar jullie happy van worden.

Slide 11 - Tekstslide

Aan de slag!  [Klassikaal]
Natuurlijk gaan we ook wat doen. Want nu we weten waar we allemaal blij van kunnen worden, gaan we aan de slag met positief activisme door middel van het maken van zwerfstenen.

 #GoedVoorElkaar!

Wat is een zwerfsteen? Het is wat het is, een steen die je met een boodschap beschildert, en achterlaat voor de gelukkige vinder!


Slide 12 - Tekstslide

Brainstormen in groepjes.  [drietallen]

In de groepjes gaan jullie ideeën verzinnen voor jullie eigen zwerfstenen. Het doel van de zwerfkeien is dat ze een glimlach op het gezicht van de vinder toveren. Dat je de dag van een vreemde daardoor een stukje leuker, grappiger of mooier maakt. De vinder van de steen moet vervolgens ook zin hebben om de steen weer ergens neer te leggen voor de volgende vinder!


Er zijn drie verschillende thema’s.

1)    Een happy opdracht.
Verzin een happy opdracht voor de vinder! Bijvoorbeeld... groet de eerste drie mensen die je tegenkomt!
2)    Positieve kreet of compliment.
Bijvoorbeeld... ‘Jij bent keigoed bezig ;)!’
3)    Beeldend.
Maak van een doodgewone steen een kunstwerkje van je blij van wordt.

Op de achterkant van de steen komt de hashtag #GoedVoorElkaar




Slide 13 - Tekstslide

Let’s go! #GoedvoorElkaar  [Individueel]

Iedereen gaat één van de net bedachte opdrachten uitvoeren.  Kies je voor een leuke opdracht voor de vinder, een compliment of een echt stukje streetart!

Noteer je idee of maak een ontwerp!

Slide 14 - Tekstslide

Laat eens zien..? [Klassikaal nabespreken]

Verzamel alle ontwerpen op één van de tafels en bespreek deze.

Gebruik eventueel de onderstaande vragen:
  • Wat zien jullie allemaal?
  • Welke vallen op?
  • En waar moeten jullie om lachen?
  • Zit er misschien een scherpe, rake grap of opdracht tussen?
  • Van welke steen krijg je de meeste zin om hem neer te leggen zodat iemand hem kan vinden?
  • Etc.

Voor deel 2 hebben we echten stenen nodig.
Je kunt deze les afsluiten met het buiten zoeken van een geschikte steen, een huiswerkopdracht of zorg zelf voor voldoende goede bruikbare stenen.

Tip: Als je witte stenen regelt kun je gewoon met stiften aan de slag.

Tip 2: Je zou deel twee ook in samenwerking met de docent beeldend kunnen realiseren! Zo kunnen alle leerlingen helemaal li-la-los gaan en kun je ook zorgen voor duurzame, mooi gelakte stenen voor de wereld! Teamwork works!

 


Slide 15 - Tekstslide

Van ontwerp naar STEEN! [Individueel]

Voorbereiding: genoeg stenen en materiaal om de zwerfstenen te maken. Heb je leerlingen zelf stenen laten zoeken/regelen zorg dan wel voor voldoende reserve stenen ;)

Nu we onze ontwerpen hebben gemaakt is het tijd om de stenen ook echt te gaan maken. Ga aan de slag met de materialen en maak van jouw ontwerp een zwerfsteen.

Hoe maak je een zwerfsteen?
1. Teken eerst met potlood een schets op de steen
2. Teken de schets met permanent markers of verf die watervast is. Denk bijvoorbeeld aan acrylverf of acrylstiften.
3. Optioneel: Lak de steen af met een laagje doorzichtige nagellak.
Tip: Als je lichte stenen regelt kun je gewoon met waterbestendige stiften aan de slag.  

Slide 16 - Tekstslide

De wijde wereld in! [Klassikaal]

Nu is het natuurlijk zaak om de stenen ook ergens te droppen in afwachting van de mysterieuze vinder.
Natuurlijk ben je benieuwd welke reacties er komen…. maar ja… het is ook een beetje 'geven, punt',  weet je nog… dus een beetje vertrouwen in jouw steen en go!

Plaats de steen ergens neer op weg van school naar huis. Misschien heb jij wel een specifieke plek voor jouw steen in gedachten om jouw statement te maken. Wie weet ga je nog wat verder weg, ga je bijvoorbeeld naar een festival? Of ga je binnenkort een weekendje weg? Neem de steen mee.

Slide 17 - Tekstslide

Nabespreken [Klassikaal]

Bespreek de opdracht klassikaal na.

Wat vonden de leerlingen van deze les en opdracht?
Neem in het afrondende gesprek nogmaals mee dat heel veel leerlingen deze opdracht deze week uitvoeren.
Niet alleen jullie 30 stenen maar misschien wel 30.000 stenen worden de wereld in geslingerd!
Dat heeft toch wel effect, of niet?
Misschien vind je er wel een van een ander.
#GoedVoorElkaar.

Maak eventueel gebruik van onderstaande reflectievragen:
  •  Wat vond je van de les?
  • Wat heeft het met Week tegen Pesten te maken, denk je?
  • Wat vind je van positief activisme?
  • Denk je dat het verschil/impact maakt?
  • Zou je het zelf leuk vinden om zoiets te vinden?
  • Heb je zelf wel eens iets gevonden met een boodschap?
  • Zou je nog eens zoiets willen maken/doen?
  • Etc.


Slide 18 - Tekstslide

SteenGoed voor elkaar!

Eind van de les

Slide 19 - Tekstslide

Evaluatie invullen? Ja graag!
 
We zijn bij Respect Foundation heel blij met alle reacties, tips en feedback op onze lessen. We zijn altijd op zoek naar verbeterpunten. Vul onderstaande vragenlijst in. Als docent of samen met je klas!
Klik op de link!

Alvast bedankt!
Team Educatie

Slide 20 - Tekstslide

Lege slide