Module 3 - keuze onderwerp 'Geld (uit)lenen. Wat kost het?'

• Burgerschap
• MBO
• Studiejaar 1-4

Instructies

• Start de les door op de button Start les te klikken
• De link Printen biedt mogelijkheid om de slides en notities van de les te printen

Geld lenen  

Wat kost het?

Geld lenen

Vorm: Stellingen, filmpjes, poll, quizvragen, opdracht. 

Duur: 30-40 minuten

Leerdoel:

• De studenten kennen de (financiële) consequenties van het aangaan van leningen.

Als vrienden geld van me 

willen lenen, 

dan kan dat altijd.

Helemaal mee oneens

Helemaal mee eens

Staan

Zitten

Als vrienden geld van me willen lenen, dan kan dat altijd.

1. Stel de vraag.
2. De studenten die eens zijn, gaan staan. 
3. Ga de dialoog met de studenten aan.

Je wilt een nieuwe iPhone, 

maar je hebt geen geld. 

Hiervoor lenen is oké.

Helemaal mee oneens

Helemaal mee eens

Staan

Zitten

Je wilt een nieuwe iPhone, maar je hebt geen geld. Hiervoor lenen is oké.

1. Stel de vraag.
2. De studenten die eens zijn, gaan staan.
3. Vraag een aantal studenten om hun keuze uit te leggen.

Ik koop een broek op afbetaling? 

Geen probleem!

Helemaal mee oneens

Helemaal mee eens

Staan

Zitten

Ik koop een broek op afbetaling? Geen probleem!

1. Stel de vraag.
2. De studenten die eens zijn, gaan staan.
3. Vraag een aantal studenten om hun keuze uit te leggen.
4. Licht toe:
   Op de vraag of het verstandig is om te kopen op afbetaling oftewel te betalen in termijnen, kan niet een eenduidig antwoord gegeven worden. 

Welke soort leningen ken je?

Welke soort leningen ken je?

Vraag aan de studenten welke type leningen ze kennen.

Op de volgende slide zie je een aantal leningen staan. Een aantal worden daarna nader toegelicht.

Welke soorten geldleningen ken je?

- Koop op afbetaling (Riverty/Klarna)
- Flitskrediet/ minileningen
- Studielening via DUO

- Mobiele telefoon in abonnement
- Doorlopend krediet/ persoonlijke lening
- Creditcard

- Private Lease
- Rood staan

Welke soorten geldleningen ken je?

1. Licht de verschillende vormen van lenen toe. Vertel dat je een extra toelichting geeft op de eerste drie onderwerpen:

• Koop op afbetaling
• Flitskrediet
• Studielening via DUO

Koop op afbetaling

Slim?

Dit onderdeel gaat over koop op afbetaling.

Filmpje: Geld & Geluk

Laat het filmpje. Het gaat over aankoop op afbetaling.

Waar denken jullie aan bij Riverty (AfterPay)?

Waar denken jullie aan bij Riverty (AfterPay)?

Vraag aan de studenten wat ze weten over Riverty (AfterPay) en bespreek dit. 

.

Filmpje: Geld & Geluk

Laat het filmpjezien. Deze duurt 38 seconden. Vraag voor wie dit herkenbaar is.

Opdracht

Amir koopt sneakers van € 120. Hij kiest voor “Betaal later”, maar vergeet op tijd te betalen.

• Na 30 dagen krijgt hij een eerste herinnering.
  
• Na 14 dagen extra komt er €15 aan herinneringskosten bij.
  
• Als hij nóg 30 dagen niet betaalt, wordt het uit handen gegeven aan een incassobureau. Die rekent €40 incassokosten.

Hoeveel betaalt Amir in totaal voor zijn sneakers?

Hoeveel procent duurder zijn de sneakers geworden door de extra kosten?

Opdracht

Laat de studenten de volgende vragen in 2-tallen bespreken. 

• Hoeveel betaalt Amir in totaal voor zijn sneakers?
  
• Hoeveel procent duurder zijn de sneakers geworden door de extra kosten?
  

Zet de timer aan. Vraag na 2 minuten een aantal studenten naar hun antwoorden. 

Opdracht

• Totale kosten: € 120 + € 15 + € 40 = € 175
• Extra kosten: € 55 → dat is 45,8% duurder dan de originele prijs.

Wie vindt € 175 voor sneakers van € 120 nog steeds een goede deal!

Opdracht

Op deze slide zie je de totale kosten.

Bespreek de stelling op de slide en eventueel de volgende vragen:

• Wat had Amir kunnen doen om dit te voorkomen?
• Vind je dat zulke hoge kosten eerlijk zijn? Waarom wel/niet?
• Ken jij iemand die dit ooit heeft meegemaakt?

Tips

• Betaal op tijd.
• Bedenk vooraf of je het straks kan betalen.
• Zet de betalingsherinnering aan.
• Check je mail op betalingsherinneringen.
• Is het product niet goed, stuur het dan meteen terug.
• Zoek hulp als het niet lukt.

Tips

Bespreek de tips.

1. Betaal op tijd. Gemiddeld kost te laat betalen EUR 15.
   
2. Het lijkt handig om op afbetaling te kopen als je weinig geld hebt. Maar je moet op een later moment wél betalen. Bedenk daarom eerst of je het geld wel kan missen.
   
3. Zet een herinnering in je telefoon of je agenda zodat je de betaling niet vergeet.
   
4. Check de berichten. Betalingsherinneringen komen via e-mail of sms. Check dus regelmatig je berichten. Zodat je geen betaling mist.
   
5. Wil je de aankoop niet houden? Stuur het dan op tijd terug. Als je te laat bent, betaal je de rekening en komen er herinneringskosten bovenop.
   

Flitskrediet

Dit onderdeel gaat over Flitskrediet.

Wat is een flitskrediet?

• Heel korte looptijd (dagen/weken)
  
• Extreem hoge rente (>100% per jaar)
  
• Vaak via apps of websites
  
• Risico: snel oplopende schulden
  

Wat is een flitskrediet?

Om geld te lenen zonder BKR-toetsing kun je een mini-lening of flitskrediet aanvragen. Vaak binnen een aantal uur kun je over het geldbedrag beschikken. Deze korte-termijnleningen staan bekend om hun snelle verwerking en uitbetaling, maar let op, ze brengen hogere kosten met zich mee vergeleken met traditionele leningen. 

Voorwaarden voor een mini-lening of flitskrediet zonder BKR-toetsing:

Minimumleeftijd, vaak 18 of 21 jaar.

• Vast inkomen – dit kan uit werk, uitkering of pensioen zijn.
  
• Woonachtig in Nederland met een Nederlands adres.
  
• Bankrekening op eigen naam.
  
• Geen openstaande mini-leningen bij de aanvraag.

Hoeveel betaal je?

Je leent €100 en moet na 30 dagen € 125 terugbetalen

Hoeveel betaal je extra? 
Hoeveel % rente in één maand? 
Omgerekend naar jaar

• € 25
  
• 25%
  
• 300%
  

Hoeveel betaal je?

Hieronder de berekening. De antwoorden op de vragen verschijnen als je doorklikt.

Stap 1

Bepaal de extra kosten:
Terugbetaling: €125
Geleend: €100
Extra kosten = €125 – €100 = € 25

Stap 2

Bereken de rente in 1 maand
Formule:
Kosten gedeeld door geleend bedrag x 100% : 25/100×100% = 25%

Conclusie: 25% rente in één maand.

Stap 3

Omgerekend naar een jaar (jaarrente)
Als dit percentage elke maand opnieuw zou gelden:
25%×12 = 300%

Je betaalt niet op tijd terug, 

wat gebeurt er?

• Extra kosten
• Incassobureau
• Kans op grote schuld

Je betaalt niet op tijd terug, wat gebeurt er?

Stel eventueel nog de vraag: Waarom trappen mensen tóch in flitskrediet?

Flitskrediet is vooral voor mensen
die geen andere optie meer hebben.

Eens

Oneens

Flitskrediet is vooral voor mensen 

die geen andere optie meer hebben

Laat de studenten een keuze maken en laat ze die toelichten. Hieronder vind je een aantal argumenten.

Argumenten vóór (eens)

• Sommige mensen hebben direct geld nodig (bijv. voor eten, huur of noodsituaties).
  
• Banken geven vaak geen lening bij een laag inkomen of BKR-registratie.
  
• Flitskrediet is snel en makkelijk via telefoon of internet, zonder ingewikkelde voorwaarden.
  
• Jongeren en kwetsbare groepen zien het soms als enige uitweg omdat ze geen spaargeld hebben.
  

Argumenten tegen (oneens)

• Er zijn bijna altijd betere alternatieven: DUO-lening, rood staan bij de bank (lagere rente), hulp bij de gemeente of familie/vrienden.
  
• Flitskrediet wordt vaak afgesloten voor niet-noodzakelijke dingen (schoenen, gadgets, vakantie).
  
• Veel mensen kiezen ervoor omdat het gemakkelijk en verleidelijk is, niet omdat ze écht geen andere optie hebben.
  
• Het maakt problemen juist groter: schulden lopen snel op, waardoor mensen juist nog minder opties hebben.
  

Studiefinanciering

Heb jij er recht op?

Dit onderdeel gaat over studiefinanciering.

Filmpje: Studiefinanciering mbo 1 en 2

Laat dit filmpje zien als je voor een mbo niveau 1 of 2 klas staat. Voor niveau 3 en 4 ga naar de volgende slide.

In het filmpje wordt uitgelegd hoe de studiefinanciering is opgebouwd.

Het filmpje stopt automatisch bij 1.05 min.

Filmpje: Studiefinanciering mbo 3 en 4

Laat dit filmpje zien.

In het filmpje wordt uitgelegd hoe de studiefinanciering is opgebouwd.

Het filmpje stopt automatisch bij 1.10 min.

Studiefinanciering

• Basisbeurs
  
• Aanvullende beurs 
  
• OV jaarkaart

Duo

Studiefinanciering

Op deze slide zie je de onderdelen van de studiefinanciering. Als je op het rondje klikt kom je bij de site van Duo waar je de studiefinanciering kunt aanvragen. Als je tijd over hebt, kun de site laten zien.

Basisbeurs

Je hebt recht op een basisbeurs in het mbo als je 18 jaar of ouder bent en een voltijd BOL-opleiding volgt. De basisbeurs is een onderdeel van de studiefinanciering en is bedoeld om je te helpen bij de kosten van je studie. 

Aanvullende beurs

Of je recht hebt op een aanvullende beurs kun je checken onder Mijn Producten: Zoek naar de sectie 'Mijn Producten' of 'Studiefinanciering'. 

Kijk bij Aanvullende beurs: Hier kun je zien of je recht hebt op een aanvullende beurs of een rekentool gebruiken. 

De rekentool van DUO kan helpen bepalen of je in aanmerking komt voor een aanvullende beurs op basis van het inkomen van je ouders. 

Als de rekentool aangeeft dat je recht hebt, of als je twijfelt, is het aan te raden om de aanvullende beurs aan te vragen, ook als je er in eerste instantie geen recht op lijkt te hebben, adviseert Wijzer in geldzaken. 

Ov jaarkaart

Het studentenreisproduct is een onderdeel van studiefinanciering. Doe je mbo 3 of 4, dan is de OV-kaart eerst een lening (prestatiebeurs). Behaal je binnen 10 jaar het diploma, dan is het reisproduct een gift. Je hoeft het reisproduct dan niet terug te betalen. Voor mbo 1 en 2 is het sowieso een gift.

Hoe hoog is de basisbeurs?

2025	MBO	HBO
Thuiswonend	€ 103,78	€ 125,99
Uitwonend	€ 338,68	€ 314,00

Hoe hoog is de basisbeurs?

Bespreek de bedragen en vertel: Je moet het zelf aanvragen.

Wat gebeurt er als je jouw diploma

niet binnen 10 jaar haalt?

1. Je mag de lening houden als gift
2. Je moet de basisbeurs terugbetalen
3. Je krijgt een boete

Wat gebeurt er als je jouw diploma niet binnen 10 jaar haalt?

Het juiste antwoord is  A of B afhankelijk of je mbo 1 of 2 doet of mbo 3 of 4.

De basisbeurs is voor mbo 1 en 2 altijd een gift. Voor mbo 3 en 4 wordt deze voorwaardelijk toegekend. Het is een lening zolang je nog geen diploma hebt.

Als je binnen 10 jaar je diploma haalt, wordt de basisbeurs omgezet in een gift. Je hoeft het geld dan niet terug te betalen.

Als je géén diploma haalt binnen 10 jaar, blijft de basisbeurs een lening. Je moet het volledige bedrag, plus rente, terugbetalen aan DUO.

Dit is door DUO zo geregeld om studenten te stimuleren hun opleiding af te maken.

Je betaalt altijd lesgeld

Waar

Niet waar

Je betaalt altijd lesgeld

Het antwoord is niet waar.

Ben je op 1 augustus 18 jaar of ouder en doe je mbo 3 of 4, dan betaal je dat schooljaar lesgeld aan DUO. Let op dat je dit goed regelt. Met een machtiging kan dit in 9 termijnen betaald worden. Zie volgende sheet.

Lesgeld

Lesgeld

In het mbo betaal je lesgeld aan DUO, niet aan de school.

• Je kunt het lesgeld in 1 keer betalen in Mijn DUO via iDeal.
  
• Je kunt het lesgeld in 9 termijnen betalen (dit is € 157,67 per termijn). Dit regel je in Mijn DUO of met het formulier Aanvraag termijnregeling lesgeld.
• Een ander kan ook in 1 keer of in 9 termijnen voor je betalen.
  

Tussentijds stoppen!

• Zet zelf je studiefinanciering stop
  
• Kijk of je een deel van je lesgeld terug kunt krijgen
  
• Stop je OV jaarkaart
  

 

Tussentijds stoppen!

Stop je tussentijds met je opleiding of ben je klaar met je opleiding? Geef dat dan op tijd door aan DUO om een schuld te voorkomen.

Toelichting:

• Stop je met je opleiding, dan schrijf je je uit bij school. Per die datum moet je zelf je studiefinanciering stopzetten in Mijn DUO. NB: als je van opleiding verandert en er niet meer dan 4 maanden tussen je oude en nieuwe opleiding zit, dan lopen je studiefinanciering en reisproduct in die maanden gewoon door. Ook dit regel je via Mijn DUO.
  
• Je moet zelf je studentenreisproduct stopzetten. Dit doe je uiterlijk de 10e van de 1e maand waarin je geen recht meer op studiefinanciering hebt. Doe je dit niet, dan krijg je een boete. Je krijgt alleen een ov-boete wanneer je met het studentenreisproduct reist, terwijl je er geen recht meer op hebt. Stopzetten kan via een ophaalautomaat. In mijn DUO controleer je of de stopzetdatum goed is geregistreerd. 

Criminaliteit & fraude

Crypto

Geld terug, zo werkt het!

Bijna 18: 

Wat nu?

Zelfstandig ondernemen

Keuzeonderwerpen

Door naar 'Gouden tips en afsluiting'

Beleggen

Keuzeonderwerpen

1. Klik op het keuzeonderwerp dat tijdens de vorige les is gekozen.
2. Hebben jullie inmiddels 2 of 3 onderwerpen gehad en heb je nog ongeveer 10 minuten de tijd tot het einde van de les? Klik dan op 'Door naar 'Gouden tips en afsluiting'.