Vincent van Gogh: 'De oogst' van dichtbij

• Beeldende vorming
• Aardrijkskunde
• +2
• Middelbare school
• vmbo t, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-6

Introductie

Een les over de totstandkoming van Van Goghs schilderij 'De oogst' uit 1888.

Instructies

Algemene leerdoelen
- De leerlingen maken kennis met Vincent van Gogh.
- De leerlingen beschouwen De oogst vanuit verschillende invalshoeken: kunsthistorisch, geografisch en literair.

Aansluiting op het curriculum
- Domein Nederlands: kerndoel: 4
- Domein Kunst en cultuur: kerndoel 50 en 52
- Domein Mens en maatschappij: kerndoel 40 en 41.

Elk schilderij heeft een verhaal.

Kunstenaar Vincent van Gogh

Titel De oogst

Datering Juni 1888

Locatie Arles, Zuid-Frankrijk

Collectie Van Gogh Museum, Amsterdam

Vanaf februari 1888 woonde Vincent van Gogh in Zuid-Frankrijk, in het stadje Arles. Hij trok regelmatig door de velden in de omgeving, op zoek naar onderwerpen om te schilderen.

"Wat de landschappen betreft begin ik te vinden dat sommige (...) de beste zijn van wat ik heb gemaakt. Zoals die waarvan ik je de tekening heb gestuurd..."

In juli schreef hij zijn broer Theo: "Wat de landschappen betreft begin ik te vinden dat sommige (...) de beste zijn van wat ik heb gemaakt. Zoals die waarvan ik je de tekening heb gestuurd..."

Ca. 1 juli 1888 (brief 635)

"... de Oogst..."

Citaat

Vincent van Gogh aan zijn broer Theo, ca. 1 juli 1888 (brief 635)

Aquarel

De oogst, juni 1888 (privécollectie)

"... en ook de Hooischelven..."

Citaat

Vincent van Gogh aan zijn broer Theo, ca. 1 juli 1888

Aquarel

Hooischelven, juni 1888 (privécollectie)

(origineel in kleur, afbeelding in zwart-wit)

Schilderij

Korenschelven in de Provence, juni 1888 (Kröller-Müller Museum, Otterlo)

'Schelven': syn. stapels

Linksonder schreef Vincent de titel van de tekening: 'La moisson'.

Vincent maakte eerst een aantal tekeningen van het landschap om het onderwerp te verkennen.

Links 

De oogst, juni 1888 (privécollectie)

Rechts

De blauwe kar, juni 1888 (Harvard Art Museums/Fogg Museum, Bequest of Grenville L. Winthrop)

Hij maakte ook een schets in olieverf van de boerderij die rechtsboven op het schilderij De oogst staat.

Korenveld, juni 1888, Collectie P. and N. de Boer Foundation, Amsterdam

"Ik overdrijf, ik verander soms dingen aan het motief; maar uiteindelijk bedenk ik niet het hele schilderij, ik vind het daarentegen kant en klaar in de werkelijkheid - maar moet het daar nog uithalen."

 

Vincent aan zijn vriend Émile Bernard, ca. 5 oktober 1888

(brief 698)

De boerderij rechts op het schilderij ziet er net zo uit als op de schets, maar je ziet duidelijk dat het perspectief anders is. 

Het schilderij De oogst is dan ook geen 'momentopname'. Vincent ging regelmatig terug naar de locatie van het onderwerp van zijn schilderij. Hij bereidde het werk goed voor.

Audio

Impressie van het geluid dat Vincent tijdens het werken aan De oogst gehoord zou kunnen hebben.

Ruim 10 maanden later maakte Vincent nóg een schilderij van deze plek, maar dan in een andere richting. Net als op De oogst zie je het Alpilles-gebergte ('de lage Alpen') op de achtergrond.

La Crau met bloeiende perzikbomen, april 1889, collectie Courtauld Gallery, Londen

Een herkenbaar element in De oogst is de abdij van Montmajour, de ruïne van een oud klooster in de buurt van Arles. Die staat daar tegenwoordig nog steeds.

Foto

www.tourisme-en-france.com

Een herkenbaar element in De oogst is de abdij van Montmajour, de ruïne van een oud klooster in de buurt van Arles. Die staat daar tegenwoordig nog steeds.

Foto www.tourisme-en-france.com

Door op de kaart in te zoomen op Arles verschijnt ten NO van de stad de abdij (Abbaye) in beeld. Goed zichtbaar is dat het landschap nog steeds grotendeels uit landbouwgrond bestaat - net als in de tijd dat Van Gogh daar rondliep.

Bekijk De oogst in detail

Bekijk het schilderij in detail op de website van het Van Gogh Museum.