Tijdvak 9: Eerste wereldoorlog

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

De Eerste Wereldoorlog

1. Spanning in Europa

"De oorlog die alle 

oorlogen zou beëindigen"

Congres van Wenen

1815

Er komt een machtsevenwicht

in Europa

De Frans-Duitse Oorlog

1870-1871

Frankrijk verliest de oorlog

Alle oorzaken zorgen voor een eplosieve situatie in Europa

Het wachten is op het aansteken van de lont...

Aanleiding WO I 

Moord op Frans-Ferdinand: Troonopvolger Oostenrijk-Hongarije 

door terreurorganisatie die aanslagen pleegt op Oostenrijkers.

Doel: ze  verjagen van de Balkan.

De man op de foto is dader Gavriel Princip.

Bondgenootschappen

(tot 1917)

• Geallieerden: Frankrijk, Engeland, Rusland, Italië, Servië
  

• Centralen: Duitsland, Oostenrijk-Hongarije, Turkse Rijk, Bulgarije

• Neutrale landen: Nederland, Spanje, Zwitserland, Noorwegen, Zweden

Wij gaan winnen!

Overal in Europa is er veel enthousiasme om

te gaan vechten én vertrouwen om te winnen: 

met Kerst zijn we weer thuis zijn!

Von Schlieffenplan

Duitsland was ingesloten tussen twee vijanden: Frankrijk en Rusland

Om een tweefrontenoorlog te voorkomen wilden de Duitsers met dit plan

eerst snel Frankrijk uitschakelen, om daarna Rusland te kunnen verslaan

Loopgravenoorlog

De opmars van Duitsland loopt vast in Noord-Frankrijk en België

Aan beide kanten van het front worden loopgraven gegraven

Nieuwe wapens

• Om de loopgravenoorlog te doorbreken worden uitvindingen gedaan die zorgen voor nieuwe wapens.

• Naast generaals bepalen ook steeds meer wetenschap en techniek het verloop van de oorlog.

• De Eerste Wereldoorlog wordt 'de oorlog van de uitvinders'

Keerpuntjaar 1917

Russische Revolutie

1917

De tsaar (keizer) van Rusland, Nicolaas II, wordt afgezet

door de Communisten onder leiding van Lenin

Vrede met Duitsland

alle grond aan de boeren

alle fabrieken aan de arbeiders

De Verenigde Staten 

raken betrokken bij de oorlog april 1917

Hoewel de Amerikanen pas vanaf augustus 1918 meevechten,

betekent de enorme hoeveelheid nieuwe soldaten en wapens

de doorslag.

Geallieerden

Engeland

Frankrijk

Rusland (tot 1917)

Verenigde Staten (vanaf 1917)

Italië (vanaf 1915)

Centralen

Duitsland

Oostenrijk-Hongarije

Turkije

Bulgarije

Verdrag van Versailles (1)

• Duitsland moet veel grondgebied afstaan (ongeveer 10%)

• Duitsland moet kolonies afstaan

• Duitsland mag geen leger meer hebben van groter dan 100.000 man

• Duitsland moet herstelbetalingen doen aan vnl. Frankrijk

Gevolgen

• De nieuwe wapens en oorlogsvoering laten zichtbare en onzichtbare verwondingen achter

• Van de mannen met de kapotgeslagen gezichten...

• ...tot zware psychische klachten, vaak omschreven als Shellshock

Begrippen uit deze les

• Von Schlieffenplan
• Tweefrontenoorlog
  
• loopgraven
• Shellshock
• gifgas
• keerpunt
  
• Trench Foot

Kijken: We shall not grow old

Huiswerk: opdracht van Versailles