Klieren

• Natuurwetenschappen
• Secundair onderwijs

Welkom bij de les

Fysiologie en anatomie

van de mens

K
L
I

E
R

E

N

Inhoud van deze les

1. Wat is een klier?
2. Secretie VS. Excretie
3. Exocriene VS. Endocriene klieren: bouw & productie
4. Exocriene VS. Endocriene klieren: klieren & hun producten

voor begin les:

- uitleggen over welke fictieve klas het gaat

- voorkennis niet relevant (nieuw deel over klieren) wel schetsen van ligging binnen homeostaste-effector leerstof

- klasafspraken herhalen! (parkeerkaart bij vragen, stilteteken, afspraken gsm lessonup...)

Doelen van deze les

• Je kent het verschil tussen excretie en secretie en kan minstens 3 voorbeelden geven van elk.
• Je kan de exocriene en endocriene klieren op een tekening herkennen én aanduiden.
• Je kan minstens 3 voorbeelden geven van zowel een endocriene klier als van een exocriene klier én je kent het klierproduct van deze voorbeelden.
• Je kan de verschillen uitleggen tussen een exocriene klier en een endocriene klier wat betreft bouw en productie van klierproduct.

1. Wat is een klier?

1. Wat is een klier?

- Wat is een klier?

- Ken je een voorbeeld van een klier?

- Zijn klieren iets typisch menselijk?

1. Wat is een klier?

- Orgaantje opgebouwd uit gegroepeerde kliercellen dat                   specifiek product (klierproduct) aanmaakt.

- Verschillende soorten klieren!

- Bij dieren (mensen) én planten

- Voorbeeld van een klier: zweetklier, klierproduct= zweet 

eventueel OLG vóór tonen slide:

- wie weet wat klier is?

- kan je voorbeeld geven van klier?

- zijn klieren iets typisch menselijk?

Inhoud van deze les

1. Wat is een klier?
2. Secretie VS. Excretie
3. Exocriene VS. Endocriene klieren: bouw & productie
4. Exocriene VS. Endocriene klieren: klieren & hun producten

voor begin les:

- uitleggen over welke fictieve klas het gaat

- voorkennis niet relevant (nieuw deel over klieren) wel schetsen van ligging binnen homeostaste-effector leerstof

- klasafspraken herhalen! (parkeerkaart bij vragen, stilteteken, afspraken gsm lessonup...)

2. Secretie vs Excretie

2 soorten klierproduct!

Wanneer nuttige stoffen voor het lichaam worden afgescheiden= secretie

<->

Wanneer schadelijke of overtollige stoffen voor het lichaam worden uitgescheiden= excretie

"Talg houdt de huid en
het haar soepel"

1. Secretie
2. Excretie

"Traanvocht bevochtigt en
reinigt de ogen"

1. Secretie
2. Excretie

"Zweet scheidt overtollig zout en ammoniak af"

1. Secretie
2. Excretie

"Neusslijm bevochtigt en
reinigt de ademlucht."

1. Secretie
2. Excretie

"CO2* verlaat je lichaam via de longen"
(*geen klierproduct!)

1. Secretie
2. Excretie

Inhoud van deze les

1. Wat is een klier?
2. Secretie VS. Excretie
3. Exocriene VS. Endocriene klieren: bouw & productie
4. Exocriene VS. Endocriene klieren: klieren & hun producten

voor begin les:

- uitleggen over welke fictieve klas het gaat

- voorkennis niet relevant (nieuw deel over klieren) wel schetsen van ligging binnen homeostaste-effector leerstof

- klasafspraken herhalen! (parkeerkaart bij vragen, stilteteken, afspraken gsm lessonup...)

3. Exocrien vs Endocrien: bouw & productie

Voorbeelden van exocriene klieren!

Zweetklier

-> buisvormig

Speekselklier

-> trosvormig

Neusslijmvlies -> verspreid

per klier overlopen:

- hoe komen stoffen binnen in klier (wat is rood/blauw)?

- geel is het klierproduct: waar gaat het naar toe?

3. Exocrien vs Endocrien: bouw & productie

Voorbeeld van een endocriene klier!

per klier overlopen:

- hoe komen stoffen binnen in klier (wat is rood/blauw)?

- geel is het klierproduct: waar gaat het naar toe?

Endo-criene klier

Exo-criene klier

Zweetklier

Schildklier

Klierproduct naar het bloed

Klierproduct naar buiten

Hormonen zijn klierproducten hiervan

3. Exocrien vs Endocrien: bouw & productie

	Exo crien	Endo crien
Haalt stoffen om klierproduct te maken uit...	Bloed	Bloed
De klierproducten	zowel secreten als excreten	altijd secreten (hormonen)
Uit-/afscheiding	Via afvoerkanaal aan uitwendige milieu	Via het bloed (inwendige milieu)

Inhoud van deze les

1. Wat is een klier?
2. Secretie VS. Excretie
3. Exocriene VS. Endocriene klieren: bouw & productie
4. Exocriene VS. Endocriene klieren: klieren & hun producten

voor begin les:

- uitleggen over welke fictieve klas het gaat

- voorkennis niet relevant (nieuw deel over klieren) wel schetsen van ligging binnen homeostaste-effector leerstof

- klasafspraken herhalen! (parkeerkaart bij vragen, stilteteken, afspraken gsm lessonup...)

4. Exocrien vs Endocrien: klieren & producten

Zie pagina 182 - 183

Doelen van deze les

• Je kent het verschil tussen excretie en secretie en kan minstens 3 voorbeelden geven van elk.
• Je kan de exocriene en endocriene klieren op een tekening herkennen én aanduiden.
• Je kan minstens 3 voorbeelden geven van zowel een endocriene klier als van een exocriene klier én je kent het klierproduct van deze voorbeelden.
• Je kan de verschillen uitleggen tussen een exocriene klier en een endocriene klier wat betreft bouw en productie van klierproduct.

Wat vond je van deze les?

😒🙁😐🙂😃

Wat heb je geleerd uit deze les? Wat gaat jou bijblijven?

Bronnen

• Handboek WACO3 Natuurwetenschappen 3, Plantyn (Scoodle platform)
• Handboek Genie Biologie KOV3.2, Van In (Diddit platform)
• Handboek Focus Natuurwetenschappen 3, Pelckmans (Pelckmans portaal)
• Bioplek.org