3.4 mengsels en scheidingsmethoden

• Natuurkunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

vandaag: § 3.4

Nodig:

boek (dicht)

iPad

schrift + pen

lesdoelen:

Ik ken deze verschillende mengsels: emulsie, suspensie en oplossing.

Ik ken de scheidingsmethoden bezinken + afschenken, filtreren en indampen.

planning

• opstarten
• uitleg 
• zelf aan het werk
• afsluiting

(5 min)

(10 min)

(30 min)

(5 min)

Wat is een voorbeeld voorbeeld van een zuivere stof

1. Melk
2. Zout
3. Drop
4. Cola

Zuivere stof en mengsel

Soorten mengsels

Oplossing

Suspensie

Emulsie

Oplossing

Als een stof goed oplost in een vloeistof

De oplossing is helder

Oplossing

• is altijd helder
• blijft altijd goed gemengd

(ook na lang wachten)

Troebel mengsel en na wachten ontmenging ?

---> geen oplossing

Suspensie

Troebel

Vaste stof in vloeistof

Suspensie

Als een stof niet oplost in water noem je dat een suspensie.

• is troebel
  
• is wit of gekleurd
  
• bestaat uit vloeistof én vaste stof

Emulsie

• Olie achtige vloeistof in een vloeistof (olie en water)
• Troebele vloeistof
• Emulgator zorgt ervoor dat het gemengd blijft

werking emulgator

De staarten hechten aan de olie, de koppen gaan aan de waterkant liggen. 

Emulsie is een mengsel van 2 vloeistoffen die niet in elkaar oplossen.

Een emulgator is een stof die ervoor zorgt dat een emulsie niet gaat ontmengen.

Oplossing

Suspensie

Emulsie

Nog een paar andere mengsels

• gas in vloeistof (bv. schuim op bier)
• vloeistof in gas (bv. wolken)
• gas in gas (bv. lucht)
• gas in vaste stof (bv. piepschuim)
• vaste stof in andere vaste stof (bv. beton)

Scheiden van een Mengsel

Er zitten (minimaal) twee stoffen in een Mengsel;

Deze stoffen kun je uit elkaar halen.

Hiervoor zijn verschillende scheidingsmethodes:

Bezinken, filtreren en indampen. 

Mengsels scheiden

Bezinken en afschenken

Filtreren

Indampen

bezinken + afschenken

Bij bezinken en afschenken wacht je tot de 

zware deeltjes naar beneden zakken en kun 

je de bovenste vloeistof afschenken

Bezinken kan worden toegepast bij:

• emulsies zonder emulgator
• suspensies

De stof met de grootste dichtheid zinkt naar de bodem. de andere stof drijft daar boven op.

filtreren

filtreren wordt een suspensie door een filter heen gegoten, waarbij

de vaste stof in het filter achterblijft.

filtreren kan worden toegepast bij:

suspensies

Residu is de vaste stof die achter blijft in het filtreerpapier.

filtraat is wat door het filter heen gaat en in het glaswerk terecht komt.

indampen

Bij indampen verwarm je een oplossing totdat de vloeistof 

verdampt is.

Indampen kan worden toegepast bij:

oplossingen

alleen de vaste stof blijft over in het indampschaaltje. Dit noemen we

ook het residu.

Indampen bij een oplossing

Als je een suspensie filtreert,

1. dan houd je altijd een zuivere stof over
2. zijn de niet-opgeloste deeltjes het residu
3. dan is het filtraat altijd kleurloos
4. dan houd je meestal een emulsie over

Welk mengsel is mayonaise?

1. oplossing
2. suspensie
3. emulsie

Welke scheidingsmethode moeten we gebruiken bij het scheiden van suiker en water?

1. Bezinken
2. Indampen
3. Filtreren
4. Afschenken

Aan de slag

maak de opdrachten van 3.4

Klaar? nakijken!

lesdoelen

Ik ken deze verschillende mengsels: emulsie, suspensie en oplossing.

Ik ken de scheidingsmethoden bezinken + afschenken, filtreren en indampen.

in het kort: 

Dat was het
voor vandaag!