Par. 2.3

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Ise Wilk 

Geboren op 19 september 1934 in Leiden.

Gedeporteerd in 1942 en vermoord in de gaskamer.  

Programma

1. Vragen bespreken (15 min.) 
2. Keuze: Luisteren naar uit of zelf aan de slag (15 min.)
3. Examenvraag maken (10 min.) 

Lesdoelen 

• Je kunt aangeven waarin het jodendom en christendom zich onderscheidden van de meeste andere religies in de Oudheid
• Je kunt de groei van het christendom beschrijven en verklaren
• Je kunt oorzaken en gevolgen noemen van het besluit om christendom tot staatsgodsdienst van het Romeinse Rijk te maken

Waarom waren de Romeinen zo succesvol?

Antwoord controlevraag 1

● De Romeinen (Latijnen) kwamen met de Griekse cultuur in aanraking doordat hun woongebied in het zuiden grensde aan Griekse kolonies. (1p) Later hebben de Romeinen Griekenland veroverd en geraakten ze nog meer onder de indruk van de Griekse cultuur. (1p)

● Ook de Romeinen bouwden theaters, maar niet meer tegen een natuurlijke helling. Door bogen toe te passen konden zij ook de hellende tribunes in een vlak land plaatsen. (1p) De volgende ‘verbetering’ is de bouw van een amfitheater, in feite twee theaters met de vlakke zijden tegen elkaar. Zo krijg je een omsloten arena en dubbel zoveel zitplaatsen. (1p)

Antwoord controlevraag 2 

A. De confrontatie van de Grieks-Romeinse cultuur met de Germaanse cultuur 

1. Ik weet dat Romeinen gebruik maakte van Griekse Zuilen, Ik zie hier duidelijk een gebied in Germaans gebied met Griekse zuilen. Ik concludeer dat dit een Romeins huis is in Germaanse gebied. 

2. Ik weet dat bij de confrontatie tussen de twee culturen de Germanen elementen overnamen van de Romeinen, zoals kleding en handel in dure spullen. Ik zie hier duidelijk handel en Romeinse kleding in Germaans gebied, zoals witte gewaden en de handel in zilver en gouden potten en pannen (rechts) 

3. Ik weet dat bij de confrontatie van de twee culturen Germanen het leger van Romeinen betraden. Ik zie een Typische Romeinse soldaat naast een soldaat met andere kledij, samen lopen. Waarschijnlijk een Germaan. Ik concludeer dat hier een voorbeeld is te zien van Germaanse soldaten in Romeinse legers. 

B.  Voor: romanisering is het overnemen van de Romeinse cultuur door andere volken. Hier zien we allerlei Romeinse cultuur elementen, zoals kleding en handel en wegen in Germaans gebied. 

Tegen:  We zien hier ook nog wel veel typische Germaanse elementen, waarin de Romeinse cultuur niet is overgenomen, zoals de Landbouw-samenleving, gekenmerkt door de boer op de weg met zijn twee koeien. 

Keuze (rest van de les) 

Keuze 1: Uitleg volgen: Luister naar de uitleg over het christendom en 'val' Romeinse Rijk 

Keuze 2: Ga zelf aan de slag met paragraaf 2.3: 

- Lees Paragraaf 2.3 (blz. 39 t/m 42) 

- Controleer of je 2.3 begrijpt door de leerdoelen van 2.3 uit te werken (zie blz. 45) 

- Neem de LessonUp Par. 2.3 door vanaf pagina 11. 

Romeinen accepteerden dat overwonnen volken hun goden behielden. Leg uit waarom dit een van de redenen is waarom de Romeinen zo'n groot rijk hadden

Waarom konden de Joden en de christen de Romeinse Goden niet erkennen. Gebruik in je antwoord het begrip 'monotheïsme

Leg uit waarom veel christenen niet bang leken voor de dood en waarom dit het christendom aantrekkelijk maakt

Waarom werd het christendom een belangrijke godsdienst in het Romeinse Rijk

Beantwoord hier de vraag van de vorige pagina

Antwoord 

● Zij gelooft dat er maar één God is en die brengt verlossing. Als je aan andere goden offert ontken je het geloof in / bestaan van die ene God. (2p)

● Zij laat zich, met haar kind, voor de wilde dieren werpen. Ze verkiest de dood (in geloof) boven het leven en die vasthoudendheid, die opoffergezindheid spreekt weer mensen aan. (2p)

● 1 Het christendom bracht een boodschap van verlossing in een moeilijke onzekere tijd. (1p)

2 Christenen kwamen op voor elkaar, er was sociale zorg. (1p)

3 Ook slaven, vrouwen en arme mensen telden mee. Voor God was iedereen gelijk. En dat sprak achtergestelden aan. (1p) (Bij dit onderdeel zijn twee voorbeelden voldoende voor de 2p)

Lesdoelen check

• Je kunt aangeven waarin het jodendom en christendom zich onderscheidden van de meeste andere religies in de Oudheid
• Je kunt de groei van het christendom beschrijven en verklaren
• Je kunt oorzaken en gevolgen noemen van het besluit om christendom tot staatsgodsdienst van het Romeinse Rijk te maken

Leg uit wat je nog begrijpt uit par 2.3