BS 6: Planteneters, vleeseters en alleseters MAX

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

BS 6: Planteneters, vleeseters en alleseters

Th4: Voeding en vertering

Leerdoelen

* Je kunt de delen van tanden en kiezen noemen met hun 

   kenmerken.

* Je kunt bij zoogdieren het verband aangeven tussen de 

   voedselkeuze, de lengte van het darmkanaal en de kenmerken

   en functies van tanden en kiezen.

* Je kunt omschrijven wat tandplak is en wat tanderosie is.

Bouw van het gebit

Tanden en kiezen zitten met één of meer wortels vast in de 

kaak. Het deel dat boven de kaak uitsteekt noemen we de kroon.

Het grootste gedeelte bestaat 

uit zacht tandbeen. Het tandbeen van de kroon is bedekt met hard glazuur.

Het tandbeen van de wortels is bedekt met een laagje cement.

In het tandbeen zit de tandholte, daarin liggen bloedvaten en zenuwen.

Om de wortels zit het wortelvlies, waarmee de tanden en kiezen vastzitten in het kaakbeen. Het kaakbeen is bedenkt met tandvlees.

Planteneter (Herbivoren)

Planteneters eten alleen plantaardig voedsel. 

Het Darmkanaal is in verhouding tot de lichaamslengte lang, omdat plantaardig voedsel moeilijk te verteren is.
De buik van planteneters is daarom dik. 

Planteneters hebben plooikiezen  met harde richels voor het fijnmalen plantaardig voedsel.

Ze hebben meestal geen hoektanden

Vleeseters (Carnivoren)

Vleeseters  eten alleen dierlijk voedsel. Ze hebben een vrij kort darmkanaal  in verhouding tot de lichaamslengte, omdat vlees gemakkelijk te verteren is. 

Vleeseters hebben knipkiezen. Dit zijn scherpe, puntige kiezen waarmee ze vlees in kleine stukjes 'knippen'. 

Ook hebben ze grote, spitse, scherpe hoektanden.

Alleseters (Omnivoren)

Alleseters eten zowel dierlijk als plantaardig voedsel. Het darmkanaal in  in verhouding tot de lichaamslengte middellang.

Alleseters hebben knobbelkiezen, dit zijn kiezen met een knobbelig oppervlak om voedsel fijn te malen. 

Alleseters hebben altijd hoektanden, bij sommige dieren zijn deze erg groot en spits.

Verzorging van het gebit

Door eten, speeksel en bacteriën ontstaat er een dun laagje op tanden en kiezen: Tandplak. Tandplak kan zorgen voor tandbederf

• Bacteriën zetten suikers om in zuren
• Zuur lost glazuur op --> gaatjes --> tanderosie
• bacteriën kunnen tandvleesontsteking veroorzaken
• tandplak kan tandsteen worden --> verwijderen door tandarts
  

Om tandbederf tegen te gaan, moet je elke dag je tanden en kiezen 2 x goed poetsen, je verwijdert dan het tandplak.

Verder zorgt fluoride in tandpasta ervoor dat het glazuur sterker wordt.