8.5. Sociale Kwestie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

De Sociale Kwestie

Wat is de Sociale Kwestie? 

Door de revoluties in de landbouw, industrie en demografie, groeit de (armere) bevolking in de steden heel snel. 

... er zijn alleen niet genoeg huizen en voorzieningen.

Woon- en werkomstandigheden voor arbeiders zijn erg slecht. 

Sociale kwestie = vraagstuk rondom deze omstandigheden. Moet overheid wel/niet ingrijpen? 

Kinderarbeid 

Textielfabriek

Mijnbouw

Leefomstandigheden 

19e eeuw

Alkmaar - De Laat 19e eeuw

Let op: De weekinkomsten van een mannelijke arbeider

was ongeveer 900 cent (9 gulden)

Wat is de Sociale Kwestie? (2)

Er volgen maatschappelijke discussies over de sociale kwestie. 

• Lange tijd heerst overtuiging dat het probleem zichzelf wel zal oplossen
• Liberalen (in veel landen de macht in handen, vanaf mid 19e eeuw): overheid moet niet ingrijpen
• Socialisten willen wel dat overheid de positie van arbeiders verbetert.
• Sociale wetgeving komt laat op gang. 

Wie helpt de arbeiders? (1)

• Sommige fabrikanten gaven de arbeiders wél wat extra's (soms ook uit eigen belang: een fittere arbeider werkt harder...)

• Arbeiders gaan staken: dit werkt alleen als iedereen gaat staken, en dat was moeilijk vol te houden

• Arbeiders gaan samenwerken in vakbonden.

Wie helpt de arbeiders? (2)

• Nederland kent drie grote politieke groepen: socialisten (links), confessionelen (midden) en liberalen (rechts). Meer in par. 8.2. 

• Deze politieke groepen hebben allemaal een andere oplossing voor de Sociale Kwestie, maar ook allemaal eigen belangen

Van liefdadigheid naar sociale wetten

• Armenwet (1854)
  
• 'Kinderwetje van Van Houten' (1874)
  
• Leerplichtwet (1900), 
• Woningwet (1901),
• Ongevallenwet (1901)

Vóór de Woningwet...

...na de Woningwet

Lees boek p. 127. `Kenmerken van de sociale kwestie´. Noem 5 gevolgen van de IR voor de arbeiders

Heeft deze foto met de sociale kwestie te maken? Leg kort uit.

Heeft deze foto met de sociale kwestie te maken? Leg kort uit.

Welke mening over de sociale kwestie heeft de tekenaar? Leg uit met gebruik van 2 beeldelementen!

Wat is mening van de schrijver? Gebruik min. 2 beeldelementen.

Heeft deze foto met de sociale kwestie te maken? Leg kort uit.

Bij welke stroming hoort deze poster?

1. Confessionalisme
2. Liberalisme
3. Socialisme
4. Geen van alle

Bij welke stroming hoort deze poster?

1. Socialisme
2. Confessionalisme
3. Liberalisme
4. Geen van alle

Sociale Kwestie is:

1. Er is armoede
2. Armoede moet opgelost worden door geld geven
3. Nadenken over hoe armoede opgelost kan worden

Vakbonden komen op voor:

1. Werknemers
2. Werkgevers
3. Iedereen