vwo 5 week 20 I

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

VWO 5

Geschiedenis

Week 20 I

Programma

Huishoudelijke mededelingen

Algemene uitleg

India voorbeeld + vraag

Indonesië voorbeeld + vraag

Koloniaal Azië 1945

De paarse gebieden zijn van:

1. Duitsland
2. Frankrijk
3. Engeland
4. Nederland

De groene gebieden zijn van:

1. Duitsland
2. Frankrijk
3. Engeland
4. Nederland

8 redenen waardoor de dekolonisatie werd bevorderd

4 interne redenen

4 externe redenen

Onderwijs

Onderwijs in West-Europese geschiedenis

Onderwijs in eigen cultuur

Rol van koloniale overheerser

Onderdrukking door overheerser

Ongelijkwaardige behandeling

Externe omstandigheden

Tweede Wereldoorlog

Verschuiving machtscentra

Voorbeelden van dekolonisatie

Besef einde koloniale tijdperk

Overzicht dekolonisatie na WO II:

• Na WO II dekolonisatie, o.a. in:
• Korea (1945, Japan)
• Vietnam (1945, Frankrijk)
• India (1947, Engeland)
• Palestina > Israel (Wansee-conferentie)
• Filipijnen (1947, VS)
• Nederlands-Indië (1949, Nederland)
• Cambodja (1953, Frankrijk)


• Marokko (1956, Frankrijk)
• Afrikaanse koloniën (1960 >)

India

Dekolonisatie Brits Indië

De Britse kolonie India bestond uit het gebied waar nu India, Pakistan en Bangladesh liggen. Een groot deel van de bevolking was Hindoe, een ander deel Moslim. Op deze kaarten zie je waar de Hindoes en Moslims woonden.

Opkomst nationalisme in Indië

Nationalisme bevorderd door:
1. hoger en universitair onderwijs voor Indische studenten >
moderne ideeën over bestuur
2. werk Gandhi bekend dankzij communicatiemiddelen
3. Russische nederlaag tegen Japan (1905)

Dekolonisatie van India en Pakistan

• 1947 einde aan Brits-Indië (Labourregering)
• Gandhi > geweldloos  verzet o.a:
• Zoutmars (1930): een fliminpressie

Dekolonisatie van India en Pakistan

• 1947 einde aan Brits-Indië (Labourregering)
• Gandhi > geweldloos  verzet o.a:
• Zoutmars (1930)
• probleem onafhankelijkheid:
• hindoes <> moslims > 2 staten:
• 1.  Pakistan zelfstandig (Moslim Liga)
• 2. India 
• volksverhuizingen
• 1948: Ganghi vermoord (fanatieke hindoe)
• Nehroe grote problemen:
• overbevolking/religie/armoede/China

Oost Pakistan maakt zich in 1971 los van Pakistan. Het nieuwe onafhankelijke land heet vanaf dan Bangladesh.

Toepassingsvraag

7 minuten

Maak de vraag op papier

Toon je antwoord in beeld

Bespreken!

Bron

De nationalistische leider van India, Mahatma Gandhi, gaat in augustus 1931, als India nog een Britse kolonie is, naar Groot-Brittannië voor een conferentie over onafhankelijkheid voor India. Op dat moment boycot de Indiase bevolking massaal Britse katoenen stoffen omdat Gandhi hen daartoe heeft opgeroepen. Tijdens het bezoek wordt hij door een fabrikant uitgenodigd om naar Manchester te komen om de gevolgen te zien van de Indiase boycot. In de Northern Daily Telegraph van maandag 29 september 1931 staat deze foto van het bezoek

Onderschrift uit de krant

De heer Gandhi met enkele wevers te Greenfield Mill, Spring Vale, Darwen.

Gebruik de bron

Met deze bron (de foto met de toelichting) kun je het volgende laten zien:

− het verband tussen imperialisme en industrialisatie en

− vormen van verzet tegen het Britse imperialisme en

− de rol van moderne propaganda- en massacommunicatiemiddelen.

Leg dit voor elk onderdeel uit met een passende verwijzing naar de foto met de toelichting.

• Een juist antwoord bevat de volgende elementen:
• • Een juist verband tussen imperialisme en industrialisatie wat met de bron zichtbaar gemaakt kan worden (bijvoorbeeld dat Gandhi/de Indiase nationalisten India niet meer als afzetmarkt voor Britse industrieproducten willen laten gebruiken, een oorzaak van het imperialisme) 2 
• • Een juist voorbeeld van vormen van verzet tegen het Britse
  imperialisme wat met de bron zichtbaar gemaakt kan worden (bijvoorbeeld het actievoeren door een boycot van katoen door Gandhi/de Indiase nationalisten / het zoeken van steun bij de Britse arbeiders door Gandhi) 2 
• • Een juist voorbeeld van de rol van moderne propaganda- en
  massacommunicatiemiddelen wat met de bron zichtbaar gemaakt kan worden (bijvoorbeeld dat Gandhi zich laat fotograferen temidden van juichende fabriekarbeidsters, die door de boycot getroffen zijn) 2

Indonesië

Dekolonisatie Nederlands Indië

Situatie in de kolonie voor WO II

• Nederland al actief in Azie vanaf 1602 (VOC)
• relatie met Indonesie liep van handelspartner naar kolonie
• In de 19e eeuw verstevigde Nederland haar greep op de kolonie
• verzoeken om meer onafhankelijkheid werden afgewezen
• Soekarno, leider nationalisten, streed voor zelfstandigheid

WW 2  in Azië

gevolgen WO II

Nederland wordt verslagen door Dld (mei 1940)

Nederlands-Indie wordt door Japan ingenomen (begin 1942)

Nederlanders in 

'Jappenkampen'

Houding van Soekarno mbt Japan

• Soekarno zegt steun toe:
• Hij hoopt hiermee onafhankelijkheid te krijgen
• Japan wil de grondstoffen (olie, voedsel) en
• traint Indonesische jeugd (Pemoeda's) ter voorbereiding op hun gevechten tegen de kolonisator 
• 
  

1945

• Japan zegt toe de macht op 17 augustus over te zullen dragen 
• 6 en 9 aug: atoombommen
• 15 aug: Japanse capitulatie
• Soekarno roept zelf de onafhankelijkheid uit
• Nederland is tegen

Houding Amerika:

• Amerika kiest zijde Soekarno omdat hij een bondgenoot is tegen communisme.
• Koude Oorlog speelt hier dus
• VS dringen aan op onderhandelingen
• Deze leidden tot niets
  

1947 en in 1948: Politionele acties

Waarom noemden de Nederlanders deze militaire acties
"politionele acties"?

Politionele acties

• Militair ingrijpen in 1947 en '48
• Doel: orde en rust herstellen en de kolonie voor Nederland behouden.
• Amerika dwingt Ned om de macht over te dragen (Marshallplan intrekken)
• 1949: soevereiniteitsoverdracht:
• - Ridderzaal in Den Haag
• - Koningin Juliana
• -Hatta en Drees

KNIL

 Het Koninklijk Nederlands-Indisch Leger (KNIL) dat in Indonesië tegen de nationalisten vocht, bestond niet alleen uit Nederlandse soldaten. Ook een grote groep Zuid-Molukse mannen vocht mee tegen de nationalisten. 

Soekarno:

Collaborateur of

Verzetsheld? 

Toepassingsvraag

7 minuten

Maak de vraag op papier

Toon je antwoord in beeld

Bespreken!

Bron

De Nederlandse jurist Wim Wertheim verhuist in 1931 naar Batavia, de hoofdstad van Nederlands-Indië. In zijn memoires schrijft hij over zijn ervaringen met de Indonesische bevolking:

Vaak maakten we uitvoeringen van Indonesische scholieren mee waar een zelfbewustzijn en een nationale trots uit sprak waar de hoge heren achter hun borreltje in Hotel des Indes1) niet van droomden en waar ze zeker van geschrokken zouden zijn. De meeste indruk op ons maakte een schoolfeest dat, nadat eerst tal van volksgroepen – Javanen, Madoerezen, Soendanezen, Minangkabauers, Bataks, Ambonezen, etc. – hun eigen lokale dansen en liederen hadden uitgevoerd, eindigde met een grote opvoering van alle groepen, tezamen op het podium hun gemeenschappelijk nationale lied zingend onder één banier!2) Maar de regeerders van Nederlands-Indië waren niet in deze kale zalen: zij hoorden dit niet of wilden het niet horen.

noot 1 een hotel in Batavia 

noot 2 Banier is een ander woord voor vlag. 

Gebruik de bron

In 1945 roept Soekarno, de leider van de Indonesische nationalisten, de onafhankelijkheid uit.

4p Geef, telkens met een verwijzing naar de bron, twee verschillende verklaringen voor het succes van de Indonesische onafhankelijkheidsbeweging.

Een verklaring voor het succes van de Indonesische onafhankelijkheidsbeweging is:

• het toenemen van nationalistische gevoelens / van de bereidheid onder Indonesiërs om samen te werken, wat blijkt uit het gezamenlijk zingen van een gemeenschappelijk / nationaal (niet-Nederlands) lied / het zingen onder één banier 2

• dat de Nederlanders het Indonesisch nationalisme niet bestrijden / het gevaar onderschatten (en de nationalisten hun gang laten gaan), wat blijkt uit de afwezigheid van de regeerders / het niet (willen) horen van wat er leeft in Nederlands-Indië 2

 

Opmerking

Alleen voor de juiste combinatie van een verklaring voor het succes van de Indonesische onafhankelijkheidsbeweging met een verwijzing naar de bron worden 2 scorepunten toegekend.

Einde les