Begrijpend lezen les 4: kernzinnen, functie inleiding, kern, slot

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

 Begrijpend lezen 

Deze les

• lezen
• korte terugblik op tekstsoorten en tekstdoelen
• indien er tijd over is en er goed en in stilte is gewerkt: Film Wonder

Deze les ga je...

...de tekstdoelen en tekstsoorten herhalen.

...leren uit welke 3 onderdelen een tekst is opgebouwd.

...leren op welke 4 manieren een schrijver een tekst kan inleiden.

...leren op welke 3 manieren een schrijver een tekst kan afsluiten.

Lezen

10 minuten

In de vorige les....

Nu een stukje herhaling van les 4. (tekststructuren).

Inleiding

Middenstuk

Slot

Zet de onderdelen op de juiste plek.

Inleiding

Kern

Slot

Introductie van het onderwerp

Deelonderwerp 1

Samenvatting

Conclusie

Anekdote

Deelonderwerp 2

Belangstelling

wekken

Deelonderwerp 3

Waar vind je...
iemands persoonlijke ervaring

1. inleiding
2. slot

Is de tekst een inleiding of een slot?

1. inleiding
2. slot

Waar vind je de hoofdgedachte van een tekst meestal?

1. inleiding
2. inleiding of slot
3. slot
4. middenstuk

Is de tekst een inleiding of een slot?

1. inleiding
2. slot

Waar vind je...
een anekdote/kort verhaal/systeem

1. Middenstuk
2. Slot
3. Inleiding

Waar vind je...
belangrijke vraag/vragen over het onderwerp

1. inleiding
2. slot

Waar wordt alles nog eens herhaald?

1. Inleiding
2. Middenstuk
3. Slot

Aan het einde van deze les ...

... weet je wat de functie van de titel van een tekst is.

... weet je wat een kernzin is en waar je de kernzin kunt vinden.

... weet je hoe een alinea is opgebouwd.

... weet je wat de functie van de inleiding en het slot van een tekst is.

• Functie van de titel: de lezer nieuwsgierig maken en/of het onderwerp van de tekst noemen 

• Functie inleiding: de lezer nieuwsgierig maken en onderwerp. Dat kan op de volgende vier manieren:

1. Het onderwerp aankondigen (= vertellen waar de tekst over gaat)
   
2. Een kort grappig of bijzonder verhaaltje (= anekdote) vertellen 
   
3. Een of meer vragen stellen.
   
4. De aanleiding voor het schrijven noemen (= vertellen waarom je schrijft)
   

• Functie middenstuk: deelonderwerpen benoemen en uitleggen.
• Functie slot: de tekst afsluiten, dat kan op de volgende drie manieren: 

1. Conclusie
   
2. Samenvatting
   
3. Advies
   

Aan de slag!

Maak het schema kloppend. De tekstdoelen staan op de juiste plaats.

Tekstdoel                    Tekstsoort                                 Tekstvorm 

1. informeren            2.   activerende tekst           3. reclame

4. Opiniëren              5.  informerende tekst         6. leesboek

7.  amuseren             8. betogende tekst               9. recensie

10. overtuigen           11. beschouwende tekst    12.meningtekst in krant

13. overhalen             14. amuserende tekst         15. encyclopedie

Antwoorden

Tekstdoel                     Tekstsoort                                 Tekstvorm

1.  informeren           5. informerende tekst        15. encyclopedie

4. Opiniëren             11. beschouwende tekst     12. meningtekst in krant

7.  amuseren            14. amuserende tekst            6. leesboek

10. overtuigen           8. betogende tekst               9. recensie

13. overhalen             2. activerende tekst             3. reclame

 

Op welke manieren wordt de inleiding vormgegeven?

1. De aanleiding voor het schrijven wordt genoemd.
2. Het onderwerp wordt aangekondigd.
3. Er worden een of meerdere vragen gesteld.
4. Een anekdote vertellen.

Op welke manieren wordt de inleiding vormgegeven?

1. De aanleiding voor het schrijven wordt genoemd.
2. Het onderwerp wordt aangekondigd.
3. Er worden een of meerdere vragen gesteld.
4. Een anekdote vertellen.

Op welke manieren wordt de inleiding vormgegeven?

1. De aanleiding voor het schrijven wordt genoemd.
2. Op geen van de mogelijke manieren.
3. Er worden een of meerdere vragen gesteld.
4. Een anekdote vertellen.

Functie titel, inleiding en slot

Functie van de titel: de lezer nieuwsgierig maken en/of het onderwerp van de tekst noemen

Functie inleiding: de lezer nieuwsgierig maken 

Functie slot: de tekst afsluiten

Opbouw van een alinea

Een alinea bestaat uit 2 delen: de kernzin en de uitwerking van de kernzin

Kernzin: de belangrijkste zin van een alinea (met daarin de belangrijkste  mededeling van de alinea), meestal de 1e, 2e of laatste zin van de alinea

De kernzin wordt uitgewerkt door middel van: voorbeelden of een toelichting

Aan de slag!

Pak je boek Op Niveau erbij.

Ga naar blz. 153/154

Lees tekst 13: Harige griezels

Aan de slag!

Log in bij Lessonup.

Ga naar: Begrijpend Lezen les 6

Maak vraag 1 t/m 8 op slide 26 t/m 33

De vragen horen bij:

tekst 13: Harige griezels Bladzijde 153/154 Op Niveau

1. Op welke manier trekt de schrijver in de inleiding de aandacht van de lezer?

2. In welke zin staat de belangrijkste informatie van alinea 2?

3. Schrijf in eigen woorden op wat bedoeld wordt met hun giftanden in te zetten (r. 23).

4. In welke zin staat de belangrijkste informatie van alinea 3?

5. Is de laatste alinea de slotalinea van de tekst? Leg je antwoord uit.

6. Wat is de belangrijkste informatie van deze alinea?

7. Schrijf de kernzin van alinea 2, 3 en 4 op.

8. Schrijf voor elke alinea op wat de andere zinnen bij de kernzinnen zijn. Kies elke keer uit:
A toelichting
B voorbeelden

Klaar?

Doe dan, in stilte, iets voor jezelf tot we Wonder verder gaan kijken.