9. (Nationalisme en) dekolonisatie - OK2024





Les 9 - Dekolonisatie
1 / 43
volgende
Slide 1: Tekstslide
GeschiedenisMiddelbare schoolhavoLeerjaar 5,6

In deze les zitten 43 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 3 videos.

Onderdelen in deze les





Les 9 - Dekolonisatie

Slide 1 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Leerdoel
Aan het eind van deze les kun je uitleggen hoe er een einde kwam aan de koloniale overheersing door het westen van Azië en Afrika

Slide 2 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Kenmerkend aspect:
 De dekolonisatie (= zelfstandig worden van kolonies) die een eind maakte aan de westerse hegemonie in de wereld
(hegemonie = overheersing)

Slide 3 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

 Wat is het belang van het onderwerp:
• Erfenis kolonialisme is nog dagelijks voelbaar
• Jonge landen kampen met problemen (armoede, etnische tegenstellingen, politieke onrust)
• Veel inwoners uit vroegere kolonies vestigen zich in oude moederland
• Probleem van integratie
  • vluchtelingenproblematiek

Slide 4 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Dekolonisatie

Slide 5 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

1. De Europese kolonies willen op eigen benen staan (p.77-78)
Na WOII ontstond er in de kolonieën in Azië en later ook in Afrika een steeds sterker wordend verzet tegen de koloniale bezetter. Dit resulteerde in dekolonisatie, het onafhankelijk worden van de kolonieën.
belangrijkste oorzaken 
  • Geen inspraak, wel onderwijs
  • WOII: kolonisator doet beroep op kolonies
  • Economische uitbuiting
  • Steun grootmachten --> Wilson (jaren 1920)
onderwijs?
Het onderwijs dat door de kolonisatoren wordt georganiseerd, stimuleert bij de plaatselijke bevolking de nationalistische gevoelens.

DEMOCRATIE - ZELFBESCHIKKING - GELIJKE RECHTEN

Slide 6 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Woodrow Wilson

  • Vrijheid voor alle volken: elk volk moet een eigen land hebben, met eigen grenzen                                              (= zelfbeschikkingsrecht) = Cultureel motief

Politiek en economisch motief?
De twee supramachten - VS en USSR - beschouwen het koloniale imperium van Europa als een bedreiging voor eigen macht.

Zij pleiten voor de onafhankelijkheid van de kolonies (om van hen bondgenoten te kunnen maken - cfr Koude Oorlog)

Slide 7 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 8 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Sleep de kaart naar de juiste periode
Dekolonisatie
Vooral tussen 1945 en 1951
Dekolonisatie
Vooral tussen 1960 en 1965
Dekolonisatie
In de 19e eeuw

Slide 9 - Sleepvraag

Deze slide heeft geen instructies

Dekolonisatie in Azië: focus op India 
(p.78-79)

Slide 10 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

2. Dekolonisatie in Azië: Focus op India
In 19e eeuw al verzet in Brits-Indië tegen aanwezigheid van Britten

Tijdens Interbellum werd dit verzet geleid door Mahatma Ghandi. 

Kenmerkend voor zijn verzet is geweldloosheid


Slide 11 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 12 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Opdracht 2

Slide 13 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Waarom werkt de tactiek van 'geweldloos verzet', denk je?

Slide 14 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Brits-India vererft onafhankelijkheid in 1947 en wordt opgesplitst in overwegend hindoeïstisch India en het islamitische Pakistan (later opgesplitst in Pakistan en Bangladesh). 
De opsplitsing van de provincie Kashmir zorgt voor een vijandschap tussen de 2 landen

Slide 15 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Vietnam
Oorspronkelijk Franse kolonie in Zuidoost Azië
Wilde onafhankelijk worden na WOII

Frans Indochinese oorlog ( 1946-1954) - tegen kolonisator Frankrijk olv Hồ Chí Minh, leider van de Vietminh (communistisch geïnspireerd)
Resultaat: opsplitsing in Noord en Zuid Vietnam
in 1957 een oorlog in Zuid-Vietnam tussen de door Noord-Vietnam gesteunde Vietcong en het door de Verenigde Staten gesteunde Zuid-Vietnamese bewind
Tweede Indochinese oorlog: in 1957 een oorlog in Zuid-Vietnam tussen de door Noord-Vietnam gesteunde Vietcong en het door de Verenigde Staten gesteunde Zuid-Vietnamese bewind.


 



Slide 16 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 17 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Indonesië
Soekarno richt in Nederlands-Indië PNI op --> streefde naar onafhankelijkheid


Slide 18 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Dekolonisatie
Niet alleen Indonesië, India en Vietnam werden onafhankelijk. Verschillende landen ter wereld begonnen te vechten tegen hun overheersers. Dit proces heet dekolonisatie
Dekolonisatie van Afrika vanaf 1950
Paars = onafhankelijk
Grijs = nog een kolonie

Slide 19 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Noem een verschil en een overeenkomst tussen Ghandi en Ho Chi Minh

Slide 20 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

3. Dekolonisatie van Afrika - focus Congo
79-83

Slide 21 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

3. Dekolonisatie in Afrika: Congo

Slide 22 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Opdracht 3
- groeiende ontevredenheid
* tweedrangsburgers
* lang geen inspraak en stemrecht
* beleid in handen van blanke ambtenaren, missionarissen en ondernemingen
* Belgische privémaatschappijen: ontginnen rijkdommen (koper, zink, diamant,...)
Hoeveel keer kan België in de oppervlakte van zijn Congolese kolonie?
80 keer
Wat kun je uit deze kaart afleiden?
Congo beschikt over veel bodemrijkdommen

Slide 23 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 24 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Geeft Boudewijn een historisch juiste versie van de feiten?
Wat wil Boudewijn met deze toespraak aantonen?
Welke gelijkenissen en verschillen vind je terug tussen beide bronnen?

Slide 25 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Geeft Boudewijn een historisch juiste versie van de feiten?
Niet gekomen als veroveraar: F
Niet gericht op het eigenbelang van België: F
Aanleg ifnrastructuur: J
Uitbouw medische dienst: J
Wat wil Boudewijn met deze toespraak aantonen?
Dat de Belgen tijdens het koloniale bewind enkel goed hebben gedaan in Congo
Welke gelijkenissen en verschillen vind je terug tussen beide bronnen?
Nauwelijks gelijkenissen.
Lumumba legt de vinger op de wonde en spreekt vooral over de vernedering en de uitbuiting.

Slide 26 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Premier van Congo na de onafhankelijkheid in 1960
Progressieve Lumumba wordt vermoord begin 1961

Na chaotische jaren grijpt Mobutu Sese Seko in 1965 de macht
Corrupt regime van een dictator
Mobutu weet zich gesteund door het westen door bondgenootschap met VS tegen communisme (Koude Oorlog)

Slide 27 - Tekstslide

Start 3/5
Cartoon van Pil uit 1964
A. De Schrijver (CVP) - minister van Belgisch-Congo en Ruanda-Urundi sinds 1959.
"Hier! Neem het stuur maar over."

Slide 28 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Wat bekritiseert de cartoonist?
Dat de onafhankelijkheid onvoldoende voorbereid was: de Belgen laten een 'stuurloos' Congo achter
Beschrijf enkele kenmerken van het regime onder Mobutu
Nepotisme (vriendjespolitiek), wanbestuur, dictatuur, corruptie,...
Hoe komt het dat Mobutu ondanks al zijn misbruiken toch aan de macht kan blijven?
Door de steun van het Westen (tijdens de Koude Oorlog)
Opdracht 5&6

Slide 29 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

4. De dekolonisatie = een succes?
83-84

Slide 30 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

4. De dekolonisatie: een succes? 
Neokolonialisme 
De kolonie is zelfstandig.

Maar... de economie nog steeds 
afhankelijk van export  
grondstoffen en import industrieproducten uit Westerse landen.  
 

Slide 31 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Waarom heeft China interesse in Afrika?
Goedkope grondstoffen
Grote afzetmarkt

Extra reden: politiek - extra bondgenoten
Waarom zien Afrikaanse leiders de Chinezen graag komen?
Er is geen inmenging in binnenlandse zaken
Opdracht 7

Slide 32 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Na afloop van de Koude Oorlog verspeelt de dictator Mobutu de steun van de VS.
In 1997 wordt Mobutu verdreven door Laurent Kabila (foto links) - hij wordt gesteund door buurlanden Rwanda en Uganda. Zij hopen via hem een deel van de rijke Congolese  te controleren.
In 2001 wordt Kabila vermoord en opgevolgd door zijn zoon Joseph.
In 2019 wint Felix Tshesikedi omstreden de presidentsverkiezingen. De oppositie beschuldigt hem van fraude.
Congo behoort tot de armste landen ter wereld.

Slide 33 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 34 - Link

Deze slide heeft geen instructies

Bron: HLN/30-06-2020

Slide 35 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Vind je dat België Congo moet terugbetalen voor de rijkdommen afgenomen tijdens de koloniale periode?

Slide 36 - Woordweb

Deze slide heeft geen instructies

Slide 37 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 38 - Link

Deze slide heeft geen instructies

Waarom begonnen de verhoudingen in de wereld rond 1945 te veranderen?
A
nieuwe grootmachten uit de oorlog
B
nationalisme in de kolonien
C
verlies van oude grootmachten

Slide 39 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

De juiste volgorde van dekolonisatie is:
A
Afrika, Azië, Zuid-Amerika.
B
Azië, Zuid-Amerika, Afrika.
C
Zuid-Amerika, Azië, Afrika
D
er vond geen dekolonisatie plaats.

Slide 40 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Kenmerkend voor het verzet van Gandhi is
A
geweldloos
B
gesteund door kolonisator
C
militair
D
alledrie

Slide 41 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Wie leidde de Congolezen naar onafhankelijkheid?
A
Mobutu
B
Ho Chi Minh
C
Lumumba
D
Che Guevara

Slide 42 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Complementair groepswerk

Slide 43 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies