2. Middeleeuwen - Gotiek - interactief

MIDDELEEUWEN - GOTIEK
1000 - 1200

Les 2 van 3
1 Romaans
2 Gotiek
3 Toets

1 / 53
volgende
Slide 1: Tekstslide
KunstMiddelbare schoolhavo, vwoLeerjaar 4

In deze les zitten 53 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 2 videos.

time-iconLesduur is: 45 min

Onderdelen in deze les

MIDDELEEUWEN - GOTIEK
1000 - 1200

Les 2 van 3
1 Romaans
2 Gotiek
3 Toets

Slide 1 - Tekstslide

GOTIEK - OPDRACHTEN
Vast onderdeel
introductie
afsluiting
Keuze onderdeel
verwerkingsvragen

Alles af = geen huiswerk!

Slide 2 - Tekstslide

VAST ONDERDEEL - INLEIDING
leerdoel
videofragment
voorkennis: juist/onjuist
introductie tekst
meerkeuzevragen

Slide 3 - Tekstslide

GOTIEK - LEERDOEL
Je kan uitleggen hoe schilderkunst, beeldhouwkunst en architectuur in de gotische periode samenhangen met de middeleeuwse cultuur en religie.

Slide 4 - Tekstslide

VOORKENNIS - JUIST/ONJUIST

Wat weet jij al over de gotische periode?





5 juist/onjuist vragen

Slide 5 - Tekstslide

De gotische architectuur werd gekarakteriseerd door zware, massieve muren en kleine ramen.
A
juist
B
onjuist

Slide 6 - Quizvraag

De gotische kathedralen werden vaak gebouwd om de macht en rijkdom van de kerk te tonen, niet alleen als religieuze plaatsen.
A
juist
B
onjuist

Slide 7 - Quizvraag

In de gotische periode werden glas-in-loodramen vaak gebruikt om Bijbelse verhalen te vertellen en het geloof visueel over te brengen.
A
juist
B
onjuist

Slide 8 - Quizvraag

De bouw van gotische kathedralen was meestal een korte termijnproject dat snel werd voltooid, vaak binnen een paar jaar.
A
juist
B
onjuist

Slide 9 - Quizvraag

De gotische periode werd gekarakteriseerd door een toenemende invloed van de kerk op kunst, onderwijs en het dagelijks leven van de mensen.
A
juist
B
onjuist

Slide 10 - Quizvraag

GOTIEK - INTRODUCTIE
De gotiek is vooral beroemd geworden om haar enorme kerken. Gotische kerken zijn veel hoger en groter, dit is mogelijk door bouwkundige uitvindingen: het kruisribgewelf en de spitsboog. De muren hebben geen dragende functie meer, waardoor grote vensters mogelijk zijn. De gotische kathedraal is uitbundig versierd met ornamenten en beelden van heiligen. De beelden zijn levendiger dan de romaanse. 

Slide 11 - Tekstslide

Je gaat zo een video bekijken.
Aan het eind maak je in 5 zinnen een samenvatting van de video.

Slide 12 - Tekstslide

1

Slide 13 - Video

05:18
Maak een samenvatting in 5 zinnen.

Slide 14 - Open vraag

MEERKEUZEVRAGEN
Kies het juiste antwoord.
Hulpmiddel: Kunstboek pagina 38 t/m 42

Slide 15 - Tekstslide

Wat is een kathedraal?
A
Een monumentaal kerkgebouw, vaak in gotische stijl, dat dient als bisschoppelijke zetel en rijkelijk versierd is met architectonische en beeldhouwkundige elementen.
B
Een gesloten kerkgebouw, vaak in romaanse stijl, dat dient als bisschoppelijke zetel en rijkelijk versierd is met architectonische en beeldhouwkundige elementen.

Slide 16 - Quizvraag

Wat is het begin van de gotische architectuur?
A
De bouw van de Basiliek van Saint-Denis in Frankrijk onder leiding van abt Suger in de 12e eeuw, waarbij spitsbogen, ribgewelven en grote glas-in-loodramen werden geïntroduceerd.
B
De bouw van de Basiliek van Saint-Denis in Frankrijk onder leiding van abt Suger in de 12e eeuw, waarbij formaat, gewelven en grote ramen werden geïntroduceerd.

Slide 17 - Quizvraag

Wat is een bouwloods?
A
Een opslagruimte in een kathedraal waar religieuze relieken en manuscripten werden bewaard.
B
Een tijdelijke werkplaats bij de bouwplaats van een gotische kathedraal, waar steenhouwerstechnieken werden ontwikkeld en beeldhouwers en ambachtslieden aan decoratieve elementen werkten.

Slide 18 - Quizvraag

Hoe wordt de beeldhouwkunst levendiger gemaakt?
A
In de gotische kunst kregen beelden een natuurlijker houding (contrapost), meer expressie in gezichten en dynamische plooival in kleding, waardoor figuren menselijker en levendiger leken.
B
In de gotische kunst kregen beelden een meer statische houding, meer emotie in gezichten en statische plooival in kleding, waardoor figuren menselijker en levendiger leken.

Slide 19 - Quizvraag

Wat is een glas-in-loodraam?
A
Het glas gaat verschillende keren de oven in om de pigmenten in het glas te 'branden'.
B
Een decoratief raam bestaande uit gekleurde glasstukken, vaak in loodlijsten gezet, dat veel werd gebruikt in gotische kathedralen om religieuze verhalen en symboliek uit te beelden.

Slide 20 - Quizvraag

Wat is een altaarstuk?
A
Een decoratieve tafel in een kerk die uitsluitend wordt gebruikt voor bloemen en kaarsen, zonder religieuze betekenis.
B
Een kunstwerk, vaak een schilderij of beeldhouwwerk, dat achter of boven een altaar wordt geplaatst en religieuze scènes of heiligen uitbeeldt.

Slide 21 - Quizvraag

KEUZE ONDERDEEL
1
Vragen bij het boek.
2
Videovragen. 
3
Examenvragen.
Ik wil testen of ik de leerstof goed begrijp.
Ik wil meer uitleg.
Ik snap de leerstof, ik wil verdiepen.
Start bij dia 23
Start bij dia 30
Start bij dia 40

Slide 22 - Tekstslide

VRAGEN BIJ HET BOEK
Maak de vragen die horen bij hoofdstuk 2.4 gotische kunst uit het Kunstboek.

Slide 23 - Tekstslide

In 1140 introduceerde Suger spitsbogen in de kerkelijke architectuur.
Zijn verbouwing betekende een revolutie in de bouwkunst van de
middeleeuwen: het begin van de gotiek. Suger had voor de verbouwing
een religieus en esthetisch motief.

1. Leg uit hoe in de visie van Suger het goddelijke en de lichtheid van de
kerk bij elkaar worden gebracht.

Slide 24 - Open vraag

Wat betreft de constructie verschilt een gotische kerk duidelijk van een
romaanse.

2. Leg uit hoe het komt dat de muren van een gotische kathedraal geen
dragende functie hebben en waarom dit ervoor zorgt dat er grote ramen
in gemaakt kunnen worden.

Slide 25 - Open vraag

Je ziet een detail van beeldhouwwerk van de Notre-Dame in
Amiens. Het reliëf is een verwijzing naar het laatste oordeel.

3. Noem twee aspecten van de voorstelling die naar het laatste
oordeel verwijzen.

Slide 26 - Open vraag

Als je romaans en gotisch beeldhouwwerk vergelijkt, dan zie
je veranderingen in de vormgeving.

4. Noem twee aspecten van die verandering.

Slide 27 - Open vraag

De sterke ruimtelijke effecten verhogen het realisme
van het veelluik.

5. Noem twee middelen waarmee Van Eyck erin is
geslaagd de tweede laag met De boodschap aan Maria
een sterk ruimtelijk effect te geven.

Slide 28 - Open vraag

Het geopende veelluik is horizontaal in twee lagen
verdeeld. Hoewel het onderste deel uit vijf aparte
panelen bestaat is daar een duidelijke eenheid aanwezig.

6. Leg aan de hand van twee aspecten van de
voorstelling uit hoe hier een eenheid wordt bereikt.

Slide 29 - Open vraag

VIDEOVRAGEN
Start de video. Terwijl je kijkt, verschijnen de vragen op het scherm. Beantwoord elke vraag door te kiezen of de stelling waar of onwaar is, op basis van wat je hebt gezien in de video.

Slide 30 - Tekstslide

8

Slide 31 - Video

01:22
Hoe verschilt een Romaanse kathedraal van een Gotische kathedraal? Noem minstens twee verschillen.

Slide 32 - Open vraag

01:38
Wat zijn de drie belangrijkste kenmerken van gotische architectuur?

Slide 33 - Open vraag

02:12
Waarom stortte de kathedraal van Beauvais in, en hoe werd dit probleem opgelost?

Slide 34 - Open vraag

02:33
Welke rol speelde de kathedraal van Saint-Denis in de geschiedenis van Frankrijk?

Slide 35 - Open vraag

03:53
Wat is een roosvenster en waarom was het belangrijk in de gotische kunst?

Slide 36 - Open vraag

05:19
Waarom waren geïllustreerde manuscripten zo populair in de gotische periode?

Slide 37 - Open vraag

06:50
Wat symboliseerde Christus als een lam in de gotische kunst?

Slide 38 - Open vraag

08:21
Hoe beïnvloedde de gotische kunst de Renaissance?

Slide 39 - Open vraag

EXAMENVRAGEN
Beantwoord de vragen waarbij je je vaardigheden en kennis over voorstelling, vormgeving, materiaal en kunsthistorische kennis test.

Slide 40 - Tekstslide

Bespreek twee nieuwe manieren van ruimtesuggestie op de afbeelding die
in de gotiek veel werden toegepast.

Slide 41 - Open vraag

Bespreek twee functies die glas-in-loodramen in
de middeleeuwen hadden. Laat de bescherming
tegen weer en wind buiten beschouwing.

Slide 42 - Open vraag

De kapel is aan de buitenkant rijk versierd, onder meer met grote en
kleine torentjes.

Noem aan de hand van de afbeelding en figuur 1 nog vier verschillende
soorten versieringen.

Slide 43 - Open vraag

Op de afbeeldingen zie je het interieur van de kapel. Bezoekers van de
kapel ervaren in deze binnenruimte een hemelse sfeer, die door het
schijnsel van kaarsen en spotjes ontstaat.

Geef aan de hand van nog twee voorbeelden aan waardoor die hemelse
sfeer ontstaat.

Slide 44 - Open vraag

De hemelse sfeer is mede mogelijk gemaakt door de constructiewijze van
de kapel die kenmerkend is voor de late gotiek.

Leg uit welke constructiewijze is toegepast en leg vervolgens uit waardoor
die bijdraagt aan het scheppen van een hemelse sfeer.

Slide 45 - Open vraag

VAST ONDERDEEL - AFSLUITING
Je kan uitleggen hoe schilderkunst, beeldhouwkunst en architectuur in de romaanse periode samenhangen met de middeleeuwse cultuur en religie.

Slide 46 - Tekstslide

SAMENVATTEN EN BEGRIPPEN
Maak, afhankelijk van de tijd, een uitgebreide of beknopte mindmap voor elk onderdeel van de Gotische kunst.

Gebruik je Kunstboek. Paginanummers en onderwerpen worden aangegeven.

Slide 47 - Tekstslide

pagina 38
skylines van kerken en
kathedralen, kathedralen: de architectuur

Slide 48 - Woordweb

pagina 39
kathedralen: de bouw

Slide 49 - Woordweb

pagina 40
Steeds levendigere beeldhouwkunst
'Schilderen' met glas en licht

Slide 50 - Woordweb

pagina 41
glas, altaarstukken

Slide 51 - Woordweb

pagina 42
vlaamse primitieven
tempera versus olieverf

Slide 52 - Woordweb

Ik kan uitleggen hoe gotische schilderkunst, beelden en architectuur te maken hebben met de cultuur en het geloof in de middeleeuwen.
0100

Slide 53 - Poll