Ethisch handelen in de zorg

• Verzorgende
• MBO
• Studiejaar 3

Ethisch handelen in de zorg

Leerdoelen

- Je kunt uitleggen wat ethiek is en welke kennis en vaardigheden nodig zijn om ethische dilemma’s te herkennen, ermee om te gaan en ervan te leren.
- Je kunt uitleggen wat beroepsethiek is en wat ethisch handelen inhoudt.
- Je kunt uitleggen wat de mogelijke verschillen zijn tussen de beroepswaarden en -normen, eigen waarden en die van de zorgvrager en zijn of haar omgeving.
- Je kunt ethische dilemma’s herkennen en bespreekbaar maken met je afdeling, collega's en leidinggevenden.
- Je kunt het stappenplan bij ethische vragen omschrijven.
- Je kunt uitleggen dat protocollen hulpmiddelen en geen wetten zijn.
- Je kunt bepalen wanneer en hoe ver je van een protocol mag of moet afwijken.
- Je kunt de verschillen uitleggen tussen meldrecht en meldplicht.
- Je kunt discussiëren over hoe en waarom je in vertrouwensrelaties op een bepaalde manier handelt.

Wat weet je al over ethisch handelen in de zorg?

Wat is ethiek?

Ethiek gaat over wat goed en juist is. Het gaat om normen en waarden die bepalen hoe we ons gedragen en keuzes maken.

Wat is beroepsethiek?

Beroepsethiek zijn de ethische normen en waarden die gelden binnen een bepaald beroep, zoals de zorgsector.

Ethisch handelen

Ethisch handelen betekent dat je keuzes maakt en acties onderneemt op basis van ethische overwegingen, rekening houdend met de belangen en waarden van alle betrokkenen.

Verschillen in waarden

Beroepswaarden en -normen kunnen verschillen van jouw eigen waarden en die van de zorgvrager en zijn of haar omgeving. Het is belangrijk om hier rekening mee te houden en respectvol om te gaan met deze verschillen.

Ethische dilemma's herkennen

Ethische dilemma's zijn situaties waarin je voor lastige keuzes komt te staan, waarbij verschillende waarden en belangen met elkaar conflicteren. Het is belangrijk om deze dilemma's te kunnen herkennen.

Ethische dilemma's bespreekbaar maken

Het is belangrijk om ethische dilemma's bespreekbaar te maken met je afdeling, collega's en leidinggevenden. Dit helpt bij het vinden van oplossingen en het leren van situaties.

Stappenplan bij ethische vragen

Bij het beantwoorden van ethische vragen kan een stappenplan helpen. Dit stappenplan bestaat uit het analyseren van de situatie, het afwegen van verschillende opties en het maken van een keuze.

Protocollen als hulpmiddelen

Protocollen zijn hulpmiddelen die richtlijnen geven voor het handelen in bepaalde situaties. Het is belangrijk om te beseffen dat protocollen geen wetten zijn en dat er situaties kunnen zijn waarin je ervan moet of mag afwijken.

Afwijken van een protocol

Het is soms nodig of toegestaan om van een protocol af te wijken, bijvoorbeeld wanneer er sprake is van een ethisch dilemma. Het is belangrijk om te kunnen bepalen wanneer en hoe ver je van een protocol mag of moet afwijken.

Meldrecht en meldplicht

Meldrecht geeft jou als zorgverlener het recht om zaken te melden, bijvoorbeeld bij vermoedens van kindermishandeling. Meldplicht daarentegen verplicht jou om bepaalde zaken te melden, bijvoorbeeld bij besmettelijke ziekten. Het is belangrijk om het verschil tussen meldrecht en meldplicht te kennen.

Vertrouwensrelaties

In vertrouwensrelaties, zoals die tussen een zorgverlener en een cliënt, is het belangrijk om op een bepaalde manier te handelen. Het is echter ook belangrijk om te kunnen discussiëren over hoe en waarom je op een bepaalde manier handelt.

Samenvatting

Je hebt geleerd wat ethiek is en welke kennis en vaardigheden nodig zijn om ethische dilemma’s te herkennen, ermee om te gaan en ervan te leren. Je weet wat beroepsethiek en ethisch handelen inhouden. Je kunt verschillen tussen waarden herkennen en ethische dilemma's bespreekbaar maken. Je kent het stappenplan bij ethische vragen en weet dat protocollen hulpmiddelen zijn. Je begrijpt wanneer en hoe ver je van een protocol mag of moet afwijken. Je kent het verschil tussen meldrecht en meldplicht en kunt discussiëren over vertrouwensrelaties.

Vragen?

Heb je nog vragen over ethisch handelen in de zorg?

Quiz

Test je kennis over ethisch handelen in de zorg met deze korte quiz!

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd.

De leerlingen voeren hier drie dingen in die ze in deze les hebben geleerd. Hiermee geven ze aan wat hun eigen leerrendement van deze les is.

Schrijf 2 dingen op waarover je meer wilt weten.

De leerlingen voeren hier twee dingen in waarover ze meer zouden willen weten. Hiermee vergroot je niet alleen betrokkenheid, maar geef je hen ook meer eigenaarschap.

Stel 1 vraag over iets dat je nog niet zo goed hebt begrepen.

De leerlingen geven hier (in vraagvorm) aan met welk onderdeel van de stof ze nog moeite. Voor de docent biedt dit niet alleen inzicht in de mate waarin de stof de leerlingen begrijpen/beheersen, maar ook een goed startpunt voor een volgende les.