stress - ontspanning

• Gezondheid
• MBO
• Studiejaar 1

Vandaag

• Starten met een toets 
• Toets telt voor de helft mee in deze 2e periode van Jobskills
• Onvoldoende voor de toets? Geen herkansing mogelijk dus zorg dat je de toets goed maakt!
• Toets gaat over theorie van de afgelopen weken
• Na de toets klein stukje theorie en volgende opdracht

Stress

Nee hoor, geen toets vandaag. We gaan het hebben over het onderwerp stress.....

Na deze les: 

• weet je het verschil tussen gezonde en ongezonde werkdruk/stress;
• kun je symptomen herkennen van ongezonde werkdruk en gevolgen benoemen;
• kun je benoemen hoe stress ontstaat
• ken je de beginselen van RET

Wat gebeurde er net met je gevoel toen ik vertelde dat we een toetst hadden?

1. Ik voelde lichte spanning
2. Ik raakte lichtelijk in paniek
3. Deed me eigenlijk niets
4. Ik was even uit het veld geslagen en wist even niet wat ik moest denken

Waar denk je aan bij het woord stress?

Stress

Al een aantal jaren valt op dat studenten in Nederland meer last hebben van stress. 

Dit soort gevoelens hebben ook

invloed op je leren, en als leren niet lukt heeft dat ook weer invloed hoe je je voelt.

Heb jij wel een last van stress?

Nooit

Soms

Regelmatig

Best vaak

Gelukkig is niet elke stress is nadelig. Stress kan ook nuttig zijn.

Niet elke stress is nadelig.

Wanneer is stress nuttig?

Wanneer denk jij dat stress nuttig kan zijn?

Positieve effecten van stress

1. Korte periodes van stress boosten je immuunsysteem. En het immuunsysteem is weer belangrijk voor het genezen van wonden en het voorkomen en genezen van infecties. 

2. Het maakt je alert en je krijgt een beter geheugen door het vrijkomen van het hormoon cortisol. 

3. Stress maakt vrijgevig. Mensen die stress ervaren, worden vaak socialer. 

4. Mensen die genieten van stress leven langer. 

Dat zorgt voor lichamelijke veranderingen, zoals een snellere hartslag en een verbeterde bloedstroom naar je skeletspieren, zodat je snel actie kunt ondernemen. Dit is de eerste fase van je stressreactie, die werkt hooguit een uur.

Een paar minuten later komt het stresshormoon cortisol vrij. Dit is de tweede fase van de stressrespons. Dit hormoon werkt langzamer en veel langer, tot uren na het stressmoment. Cortisol beteugelt onder meer de eerste stressreactie en zorgt ervoor dat je je herinneringen over de situatie goed in je langetermijngeheugen opslaat, zodat je die informatie later weer kunt gebruiken.

Amerikaans onderzoek: Mensen die in een volksonderzoek in 1998 hadden aangegeven vaak gestrest te zijn én dachten dat al die spanning slecht voor hun gezondheid was, bleken in 2006 veel vaker vroegtijdig te zijn overleden dan mensen die net zo veel stress ervoeren maar dat niet als iets bedreigend zagen.

Stresskippen die al die onrust niet als negatief hadden ervaren, leefden zelfs iets langer dan mensen die zich nooit ergens druk over maakten. Kortom, als je weer eens gestrest bent, kun je er maar beter van genieten.

Maar..... als stress te lang duurt heeft het ook negatieve gevolgen.

• Je bent dan vaak moe
• Kunt hoofdpijn hebben
• Last van maagklachten
• Last van hartkloppingen
• Je hebt een verminderde weerstand
• Kunt nek en schouderklachten ervaren
• En kans op overgewicht

Verschillende vormen stress

1. Spannende stress = positieve vorm bijvoorbeeld sollicitatiegesprek

2. Frustrerende stress = stress naar aanleiding van frustratie bijvoorbeeld rijden in de file

3. Schadelijke stress = "ernstige soort" bijvoorbeeld na een traumatische ervaring langdurig veel druk om te presteren voelen. 

4. Chronische stress = als je lichaam na de spanning niet terugkeert naar het rust niveau. 

Hoe denk je dat stress ontstaat?

Stress ontstaat niet door de gebeurtenis zelf maar door de manier waarop je ernaar kijkt of er betekenis aan geeft. 

Situatie of gedachte?

"Niet de dingen zelf maken de mensen van streek, maar hun gedachten erover." 

Wil je stress verminderen? Een van de dingen die kan helpen is proberen om negatieve gedachten om te zetten naar positieve gedachten.

Rationele Effectiviteits Training

De RET is een methode om ongewenst gedrag of emoties van jezelf om te buigen naar meer effectief gedrag of effectievere emoties.

RET gebruikt ABC-model:

A Activating Event Situatie, gebeurtenis of aanleiding

B Beliefs, Gedachten of overtuigingen

C Consequences Gevolg, gedrag en/of emoties

De vijf meest voorkomende irrationele gedachtegangen zijn:

1. Fanatiek perfectionisme; ik mag geen fouten maken!
2. Rampendenken; Het lukt me nooit!, Alles loopt mis!, ‘T wordt een ramp!, enz.
3. Lage frustratie tolerantie; ik kan niet tegen kritiek!, Dat zou ik niet kunnen verdragen!, Dat is te moeilijk/te zwaar voor mij!
4. Liefdesjunk; iedereen moet mij altijd aardig vinden!
5. Eisen aan anderen & de wereld; de wereld zou anders/beter/rechtvaardiger in elkaar moeten zitten! Anderen moeten zich gedragen volgens mijn waarden en noemen!

In Nederland: het 5G-model

G1: Gebeurtenis: wat is er gebeurd? Komt overeen met de A van Activating Event.

G2: Gedachte: welke gedachten zijn hieraan verbonden? Komt overeen met de B van Beliefs.

G3: Gevoel: welke gevoelens roept de gebeurtenis op?

G4: Gedrag: tot welk gedrag leidt dit?

G5: Gevolgen: wat zijn de gevolgen?

De laatste 3 G's corresponderen met de C van Consequences.

Veel voorkomende denkfouten zijn:

Zwart-wit denken

Het is alles-of-niets en er is geen plaats voor nuances. Deze manier van denken is niet realistisch omdat het leven zelden zwart-of-wit is. Het is te herkennen aan de ‘als-dan-redenering’.

Etiket plakken

In plaats van te zeggen ‘ik maak een fout’ wordt gezegd ‘ik ben een mislukkeling’. Je plakt jezelf en anderen een etiket op, dit werkt remmend en beperkend.

Overdrijven

Je trekt uit één negatieve gebeurtenis de conclusie dat het altijd zo zal zijn. Er wordt gedacht in patronen van mislukken of falen en is te herkennen aan woorden als alles, niets, iedereen, altijd, nooit, niemand.

Mentaal filteren

Dit is een manier van denken waarin alleen gelet wordt op de negatieve dingen. Neutrale en positieve ervaringen worden niet gezien of worden omgebogen in negatieve ervaringen.

Gedachten lezen

Je gaat er vanuit dat iedereen hetzelfde denkt.

Toekomst voorspellen

Je gaat er bij voorbaat van uit dat er iets slechts staat te gebeuren. Toekomst voorspellen en gedachtelezen zijn vormen van self-fulfilling prophecies.

‘Zou moeten’ denken

Je bekritiseert jezelf en anderen met geboden, verplichtingen, dreigementen of andere eisen. ‘Ik zou …..moeten’. Gedachten die ‘moeten’ bevatten zijn irrationeel.

Zelfverwijt

Je verwijt jezelf iets over waar je niet of slechts gedeeltelijk verantwoordelijk voor bent. Alle negatieve gebeurtenissen worden op zichzelf betrokken.

Leuke boeken die op RET ingaan

• Hoe maak ik van een olifant weer een mug?
• Beren op de weg, spinsels in je hoofd.

Het uitgangspunt van RET is dat je je gedachten kunt beïnvloeden. Als je gedachten over een gebeurtenis verandert, verandert je gevoel en daarmee ook je gedrag.

In deze boeken worden de uitgangspunten van RET kort behandeld en veel praktische voorbeelden gebruikt waardoor het heel makkelijk te lezen is. 

https: