Woonplaats en werkplaats

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 1

Steden en staten

5.1 Woonplaats en werkplaats

Doel van de les

• Ik kan de oorzaken uitleggen van het feit dat rond 1000 n.C. mensen opnieuw in steden gaan wonen.
• Ik kan verklaren waarom rond 1000 n.C opnieuw geldhandel ontstond.
• Ik kan uitleggen waarom ambachtslui zich in de Middeleeuwen verenigden in gilden.
• Ik kan uitleggen waarom handelssteden zich gingen verenigen in de Hanze.

In de tijd van Grieken en Romeinen was er een...

1. samenleving van jagen en verzamelen
2. landbouwsamenleving
3. landbouw stedelijke samenleving

In de tijd van Monniken en Ridders was er een...

1. samenleving van jagen en verzamelen
2. landbouwsamenleving
3. landbouw stedelijke samenleving

Hoe kwam het dat er geen steden meer waren?

Platteland en stad

Voor 1000 n.C.

voor de tijd van steden en staten:

- hofstelsel

- landbouwsamenleving

- grootste deel van de bevolking 

was (horige) boer.

platteland en stad:

vanaf ongeveer het jaar 1000 veranderen er dingen:

•  Boeren gaan moerasgebieden droogleggen door sloten te graven. Ook kapten ze bossen. Zo kwam er meer ruimte voor akkers.
• Boeren gingen een andere ploeg gebruiken.

gevolg: Grotere oogst, meer voedsel, mensen leven langer, bevolking groeit.

platteland en stad:

Boeren gaan hun landbouwoverschot verkopen, dit doen ze op markten. 

• knooppunten van land- en waterwegen.
• bij een kasteel of een klooster

Hierdoor groeit de handel.

platteland en stad:

De groeiende landbouwproductie had ook uitbreiding van de nijverheid tot gevolg. Door de groei van de bevolking kon een deel van de boeren ander werk gaan doen, bijv. een ambacht uitoefenen.

platteland en stad

handelaren en ambachtslieden gingen steeds vaker bij een markt wonen, zo groeiden marktplaatsen vaak uit tot steden.

Dit noemen we verstedelijking

Wat valt je op? Waar ontstaan de eerste steden?

Wat valt je op aan de verschillende kaarten?

De geldeconomie:

vraag: wat iemand wil kopen.

aanbod: wat iemand wil verkopen.

Door de opkomst van de handel gingen mensen weer geld gebruiken. Elke stad, koning of hertog kon zijn eigen munten slaan. Hierdoor waren er geldwisselaars waar je munten kon ruilen. Ook ontstonden er in deze tijd banken.

Aan de slag: 

• bekijk het filmpje over handel en ambachten (dia aan het einde van de gedeelde les)
• Maak van je methode (5.1) opdr. 1t/m 3
• Werk aan de bouw van je stad, opdracht op de volgende dia