Nieuwste tijd
1 / 37
Lesduur is: 60 minIntroductie
Leerlingen leren de geschiedenis van filmmuziek kennen, ontdekken hoe filmmuziek is ontstaan en wat het effect van muziek op films en games is. Ze leren de begrippen 'stomme film' ; 'leidmotief' en 'soundtrack' kennen.
Instructies
Benodigdheden:
- digibord/beamer met speakers (zorg dat de speakers op het juiste volume staan)
- voor elke leerling een werkblad behorende bij deze les.
- per vijftal leerlingen 1 mobiel of camera waarmee je kunt filmen.
Aan het eind van de les kunnen leerlingen:
- vijf verschillende stappen in de ontwikkeling van filmmuziek benoemen;
- beschrijven wat een sound-track (en mock-up) is;
- het effect van muziek bij films en games benoemen;
- emoties bij filmmuziek benoemen;
- een verhaal bij filmmuziek verzinnen;
- de begrippen 'soundtrack' en 'leidmotief' verklaren
Extra uitleg (begrippen bij deze les):
- Stomme film. Filmmuziek is in 1927 ontstaan, daarvoor was het namelijk nog niet mogelijk om geluid en beeld synchroon aan elkaar af te spelen. Films zonder muziek noemen we ‘stomme films’ of ‘stille films’.
- Filmmuziek is muziek die tijdens films gespeeld wordt om de sfeer van de film en de emoties van de acteurs te versterken. Daarmee is de film een moderne vorm van melodrama. Veel films zouden zonder filmmuziek minder spanning hebben gehad. Vaak is de muziek bij een film ook nog los van de film te koop.
- Een mock-up is filmmuziek gemaakt met samples. Hierbij wordt de klank van een viool bijvoorbeeld digitaal gemaakt en verdubbeld zodat er ineens meerdere violen klinken. Door het gebruik van samples kan veel geld bespaard worden als filmmakers orkestmuziek willen gebruiken.
- Een soundtrack is strikt genomen het geluidsspoor van een film of computerspel, met de dialogen, de achtergrondgeluiden, de geluidseffecten, en de filmmuziek. In de volksmond wordt de term echter vaak gebruikt om het geheel aan muziek dat in een film of computerspel te horen is mee aan te duiden, zoals de titelsong en achtergrondmuziek.
- Leidmotief is een muzikaal thema dat in een opera, muziekdrama, film of game steeds terugkeert als een bepaalde figuur, gedachte of voorwerp verschijnt. Ook emoties en gedachten worden met leidmotieven verbonden. Hierdoor gaat de toeschouwer het thema met die figuur of dat object associëren en de muziek een concrete betekenis geven. Met deze stijlfiguur kan de muziek de gebeurtenissen gaan becommentariëren, wat aan het werk een extra dimensie geeft.
Onderdelen in deze les
Slide 1 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 2 - Tekstslide
Toelichting:
Bekijk met de leerlingen het Schooltv filmpje over de rol van muziek in de filmgeschiedenis (2,5 min.)
Vertel de leerlingen
- Filmmuziek is in 1927 ontstaan
- Films zonder muziek noem je 'stomme films'.
- Eerste stomme films met live begeleiding in de bioscoopzaal: een pianist en later met een bioscooporgel (een ingebouwde piano met allerlei toeters, trommels, belletjes en fluiten, allemaal bedoeld om de details die je in het beeld zag ook in de muziek hoorbaar te maken).
- Eerste stomme films met live begeleiding in de bioscoopzaal: een pianist en later met een bioscooporgel (een ingebouwde piano met allerlei toeters, trommels, belletjes en fluiten, allemaal bedoeld om de details die je in het beeld zag ook in de muziek hoorbaar te maken).
- Later kwamen de bioscooporkesten die terwijl de film speelde de complete filmmuziek, de soundtrack, bij de film speelden.
- Later kon beeld en geluid synchroon aan elkaar afgespeeld worden. En ook werd het mogelijk om de spraak en de teksten van de acteurs te laten horen.
- Filmmuziek wordt tegenwoordig op in studio's opgenomen en kun je zelfs films in 3D en DolbySurround beleven.
- Filmmuziek wordt tegenwoordig op in studio's opgenomen en kun je zelfs films in 3D en DolbySurround beleven.
Wat is een 'stomme film'?
A
Een film zonder verhaal
B
Een hele saaie film
C
Een film zonder muziek
D
Een film zonder acteurs
Slide 3 - Quizvraag
Deze slide heeft geen instructies
1927 nu
Films met bioscoop-orgel
Films met live piano
Films zonder muziek
Films met muziek-
opname
opname
Films met live orkest
Slide 4 - Sleepvraag
Toelichting:
Doe samen deze sleepvraag: zet vijf stappen in de ontwikkeling van muziek bij bioscoopfilms in juiste volgorde boven de tijdslijn van 1927 t/m nu.
Slide 5 - Video
Toelichting:
We gaan drie keer hetzelfde filmpje bekijken met telkens andere filmmuziek. Na elk filmpje wordt klassikaal het effect van de muziek op het filmpje besproken.
Slide 6 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Gevoel/effect muziek bij filmpje 1
Slide 7 - Woordweb
Deze slide heeft geen instructies
Slide 8 - Video
Deze slide heeft geen instructies
Slide 9 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Gevoel/effect muziek bij filmpje 2
Slide 10 - Woordweb
Deze slide heeft geen instructies
Slide 11 - Video
Deze slide heeft geen instructies
Slide 12 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Gevoel/effect muziek bij filmpje 3
Slide 13 - Woordweb
Deze slide heeft geen instructies
Slide 14 - Video
Toelichting:
Leerlingen kijken eerst naar een fragment uit Jaws zonder muziek. Daarna luisteren en kijken ze naar hetzelfde filmfragment met muziek: het bekendste leidmotief uit de filmmuziekgeschiedenis. Wat een leidmotief is wordt straks behandeld.
Slide 15 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 16 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Wat is volgens jou een leidmotief?
Slide 17 - Open vraag
Toelichting:
In de volgende slide staat het antwoord
Slide 18 - Tekstslide
Toelichting
Laat een leerling het antwoord voorlezen. Waren er overeenkomsten met de antwoorden van de leerlingen?Een leidmotief is een muzikaal thema dat in een film (of opera) bij een bepaald figuur, gedachte of voorwerp klinkt. Hierdoor gaat de toeschouwer het thema met die figuur of dat object associëren en de muziek een concrete betekenis geven.
Met deze stijlfiguur kan de muziek de gebeurtenissen in de film/opera gaan becommentariëren, wat aan het werk een extra dimensie geeft.
Slide 19 - Video
Toelichting:
We luisteren nogmaals naar het leidmotief van Jaws. Leerlingen ontdekken dat hoe dichterbij de haai komt hoe harder en sneller de muziek wordt.
Het leidmotief van de haai wordt
A
steeds sneller en hoger van toon
B
steeds langzamer en lager van toon
C
steeds sneller en harder van toon
D
steeds sneller en zachter van toon
Slide 20 - Quizvraag
Deze slide heeft geen instructies
Slide 21 - Tekstslide
Toelichting:
Met 'soundtrack' wordt ook vaak de titelsong van een film bedoeld. Veel filmmuziek is zo populair geworden dat het ook regelmatig zonder film als concert wordt uitgevoerd. Vaak wordt filmmuziek ook los van de film verkocht.
Muziek: Schindler's List
Wat is de soundtrack van een film?
A
het geluidsspoor van een film
B
alle muziek uit een film
C
achtergrondgeluiden en geluidseffecten
D
Antwoord A+B+C
Slide 22 - Quizvraag
Toelichting:
De soundtrack is strikt genomen het geluidsspoor van een film of computerspel, met de dialogen, de achtergrondgeluiden, de geluidseffecten, en de filmmuziek. In de volksmond wordt de term echter vaak gebruikt om het geheel aan muziek dat in een film of computerspel te horen is mee aan te duiden, zoals de titelsong en achtergrondmuziek. Maar het is dus meer dan dat: alle geluiden uit een film.
Slide 23 - Tekstslide
Toelichting
Laat een leerling het antwoord voorlezen.
Vaak wordt de term gebruikt om alle muziek in een film of computerspel aan te duiden, zoals de titelsong en achtergrondmuziek. Maar het is dus meer dan dat: alle geluiden uit een film.
Slide 24 - Tekstslide
Toelichting:
In de volgende slides kunnen leerlingen hun kennis testen d.m.v. een quiz met vijf stellingen.
Een soundtrack geeft sfeer en emotie aan in een film.
A
waar
B
niet waar
Slide 25 - Quizvraag
Deze slide heeft geen instructies
Computergames en opera's hebben ook een soundtrack.
A
waar
B
niet waar
Slide 26 - Quizvraag
Toelichting:
Computergames wel, maar opera's niet
De titelsong van een film is onderdeel van de soundtrack.
A
waar
B
niet waar
Slide 27 - Quizvraag
Deze slide heeft geen instructies
Een leidmotief is een muzikaal thema gekoppeld aan een figuur, gedachte of voorwerp.
A
waar
B
niet waar
Slide 28 - Quizvraag
Deze slide heeft geen instructies
Een leidmotief komt ook voor in opera's.
A
waar
B
niet waar
Slide 29 - Quizvraag
Deze slide heeft geen instructies
Wat is een soundtrack?
A
het geluidsspoor van een film
B
alle muziek uit een film
C
achtergrondgeluiden en geluidseffecten
D
Antwoord A+B+C
Slide 30 - Quizvraag
Toelichting:
De soundtrack is strikt genomen het geluidsspoor van een film of computerspel, met de dialogen, de achtergrondgeluiden, de geluidseffecten, en de filmmuziek. In de volksmond wordt de term echter vaak gebruikt om het geheel aan muziek dat in een film of computerspel te horen is mee aan te duiden, zoals de titelsong en achtergrondmuziek. Maar het is dus meer dan dat: alle geluiden uit een film.
Slide 31 - Tekstslide
Toelichting:
Laat een leerling de informatie voorlezen.
In de volgende slide volgt een verdiepingsvraag over deze informatie.
Laat een leerling de informatie voorlezen.
In de volgende slide volgt een verdiepingsvraag over deze informatie.
Veel filmmakers gebruiken liever 'echte' muzikanten dan 'Mock-ups' (Samples).
Waarom zou dit zo zijn?
Waarom zou dit zo zijn?
Veel filmmakers gebruiken liever 'echte' muzikanten dan 'Mock-ups' (Samples). Waarom zou dit zo zijn?
Slide 32 - Open vraag
Toelichting:
Verdiepingsvraag. Laat leerlingen individueel nadenken en hun antwoord geven.
Mogelijke antwoorden: een echt orkest klinkt beter en kan veel meer gevoel in de muziek leggen, bij gesamplede orkesten ontbreken akoestische elementen en dynamische muzikaliteit waardoor je hoort dat het niet echt is.
Slide 33 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 34 - Tekstslide
Toelichting:
- Gebruiken de leerlingen devices in de klas? Klik dan op 'scherm delen' zodat leerlingen zelf de linkjes kunnen openen.
- Geef leerlingen 5 minuten om muziek te zoeken!
0
Slide 35 - Video
Toelichting:
Leerlingen laten om de beurt hun gekozen muziekfragmenten horen tijdens het kijken naar de filmbeelden (gebruik hiervoor een ander device). Welk effect heeft de muziek op de film?
Slide 36 - Tekstslide
Toelichting:
Gebruiken de leerlingen devices in de klas? Klik dan op 'scherm delen' zodat leerlingen zelf de linkjes kunnen openen.
Richtlijn: geef leerlingen 5 minuten om de muziek te zoeken en beluister een aantal muziekfragmenten klassikaal.
Noem drie dingen die je hebt geleerd
Afsluiting
Slide 37 - Open vraag
Toelichting:
- Bespreek met de leerlingen wat ze hebben geleerd.
- Je kunt de vraag verder uitkaderen, bijvoorbeeld:
- Wat kun je vertellen over de geschiedenis van muziek bij films?
- Wat kun je vertellen over het effect van muziek op films en games?
- Zijn er verschillen tussen game- en filmmuziek?
