Les 2 - Klei: klei tegel

• Handvaardigheid
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerroute VB
• Leerroute VK
• Leerroute VG
• Leerroute VT

Werken met klei

Terugblik: Wat hebben we de vorige les gedaan en is iedereen klaar?

Les van vandaag: Werken met klei

Doel van de les: Aan het eind van de les ken jij verschillende soorten klei

Klassikale les: Welke soorten klei zijn er

Zelfstandig: Een tegel maken van klei

Evaluatie: samen bekijken wij of het lesdoel is behaald 

Wat is klei?

• Klei is te vinden onder de grond. Klei is een soort gesteente dat bestaat uit lutum (gronddeeltjes).
• Je hebt allemaal soorten klei: lichte klei, matig zware klei en zware klei.Dit is afhankelijk van de hoeveelheid lutum die in de klei zit.
• In klei zitten ook een heleboel kleimineralen. De klei is zo voedselrijk omdat het slecht water door laat en er zo dus veel mineralen in de klei blijven zitten.
• Kleigronden zijn dus ook heel geschikt voor planten omdat de klei over het algemeen heel voedselrijk is.

waar komt het voor?

Klei komt in Nederland vooral voor in de kuststreken (zeeklei) en langs de rivieren (rivierklei) en meer landinwaarts op hogere gedeelten beekklei of leem.

Aardewerk                 Steengoed                Porselein

Aardewerk:

De meest gebruikte en meest goedkope soort. Je hebt het in verschillende kleuren. Hoe roder na het bakken, hoe meer ijzer in de klei.

Deze klei is poreus na het bakken, daarom moet er altijd een glazuurlaag overheen om het waterdicht te maken als je er gebruiksgoed van wilt maken.

Hoewel ijzer in klei van nature aanwezig is en de kleur beïnvloedt, kan teveel ijzer in ongebakken of onafgewerkt aardewerk leiden tot verontreiniging. Het is belangrijk om kritisch te zijn over de kwaliteit, met name bij producten die niet bedoeld zijn voor contact met voedsel. 

Steengoedklei.

• Een sterkere klei die bij hogere temperaturen wordt gebakken, waardoor het dichter en waterdicht wordt zonder glazuur. 

• Het wordt gebruikt voor bekers, schalen en ovenbestendig servies. 

Hoe herken je het?

De scherf is zeer hard en duurzaam, waardoor het geschikt is voor dagelijks gebruik zoals servies.

Porseleinklei:

Porselein wordt gemaakt van de meest zuivere klei, gebakken op de hoogste temperatuur (boven \(1300\)°C), wat resulteert in een sterk, fijn en vaak doorschijnend product. 

Hier verdunt zodat het gegoten kan worden.

Opdracht Kleitegel

Je gaat een tegel met jouw initiaal en verschillende texturen maken. Wees creatief! De tegel moet:

• ongeveer 13x13cm
• geen lege vlakken meer hebben
• verschillende groottes aan texturen hebben
• zowel hoge als lage texturen bevatten

Stappenplan

- Pak je schetsboek

- Zet de titel van de opdracht bovenaan de pagina op een nieuwe pagina            (Titel = Tegel van klei + datum)

- Zoek naar verschillende texturen op internet of in folders (10/15 min.)

- Maak minimaal 2 schetsen in je schetsboek (10/15 min.)

- Klaar? Laat je schetsboek zien en ga aan de slag met klei!

Kleitegel

1. Kneed de klei goed door
2. Rol met een kleirol de klei tussen 2 kleilatten even dik uit. 
3. Snijd een vierkant uit de klei. 

Texturen tegel

Maak een tegel met jouw initiaal en verschillende texturen. 

Wees creatief!

Eisen: 

- Formaat tegel = max 13 x13 cm

- Gebruik verschillende hoogtes

- Maak verschillende texturen

Kleislib

Klei oplossen in water
Yoghurt dik

Kleigereedschappen

• Spatels
• Mirettes
• Kleirol
• Kleilatten
• Kleimat

Evaluatie:

Is het les doel behaald? 

(ken jij verschillende soorten klei?)

Klaar?

Vraag een evaluatieformulier bij de docent van de opdracht:

Schilderen op canvas