toetsvoorbereiding hoofdstuk 6

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

SE 3

Hoofdstuk 1 t/m 6, nadruk ligt op hoofdstuk 6 en 3/4/5

- let op evenwichten is SE stof en wordt dus sowieso getoetst

- VWO leerlingen krijgen een vwo toets

6.1 Alkanen/Alkenen

Je kunt:

• duidelijk maken wat isomeren zijn;
• uit de structuurformule de systematische naam van een onvertakt alkaan en een onvertakt alkeen met maximaal zes C‑atomen afleiden;
• en andersom

geef de naam van deze stof

uitwerking

- stam = langste keten = 

5 c-atomen = Pentaan

zijtak = 2 C-atomen = ethyl

Op plek : 3

naam: 3-ethylpentaan

6.2 karakteristieke groepen

• uitleggen wat karakteristieke groepen zijn en duidelijk maken wat halogeenalkanen, alkaanzuren, alkanolen en alkaanaminen zijn;
• uitgaande van de structuurformule de systematische naam afleiden van een onvertakt halogeenalkaan, alkaanzuur, alkanol en alkaanamine;
• en andersom
• * voor vwo komen hier nog 4 karakteristieke groepen bij: alkoxyalkanen,  fenolen, aldehyden en ketonen

geef de naam van deze stof

algemene regels voor naamgeving

- begin met de stam (langste koolstofketen)

- inventariseer welke karakteristieke groepen aan de stam zitten

- geef met een een nummer aan op welke plaats

* op de toets krijg je stoffen die uit een keten van max 6 c-atomen bestaan en slecht 1 soort karakteristieke groep hebben (+ evt 1 zijtak of dubbele binding)

* vwo krijgt minimaal 1 stof waarbij prioriteit belangrijk is

6.3 reacties

Je kunt:

• uitleggen wat een substitutiereactie is en laten zien dat er bij een substitutiereactie diverse isomeren kunnen ontstaan;
• uitleggen wat een additiereactie is  en reactieproducten/vergelijking geven van de additie van een klein molecuul aan een alkeen ;
• uitleggen dat broom kan worden gebruikt om een onverzadigde verbinding aan te tonen; (leren)
• twee verschillende productieprocessen voor ethanol beschrijven aan de hand van reactievergelijkingen; (leren)

De additie van water aan but‑1‑een levert twee butanolen op, die isomeren zijn van elkaar. teken deze

6.4 esters

• de karakteristieke groep van een ester herkennen;
• uit de structuurformule de naam van een ester afleiden;
• de reactievergelijking voor de vorming en de hydrolyse van een ester geven;
• de structuurformule van glycerol tekenen en aangeven wat een vetzuur is en een aantal vetzuren in je Binas opzoeken;
• de reactievergelijking voor de vorming en voor de hydrolyse van een vet of olie in structuurformules geven.

uit welk zuur en welk alcohol is deze ester gevormd?

uitwerking

dus ethaanzuur en propanol

6.5 evenwichten

• uitleggen wat omkeerbare reacties zijn en beredeneren wanneer zich een evenwicht instelt;
  
• uitleggen wat wordt bedoeld met de ligging van een evenwicht;
  
• uitleggen hoe je een evenwicht aflopend kunt maken;
  
• de evenwichtsvoorwaarde voor een evenwicht geven.