A3: functiewoorden H5

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Begrijpend lezen H5 

Functiewoorden:

• Je weet de betekenis van veel voorkomende functiewoorden.
• Je kunt met behulp van functiewoorden de functie van een alinea benoemen.
• Je leert teksten beter te begrijpen.

Jullie doen allemaal wel eens boodschappen in de supermarkt.

Elke stelling heeft een eigen functie

Elke stelling een functie 1

Loop je vanaf de ingang door de supermarkt dan herken je vanzelf de functie van elke stelling. De macaroni staat in een andere stelling dan de bevroren pizza's.

Elke stelling een functie 2

Vaak hangen er bordjes boven de stellingen. Meestal heb je ze niet nodig. Je verwacht de potten pastasaus bij de pakken macaroni.

Elke alinea een functie 1

In een tekst heeft elke alinea een functie. Die hangt meestal niet als tussenkopje boven die alinea. Al lezend herken je de functie aan de woorden en zinnen.

Elke alinea een functie 2

Je verwacht de oplossing niet in de inleiding en de oorzaken niet aan het einde van de tekst.

De macaronizakken staan ook niet naast de pizzadozen.

Filmpje Nieuw Nederlands

https://apps.noordhoff.nl/se/content/theme/f793c756-6a56-4075-b770-706fc5386d25/contentUnit/64d4e3a5-38b8-4fa8-a171-0fe1ffb7e977

Functiewoord	Omschrijving
Aanbeveling (=goede raad)	De schrijver geeft een advies aan de lezer
Aanleiding (=actuele gebeurtenis)	De schrijver geeft aan wat of welke gebeurtenis(sen) hem ertoe gebracht heeft de tekst te schrijven.
Afweging (=vergelijken)	De schrijver geeft voor- en nadelen.
Anekdote (=grappig verhaal)	Een persoonlijk of grappig verhaaltje, vaak in de inleiding.
Constateren (=vaststellen)	De schrijver stelt een feit of verschijnsel vast.
Definitie (=omschrijven)	Zeer nauwkeurige omschrijving van een woord of begrip.

Wat doen functiewoorden?

1. Die geven aan welke functie een bepaald tekstgedeelte heeft.
2. Die geven aan wat de betekenis is van de alinea.
3. Die geven aan wat de schrijver bedoelt.
4. Die geven aan waar je belangrijke informatie kan vinden.

Functiewoorden.
Wat is een aanbeveling?

1. Een omschrijving van een probleem.
2. Een goede raad.
3. Een reactie op een bepaalde mening.
4. Een uitleg van een verschijnsel.

Functiewoorden.
Wat is een anekdote?

1. Een omschrijving van een probleem.
2. Een goede raad.
3. Een persoonlijk of grappig verhaaltje
4. Een uitleg van een verschijnsel.

Functiewoorden.
Wat is een constatering?

1. Het vaststellen van een feit of verschijnsel.
2. Een goede raad.
3. Een reactie op een bepaalde mening.
4. Een uitleg van een verschijnsel of situatie.

Wat is een verschil tussen een signaalwoord en een functiewoord?

1. functiewoord geeft een verband aan, signaalwoord niet
2. functiewoord staat niet altijd in de tekst, signaalwoord wel
3. er is geen verschil
4. er zijn veel minder functiewoorden dan signaalwoorden

Aan de slag

H5 lezen: functiewoorden (1)

Maak opdracht 1, 2 en 4.

Morgen bespreken we opdracht 1 + 2. 

Aan de slag

 Bespreken opdracht 1 + 2. 

H5 lezen: functiewoorden (1)

Maak opdracht 4.

Klaar met opdracht 1, 2 en 4?
- Lezen uit je leesboek.
- Ga in stilte aan de slag met een ander vak.

H6 - Functiewoorden (2)

• Herhaling H5
• Welke functiewoorden ken je nog?
• Uitleg H6  

Functiewoorden (1)

• Aanbeveling
• Aanleiding
• Afweging
• Anekdote
• Constatering
• Definitie 

Functiewoord	Omschrijving
Aanbeveling (=goede raad)	De schrijver geeft een advies aan de lezer
Aanleiding (=actuele gebeurtenis)	De schrijver geeft aan wat of welke gebeurtenis(sen) hem ertoe gebracht heeft de tekst te schrijven.
Afweging (=vergelijken)	De schrijver geeft voor- en nadelen.
Anekdote (=grappig verhaal)	Een persoonlijk of grappig verhaaltje, vaak in de inleiding.
Constateren (=vaststellen)	De schrijver stelt een feit of verschijnsel vast.
Definitie (=omschrijven)	Zeer nauwkeurige omschrijving van een woord of begrip.

Filmpje 

https://apps.noordhoff.nl/se/content/theme/f793c756-6a56-4075-b770-706fc5386d25/contentUnit/64d4e3a5-38b8-4fa8-a171-0fe1ffb7e977

Functiewoord	Omschrijving
Nuancering (=afzwakking)	De schrijver zwakt een genoemd standpunt af, door meerdere (andere) kanten van een zaak te belichten.
Probleemstelling	De schrijver noemt een probleem.
Tegenwerping	Een reactie op een bepaalde mening of stelling.
Uitwerking	Extra, vaak meer gedetailleerde, informatie over het onderwerp.
Verklaring	Uitleg over waarom iets is zoals het is.
Vraagstelling	De schrijver stelt een vraag (in inleiding) die hij verderop zal beantwoorden.
Weerlegging	Sterke ontkrachting van een argument.

Hoe noemen we de zin 'Ik vind dat roken slecht is.'?

(standpunt/argument/weerlegging)

aanbeveling

conclusie

argument

Ik vind dus dat roken verboden moet worden.

Ik raad winkels aan geen sigaretten meer te verkopen.

Roken is namelijk slecht voor je gezonheid.

voorbeeld

definitie

tegenwerping

Meeroken betekent dat je tabaksrook van een ander inademt.

Maar een sigaretje is wel lekker.

Je kunt bijvoorbeeld een slecht gebit krijgen.

oorzaak

gevolg

probleemstelling

Jongeren beginnen vaak met roken door groepsdruk.

Uiteindelijk kun je verslaafd raken.

Het is schokkend dat jongeren steeds vroeger beginnen met roken.

samenvatting

uitwerking

verklaring

Groepsdruk kan ontstaan door de onzekerheid van pubers.

Al met al heeft roken gevolgen voor je gezonheid, voor je portemonnee en voor je relaties.

Een verslaving kun je omschrijven als het niet meer zonder iets kunnen, zowel fysiek als mentaal.

De schrijver legt uit waarom iets is zoals het is.

1. argument
2. verklaring
3. conclusie
4. voorwaarde

Dat wat de schrijver tot het schrijven van de tekst aanzette.

1. anekdote
2. tegenwerping
3. conclusie
4. aanleiding

Vaststelling van een feit of verschijnsel

1. voorwaarde
2. relativering
3. constatering
4. conclusie

Weerlegging

1. Laten zien dat een argument/argumentatie niet juist is.
2. Extra, nauwkeuriger omschreven informatie bij een onderwerp
3. Het verduidelijken van iets door meer details te geven en/of de mening iets minder scherp te maken.
4. Formulering van een probleem met de bedoeling het te gaan oplossen

Uitwerking

1. Het verduidelijken van iets door meer details te geven en/of de mening iets minder scherp te maken.
2. De schrijver laat de betrekkelijkheid van iets zien, zwakt iets af.
3. Laten zien dat een argument/argumentatie niet juist is
4. Extra, nauwkeuriger omschreven informatie bij een onderwerp

Aan de slag

MAAK H6 lezen: functiewoorden (2)

Maak opdracht 1, 2 en 4.

Planning laatste lessen:

Donderdag: oefentoets maken

Vrijdag: zelfstudie/leren voor
de toetsweek.

Opdracht 

Blz. 170-172

Maak opdracht 1 en 2