9.1 wat is criminaliteit

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

wat gaan we doen

inleiding

uitleg paragraaf 1

aan de slag

Leerdoel

Aan het eind van deze les kun je:

1) herkennen en uitleggen wat criminaliteit is

2) uitleggen wat het verschil is tussen overtredingen en misdrijven

3)herkennen en uitleggen dat criminaliteit tijd- en plaatsgebonden is

Waar denk je aan bij criminaliteit?

Ben je zelf wel eens met de politie in aanraking geweest?

1. Ja
2. Nee

Asociaal gedrag

Iets doen waarbij je geen rekening houdt met de mensen om je heen en zij daar last van hebben.

Afhankelijk van plaats, tijd en cultuur.

Is asociaal gedrag strafbaar?

• Vaak niet
  
• Soms wel
  
  
  
  
• Ongeschreven regels

Wat is criminaliteit?

• Alles wat door de wet strafbaar is gesteld
• Wetten zijn geschreven regels
• Bij asociaal gedrag gaat het om ongeschreven regels
  
  

Overtreding of Misdrijf?

• Wat is het verschil?
  
  

Niet iedere vorm van criminaliteit is even erg.

We maken onderscheid

Misdrijf

Winkeldiefstal is een misdrijf! Bij een misdrijf:

• Word je door de politie verhoord
  
• Soms vastgehouden, én
  
• Kan er een rechter aan te pas komen, én
  krijg je een Strafblad, én
  dat heeft gevolgen voor werk en stage.

Openbare dronkenschap?

1. Overtreding
2. Misdrijf
3. Niet strafbaar

Fiets stelen?

1. Overtreding
2. Misdrijf
3. Niet strafbaar

Valse identiteit opgeven?

1. Overtreding
2. Misdrijf
3. Niet strafbaar

Snoepje stelen bij de Kruidvat?

1. Overtreding
2. Misdrijf
3. Niet strafbaar

Rechtsregels zjn tijdgebonden

• Spugen was vroeger een misdrijf
• Sinds 1970 is vreemdgaan niet meer strafbaar

• Tegenwoordig is hacken van computers strafbaar

• Vroeger stonden er gevangenisstraffen op homoseksualiteit

Rechtsregels zijn plaatsgebonden

• In Nederland is abortus en euthanasie toegestaan

• In Nederland mogen homo’s met elkaar trouwen

• (Vuur)wapens zijn in Nederland verboden

• Nederland kent geen doodstraf

Verschil tussen materiële en niet- materiële schade

materiële schade:

Schade die je kunt berekenen in geld

- er is iets weg .

- je moet iets verzekeren/ beveiligen.

niet- materiële schade: 

Gevolgen die je niet kunt uit drukken in geld.

gevoelen behoren tot Niet materiele schade. 

bijvoorbeel je bent bang ergens voor. Of erg verdrietig 

Schade die vervangbaar is of die geld kosten zijn materiele schade.

En auto kan je vervangen bijvoorbeeld.

Materiele schade kan bijvoorbeeld ook zijn dat je meer geld aan de verzekering moet betalen. 

Als er meer diefstallen zijn, is er meer schade en zal de verzekeringen meer premie vragen.

Ondanks dat een ring materiele schade is. ( je kan hem met geld vervangen) zou hij ook onder Inmatreriele schade kunnen vallen.

Stel je hebt de ring van je oma gehad die is overleden. Dan heeft de ring een emotionele waarde. 

Voorbeelden van schade. Klik op      bij de plaatjes en lees de uitleg.

huiswerk

weektaak: maak paragraaf 1

Welk gedrag wordt beschouwd als een misdrijf?

1. Geen id kaart bij je hebben
2. In het donker fietsen zonder licht
3. Mobiel bellen achter het stuur
4. Een fiets stelen

Wat is een overtreding?

1. een blikje cola stelen
2. Een schuurtje openbreken.
3. Doorlopen waar een bord “verboden toegang” staat.
4. Iemand een klap geven.

Wildplassen valt onder:

1. overtredingen
2. misdrijven
3. veelvoorkomende criminaliteit
4. zware criminaliteit

Bij welke soort criminaliteit kom je alleen in aanraking met de politie en niet met justitie?

1. veelvoorkomende criminaliteit
2. overtredingen
3. zware criminaliteit
4. misdrijven

Overspel was vroeger nog strafbaar, maar is in 1970 afgeschaft. Dit is een voorbeeld van?

1. Plaatsgebonden criminaliteit
2. Tijdsgebonden criminaliteit

Aan de slag

Maken:
Werkboek bladzijde 166 en 167

Opdracht: 8 en 11 mag je overslaan

Straffen Mishandeling

Waar houdt de rechter rekening mee bij het bepalen van een straf?
- Was het slachtoffer familie of een ambtenaar in functie? Dan een hogere straf
- Hoe ernstig zijn de gevolgen?
- hoe oud de dader is en of het de eerste keer is, voorbedachte rade?

Voor volwassenen: maximale straffen variëren tussen de 3 en de 15 jaar celstraf. Soms is hoger mogelijk (bij zware mishandeling is een taakstraf geen optie)