Israël en Palestina

Welkom!

Neem rustig plaats

Geschiedenis

Maris College - Klas 1 - vmbo 

Actuele onderwerpen

Vandaag

• Klassenregels
• Israël en Palestina conflict

Klassenregels

• We gaan respectvol met elkaar om
• We maken GEEN grappen of opmerkingen over dit onderwerp
• We gaan elkaar niet belachelijk maken
• We lachen elkaar niet uit
• We kijken met respect en aandacht naar de filmpjes
• Je mag een mening hebben, zolang deze een ander maar niet kwetst

• Laptop = verplicht!!!

Oude geschiedenis

• Vanaf ongeveer 1000 v. Chr. tot ongeveer het jaar 100 werd het gebied dat nu Israël is grotendeels bevolkt door Joden (het volk Israël)
• Ze hadden hun eigen godsdienst (Jodendom)
• Ze geloofden in één God terwijl de meeste andere volkeren in die tijd in meerdere goden geloofden
• Hun hoofdstad was Jeruzalem en hun heiligste plek was de Tempel daar
• De Joden waren een apart volk met een eigen identiteit, een eigen taal, geloof, cultuur en geschiedenis.

• Verschillende grote rijken veroverden dit gebied door de eeuwen heen en onderwierpen de bevolking, zoals de Assyriërs (900-700 v.Chr.) en de Babyloniërs (± 600 v.Chr.)
• Onder de Assyriërs werd het noordelijke Joodse koninkrijk Israël vernietigd en vanaf 740 v.Chr. bleef er alleen een klein Joods koninkrijk over, Judea genaamd, met Jeruzalem als hoofdstad

De Romeinen

• Rond het jaar 60 v.Chr. veroverden de Romeinen het gebied
• Eisen van de bevolking dat ze de Romeinse Keizer als een god zouden vereren. 
• De Joden accepteerden dat niet en kwamen een aantal keer in opstand
• De Romeinen waren sterker en overwonnen
• Een groot deel van de Joodse bevolking werd vermoord, of tot slaaf gemaakt
• De rest vluchtte of werd verdreven uit het land
• De Romeinen verwoestten de Joodse Tempel in Jeruzalem en gaven het gebied de naam Palestina met doel de Joodse naam van de staat, Judea, voor altijd zou worden uitgewist

Joodse verspreiding

• Joden komen in allerlei overgebleven gebieden terecht (Europa, Noord-Afrika, verder in het Midden Oosten en Azië
• Er bestonden al voor deze tijd een aantal Joodse gemeenschappen buiten Judea, bijvoorbeeld in Alexandrië (Egypte) en in Babylon, het gebied wat nu Irak is
• Een kleine groep Joden, ging niet vluchten en bleef in Israël wonen
• Overal waar ze terecht kwamen bleven de Joden hun godsdienst volgen
• Ze bleven Jeruzalem zien als hun heilige stad en hoopten daar ooit terug te kunnen keren en daar een nieuwe Tempel op te bouwen

Overal een minderheid

• Overal waar ze woonden waren de Joden nu een minderheid
• Vaak werden ze gediscrimineerd in het land waar ze nu leefden
• Joden moesten bijvoorbeeld in verschillende landen hogere belastingen betalen, ze mochten niet overal wonen, ze werden vaak aangevallen en vernederd, ze mochten bepaalde beroepen niet uitoefenen en allerlei opleidingen niet volgen
• Ook mochten ze vaak geen eigen grond bezitten
• Er waren ook veel landen en periodes waarin de Joden vermoord werden of verdreven uit hun woonplaatsen.
• Antisemitisme is een ander woord voor jodenhaat.

De Arabieren

• De Arabieren kwamen oorspronkelijk uit het gebied wat nu Saoedi-Arabië heet
• In de 7e eeuw ontstond de islam daar, onder de profeet Mohammed
• De taal die daar gesproken werd was Arabisch en de Koran, het heilige boek van de islam, is in het Arabisch geschreven

De verspreiding van de islam

• Onder Mohammed en zijn opvolgers verspreidde de islam zich snel
• Heel Noord-Afrika en het Midden-Oosten werden veroverd en de bevolking werd grotendeels bekeerd, ook veel christenen en joden die daar woonden
• Het gebied Palestina met de stad Jeruzalem werd veroverd door de kalief Omar in het jaar 636
• In veel van deze veroverde gebieden werd het Arabisch de belangrijkste taal
• Er ontstond een bloeiende Arabische cultuur (literatuur, kunst, wetenschap en filosofie)
• De gedeelde taal, geloof en cultuur zorgden ervoor dat de bevolking van deze gebieden een gedeelde Arabische identiteit ontwikkelde, die ze nu nog heeft.

Strijd om het heilige land

• In de Middeleeuwen waren er verschillende veldtochten vanuit West-Europa om de islam te verdrijven uit de christelijke heilige plaatsen, met name Jeruzalem
• Deze veldtochten kregen later de naam ‘kruistochten’
• Er vonden veel veldslagen plaats tussen christenen en moslims in het Heilige Land
• Een aantal gebieden kwam in handen van de christenen, maar na een paar honderd jaar was heel Palestina weer in handen van moslims

Het Ottomaanse rijk

• Het Ottomaanse Rijk ontstond rond 1300 en bleef bestaan tot aan het einde van de Eerste Wereldoorlog
• Het rijk werd geregeerd door de Turken, maar er woonden allerlei volkeren waaronder Arabieren, Joden, Koerden, Armeniërs, Grieken, Bulgaren en andere Slavische volken uit de Balkan
• Palestina was een vrij slaperige uithoek in het Ottomaanse Rijk
• Zowel joden als moslims, evenals een aantal christelijke gemeenschappen, woonden toen in Palestina
• In 1914, tegen het einde van de Ottomaanse Rijk, woonden er ongeveer 80.000 Joden, 80.000 christenen, en 600.000 moslims
• Jeruzalem was toen een kleine stad met naar schatting zo’n 40.000 inwoners.

Nationalisme

• In de 19e eeuw kregen allerlei volkeren overal ter wereld het idee dat ze hun eigen staat moesten hebben, en niet geregeerd moesten worden door een ander volk
• Nationalisme

Joods nationalisme

• Sinds de Romeinse tijd woonden de Joden verspreid over heel veel landen
• Omdat ze zo vaak gediscrimineerd werden leek hen nu ook het idee van een eigen land aantrekkelijk
• Er ontstond een beweging om dat waar te maken. Dit noem je zionisme
• Zion, dat een Joodse benaming is voor het land Israël
• De grondlegger van het zionisme was Theodor Herzl
• Niet alle Joden waren zionisten, er waren ook bewegingen die wilden vechten voor gelijke (burger-)rechten voor Joden in het land waar ze woonden en er waren ook Joden die wilden emigreren naar Amerika, naar ‘de Nieuwe Wereld’.

Arabisch nationalisme

• Aan de Arabische kant ontstonden ook nationalistische bewegingen
• Van Noord-Afrika tot het Midden-Oosten vonden verschillende groepen dat de Arabieren hun eigen landen moesten regeren en niet meer onder de Turken of de Engelsen of de Fransen moesten leven
• De Arabieren vonden dat deze landen geen macht meer mochten hebben in het gebied maar dat zij zelf de macht in het Arabische gebied moesten krijgen
• Ze vonden dat Palestina daarbij hoorde omdat de meerderheid van de bevolking daar toen ook Arabisch was.

Nationalisme of kolonialisme

• De zionisten beschouwden Palestina als het land van hun voorouders, waarnaar ze terug wilden keren
• Ze voelden zich vaak zeer onwelkom en ongewenst in de landen waar ze woonden
• De Arabieren zagen deze nieuwkomers als kolonisten, omdat ze uit Europa kwamen en voor de Arabieren was dat hun moederland
• Ze voelden zich bedreigd door de zionisten, die veel land opkochten
• Het was vaak land waar Arabische landarbeiders woonden, maar het land was in de meeste gevallen het eigendom van grootgrondbezitters die vaak ver weg woonden in de grote steden zoals Caïro, Beiroet, Damascus en Istanbul

Tegenstrijdige afspraken

• Tijdens de Eerste Wereldoorlog had de Britse regering in Londen een thuisland Nationaal Tehuis in Palestina beloofd aan de Joden
• Dit was de Balfour-verklaring (1917)
  
  
• Tegelijkertijd hadden de Britten ook een belofte gedaan aan de Sherif van Mekka
• Tijdens de Eerste Wereldoorlog besloten Frankrijk en Groot-Brittannië om na de oorlog een groot gebied van het Midden-Oosten onder elkaar te verdelen in twee ‘invloedssferen’: de Franse en de Britse
• Deze afspraak heet het Sykes-Picotplan 

Einde Ottomaanse rijk

• In de Eerste Wereldoorlog vocht het Ottomaanse Rijk aan de kant van Duitsland en Oostenrijk, de verliezende kant
• Na de Eerste Wereldoorlog hield het Ottomaanse Rijk op te bestaan en alle Arabische provincies van het voormalige Ottomaanse Rijk kwamen onder Frans of Brits bestuur
• Frankrijk en Groot-Brittannië verdeelden het hele gebied onderling in twee ‘invloedssferen'
• De nieuw opgerichte Volkenbond gaf Frankrijk en Groot-Brittannië het ‘mandaat’ om hun gebieden te besturen.
• De provincie Palestina viel nu onder Brits bestuur
• Er woonden toen Joden en Arabieren in dat gebied

Eerste verdeling

•  Het oostelijke deel van Palestina noemden ze Transjordanië, wat betekent ‘de overkant’ van de rivier de Jordaan
• Ze gaven het aan een van de zoons van de sherif van Mekka als beloning voor zijn steun
  
• In 1922 kreeg Groot-Brittannië de opdracht van de Volkenbond om een thuisland Nationaal Tehuis voor het Joodse volk in Palestina op te zetten
• Dit deden ze in het westelijk deel van het mandaatgebied dat de naam ‘Palestina’ hield
• Ze gaven Joodse immigranten alleen toestemming om zich ten westen van de rivier de Jordaan te vestigen, en niet in Transjordanië 
  

Eerste verdeling

• Vanaf ongeveer 1880-1924 kwamen er vooral Joden uit verschillende landen vluchten naar Palestina
• Groei van antisemitisme
• De Joodse immigranten bouwden dorpen, boerderijen, kibboetsen, fabrieken en steden in Palestina
• Ook richtten ze universiteiten, musea en andere culturele instellingen op, zoals concertzalen, orkesten, bioscopen en theaters
• Sommige Arabieren zagen de positieve kant van deze economische en culturele ontwikkelingen, maar de meerderheid van de Arabieren in Palestina en daarbuiten vonden dat er te veel Joden immigreerden naar het gebied

Arabieren protesteren

• Het verzet van de Arabisch bevolking tegen de toenemende Joodse immigratie groeide sterk aan het einde van de jaren 20 van de vorige eeuw
• De Arabieren waren bang dat de Joden de meerderheid zouden gaan vormen in Palestina en ze vonden dat Groot-Brittannië de Joden voortrok
• Contacten tussen de Joden en Arabieren waren moeizaam, ondanks een aantal pogingen van beide kanten
• Ook Groot-Brittannië probeerde samenwerking op gang te krijgen, maar met weinig succes

Na tweede wereldoorlog

• Na de Tweede Wereldoorlog werd duidelijk hoeveel Joden er vermoord waren in Europa
• Veel van de overlevenden waren vluchtelingen en zaten in vluchtelingenkampen verspreid over Europa
• Velen van hen wilden een nieuw leven opbouwen in Palestina
• Groot-Brittannië kon na de oorlog geen oplossing vinden voor het probleem en besloot het bestuur van Palestina over te dragen aan de nieuw opgerichte Verenigde Naties (VN)
• Zij zouden gezamenlijk een oplossing moeten formuleren.
• Volgens een volkstelling uit 1947 waren er toen 1.1 miljoen moslims, 140.000 christenen en 630.000 Joden in Palestina

Voorstel VN tot verdere verdeling 1947

• Na de Tweede Wereldoorlog stelden de Verenigde Naties (VN) voor om Palestina in een Joods en een Arabisch stuk te verdelen
• Toen de Britten uit Palestina vertrokken, riep de eerste premier van Israël, David Ben-Goerion de onafhankelijke Joodse staat Israël uit
• Vanaf die tijd hebben we het over de staat Israël als we over dit gebied praten
• De dag na het uitroepen van de staat Israël (14 mei 1948) brak er een oorlog uit toen de Arabische buurlanden Israël aanvielen
• Aan de Arabische kant vochten de Arabieren en vele buurlanden
• De nieuwe staat Israël vocht terug

• Deze oorlog duurde ongeveer een jaar en werd afgesloten met een wapenstilstand
• De bestandslijnen van toen vormden de grenzen van Israël en kregen later de naam de Groene Lijn
• Het gebied van Israël was nu groter dan in het oorspronkelijke voorstel van de VN
• De Groene Lijn (de grens) liep midden door de stad Jeruzalem
• De Arabische landen accepteerden het bestaan van de staat Israël niet en wilden de staat Israël niet erkennen, er niet mee onderhandelen en er geen vrede mee sluiten (dit staat bekend als de 3 Nee’s

Waar zijn de meeste Palestijnse vluchtelingen terechtgekomen?

• Veel Palestijnse vluchtelingen kwamen terecht in de Gazastrook
• Dat was een deel van Palestina dat Egypte had veroverd in de oorlog van 1948 en bleef bezetten. De vluchtelingen in de Gazastrook kregen nooit de Egyptische nationaliteit en bleven dus statenloos. Ze mochten niet zomaar in de rest van Egypte wonen of werken.
• Een ander deel van de vluchtelingen kwam terecht op de westelijke oever van de Jordaan (Westoever, ook bekend als West Bank), een gebied dat Jordanië had veroverd

Hamas

• In 2005 trok Israël zich terug uit de Gazastrook en liet die aan de Palestijnse Autoriteit (PA) over
• Twee jaar later nam Hamas daar de macht over 
• Hamas is een politieke partij
• Hamas hielp de bevolking van de Gazastrook met onderwijs en liefdadigheid, waardoor het een populaire partij werd
• Hamas is een afkorting voor Islamitische Verzetsbeweging in het Arabisch
• Aanhangers en leiding van Hamas willen geen vrede met de staat Israël en willen niet accepteren dat Israël permanent mag blijven bestaan
• Hamas probeert zoveel mogelijk wapens in te voeren om de gewapende strijd tegen Israël te kunnen blijven voeren

Nederzettingen

• Na de Oslo-akkoorden heeft de PA de macht gekregen over delen van de Westoever
• Maar het Israëlische leger is daar nog sterk aanwezig en er wonen veel Israëliërs in nederzettingen in de Westoever
• Een deel van deze mensen vindt dat de hele Westoever, inclusief de nederzettingen waar ze wonen, onderdeel moet blijven van de staat Israël
• Sommigen vinden dat ze de historische Joodse plaatsen uit de bijbelse tijd niet mogen opgeven, volgens hun geloof.
• Anderen zouden wel bereid zijn grote delen van de Westoever, inclusief hun huis, op te geven bij een definitief vredesakoord met de Palestijnen en de Arabische landen

• Het leven van de Palestijnen in de Westoever wordt hen moeilijk gemaakt door allerlei regels en beperkingen, opgelegd door het Israëlische leger
  
• Het leger zegt dat deze regels en beperkingen, zoals de afscheidingsmuur en alle controleposten, nodig zijn voor de veiligheid, om terroristische aanvallen en geweld te voorkomen
• De Palestijnen zeggen dat het gedrag van Israël in de Westoever de bevolking alleen maar stimuleert tot gewapend verzet
• Bovendien vinden veel mensen dat de voortdurende bouw van nederzettingen op de Westoever een Palestijnse staat blokkeert en ze zien het ook als landroof
  

Veiligheid

Israëliërs

• Sinds de oprichting van de staat Israël voelt de Israëlische bevolking zich bedreigd
• Veel Arabieren hebben nooit willen accepteren dat er een Joodse staat is gekomen in dit gebied
• De Joodse ervaringen met antisemitisme in Europa en met de Arabische aanvallen en propaganda tegen Israël hebben er voor gezorgd dat Israëliërs hun veiligheid boven alles stellen

Palestijnen

• De Palestijnen op de Westoever voelen zich vaak onveilig en vernederd onder het Israëlisch militaire bewind
• Ze worden gecontroleerd op de wegen tussen de verschillende dorpen en steden en sommige wegen mogen ze niet gebruiken
• Ze kunnen opgepakt worden door Israëlische soldaten en gevangen gehouden worden zonder rechterlijke uitspraak
• Veel Palestijnen op de Westoever zijn bezorgd dat Israël de Westoever wil houden en de Palestijnse bevolking daaruit weg wil sturen