9. Schoonheid en lelijkheid: conceptuele kunst

• CKV
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Schoonheid en lelijkheid: conceptuele kunst

Lesdoelen

• Je leert waarom het idee achter een kunstwerk steeds   belangrijker werd. 
• Je denkt na over verschillende voorbeelden van   conceptuele kunst. 
• Je maakt met behulp van AI zelf een conceptueel   kunstwerk. 
• Je kent de dikgedrukte begrippen uit deze LessonUp.  

Wat is conceptuele kunst?

1. Het gaat er vooral om hoe de kunst er uit ziet en wat het voorstelt.
2. Kunst die bedoeld is voor het grote publiek.
3. Kunst waarbij het vooral gaat om de ruimte waar het zich afspeelt.
4. Kunst waarbij het idee het belangrijkste is.

Deze vraag is bedoeld om te controleren of ze goed opgelet hebben bij de vorige les. 

Uitvinding fotografie

Het idee achter een kunstwerk werd in de loop van de 19e eeuw steeds belangrijker. Door de uitvinding van de fotografie (1839) was het namelijk niet langer nodig om de werkelijkheid zo goed mogelijk na te tekenen of te schilderen. Kunstenaars moesten dus ander soort werk gaan maken.  

Conceptuele kunst

Marcel Duchamp stuurde dit urinoir in 1917 in voor een tentoonstelling. Hij wilde mensen na laten denken over de vraag "Wat is kunst?"

Dit wordt gezien als het begin van de conceptuele kunst. Kunst waarbij het idee centraal staat.

Welk woord vind jij het beste passen bij
"Fountain" (urinoir) van Marcel Duchamp?

Grappig

Schokkend

Vernieuwend

Vreemd

Eerder plaatste Duchamp al een fietswiel op een krukje.

Ook verklaarde hij een flessenrek tot kunst. Je noemt dit een ready-made. 

Discussie

"De hele discussie erover is ook onderdeel van het kunstwerk."

Conceptuele kunstenaars willen dat mensen het met elkaar over hun kunst gaan hebben. Je hoeft het niet mooi te vinden, als je er maar over na gaat denken. 

Conceptuele kunst komt niet alleen voor in beeldende kunst, maar ook in andere kunstdisciplines. 

John Cage gaat in 1952 achter een piano zitten en is vervolgens 4.33 minuten stil, zodat alleen het geluid dat het publiek maakt te horen is. Men begint zich steeds meer af te vragen of hij nog gaat beginnen. 

John Cage "4.33", 1952 

Ook in dans wordt het concept steeds belangrijker. 

Xavier Le Roy – Self Unfinished (1998)

Een solowerk waarin Le Roy zijn lichaam zo transformeert dat het bijna onherkenbaar wordt.

Concept: Identiteit, lichamelijkheid en de grenzen van menselijke vorm.

Is dit in jouw ogen nog een dansoptreden?

Ja

Nee

Bespreek de stelling klassikaal. Wat is de definitie van 'dans' en op welke manier zoekt LeRoy hier de grens van op? 

- Ontbreken van muziek

- Geen ritmische bewegingen

- Geen herkenbaar menselijk lichaam

Bodyart

Ook Orlan wil het publiek laten nadenken. Door middel van plastische chirurgie heeft ze haar gezicht laten veranderen.

Hiermee stelt ze vragen over over het schoonheidsideaal. Haar werk is een voorbeeld van bodyart (11.32 - 12.39).

npo.nl

Het werk van Orlan is een voorbeeld van

1. Conceptuele kunst
2. Geëngageerde kunst
3. Bodyart
4. Alle antwoorden zijn juist

Alles wat in een museum hangt of staat is kunst.

Eens

Niet eens

Bespreek deze stelling klassikaal. 

Lesopdracht conceptueel kunstwerk

Bedenk zelf een conceptueel kunstwerk dat je door AI laat maken. Voor deze opdracht gebruik je een online image generator naar keuze. Zo kun je bijvoorbeeld deepai.org, DALL.E 2 of Bing AI gebruiken.

• Bedenk welke boodschap/ betekenis jouw kunstwerk moet uitstralen.
• Formuleer jouw boodschap/ betekenis zo precies mogelijk en voer deze als prompt in.
• Genereer minimaal drie verschillende afbeeldingen met AI en voeg deze toe aan je kunstdossier.
• Leg uit welk van de kunstwerken het beste is om jouw boodschap uit te dragen. Beargumenteer dit onder andere aan de hand van de voorstelling en vormgeving.