Les 6. Populatiegenetica

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Welkom

Tas van tafel

Laptop pakken & in Lesson-Up

Binas pakken

                                                                                                  De evolutie theorie in het kort: (kies 7 van de 10 opties)

Nieuwe genotypen ontstaat bij ................................   voortplanting.

Daardoor is het genotype van individuen van dezelfde soort 

......................................... precies hetzelfde.

De eigenschappen van individuen van één soort zijn daardoor net iets verschillend.

Eigenschappen waardoor een individu een grotere overlevingskans heeft, 

worden ...................................... doorgegeven aan nakomelingen. 

Wanneer populaties van één soort worden gescheiden spreken we

van ........................................ . Ze passen zich eventueel aan en veranderen, uiteindelijk

kunnen ze niet meer met elkaar voortplanten.

Dit gaat over uitgangspunt: 

Dit gaat over uitgangspunt: 

Dit gaat over uitgangspunt: 

geslachtelijke

celdeling

altijd

nooit

minder vaak

vaker

isolatie

natuurlijke selectie

variatie in genotype

ontstaan van nieuwe soorten

Verklaar dat dit nog niet betekent dat de Yangtze-variant een aparte soort is

Zo'n twintig procent van de teken in Nederland is geïnfecteerd met de borrelia-bacteri (Borrelia burgdorferi) en kan deze bacterie overbrengen op mensen. De bacterie is de veroorzaker van de ziekte van Lyme. Mensen met deze ziekte hebben vaak last van vermoeidheid en gewrichtsproblemen. Als een arts de ziekte van Lyme vaststelt bij een patiënt schrijft de arts een antibioticum voor. Artsen zijn echter terughoudend in het voorschrijven van antibiotica. Door veelvuldig gebruik van antibiotica kunnen namelijk resistente bacteristammen ontstaan.
Beredeneer hoe door het gebruik van een antibioticum een resistente bacteriestam kan ontstaan.

Populatiegenetica

Je kent de regel van hardy- en weinberg en kunt deze toepassen in verschillende situaties

=

Erfelijkheidsleer voor populaties

Texelaars zijn schapen die meestal een witte vacht hebben. Er bestaan ook blauwe Texelaars. Hun vacht is bruingrijs en de ondervacht is
blauwachtig van kleur. Het gen voor een witte vacht is dominant.
Een heterozygoot mannetje paart met een heterozygoot vrouwtje.
Hoe groot is de kans dat een nakomeling uit deze kruising een blauwe Texelaar is?

Kansen

Bij kruising tussen koppels is de kans op ieder allel altijd 1/2

(op bord)

bij populaties is dat anders

Genenpoel/gene pool

alle genen van 1 populatie 

Genotypefrequentie: 

fractie BB/ Bb/ bb op totaal

Allelfrequentie

fractie B / b op totaal

Bepaal de genotype- en allelfrequenties in de afgebeelde populatie. Tel vervolgens de genotypefrequenties bij elkaar op. Doe dat ook voor de allelfrequenties. Had je die uitkomsten verwacht?

Conclusie

Som van alle genotypefrequenties = 1

werken we later verder uit

Som van alle allelfrequenties = 1

Frequentie allel B noemen we p

Frequentie allel b noemen we q

p+q=1 (BINAS 93 D3)

uitwerken

allelfrequentie gaan nu in kruisingsschema (op het bord)

wat is de kans op de verschillende genotypes in de volgende generatie?

Conclusie

genotypefrequenties: p² + 2pq + q² = 1

= freq. BB + freq Bb + freq bb = 1

allelfrequenties: p+q=1

=freq B + freq b =1

tip: zet altijd de genotypen/allelen onder de algemene formules

Een afwijking komt bij één op de 40.000 mensen voor. Zijn zijn homozygoot (bb). Hoe groot is de frequentie van het gen b? Noteer de tussenstappen

Bereken de frequentie van allel L. Rond af op twee decimalen

Oefenopgave (1)

1) algemene regels noteren

2) toewijzen allelen aan p/q

3) koppeling maken allelen met p/q of p^2 / 2pq / q^2 

tip: begin altijd met homozygoot recessief

LnLn = 13 individuen = 26 x Ln
LmLn = 76 individuen = 76 x Ln
LmLn = 76 individuen = 76 x Lm
LmLm = 119 individuen = 238 x LM

Totaal allelen = 26 + 76 + 76 + 238 = 416
Ln = 102 / 416 = 0,25
Lm = 314 / 416 = 0,75
-----------------------------------------------------

LnLn = q^2
Frequentie LnLn = 13/208 = 0,0625
q^2 = 0,0625
q = 0,25

Allelfrequenties
p = 0,75
q = 0,25
Genotypefrequenties
BB = 0,56
Bb = 0,38
bb = 0,06

Oefenopgave. Wat is de frequentie van allel G?

1. 0,15
2. 0,39
3. 0,61
4. 0,85

Oefenopgave (2)

Deze geïisoleerde vogelpopulatie bestaat uit zesentwintig individuen. De meeste hebben gele vleugels, twee van de zesentwintig hebben witte vleugels veroorzaakt door het recessieve allel.

Bereken de allelfrequentie en bereken de genotypefrequentie van deze populatie. 

Allelfrequenties: p + q = 1
Genotypefrequenties: p^2 + 2pq + q^2 = 1

p + q = 1
p^2 + 2pq + q^2 = 1
q^2 = 2/26 = 0,0769
q = 0,2774 
Allelfrequenties
p = 0,72 
q = 0,28
Genotypefrequenties
BB = 0,52
Bb = 0,40
bb = 0,08 

klaar? begin vast met toetsvragen bij 26.6 1 t/m 7

Kans op strepen x kans op onregelmatig

A = 0,6
a = 0,4

T = 0,2
t = 0,8

P^2 + 2pq + q^2 = 1
Kans op AA + Aa x kans op tt
Kans op 1 - aa x kans op tt
(1 - 0,4^2) x 0,8^2
0,84 x 0,64 = 0,5376
54% afgerond

frequenties constant

	recessief genotype	allelfreq
P	q 2	q
F1	q 2	q
F2	q 2	q
F3	q 2	q
F4	q 2	q
	...etc

In theorie zijn allelfrequenties in populaties altijd constant. Kun jij situaties bedenken waarin dat niet zo is?

Huiswerk

toetsvragen 26.6 1 t/m 7 nu af

de rest huiswerk