Massamedia: overheid, wetten & regels, medialandschap

• Maatschappijkunde
• Middelbare school
• vmbo
• Leerjaar 3,4

Massamedia hoofdstuk 5 t/m 8

Overheid, wetten & regels, medialandschap

In deze hoofdstukken is de stof voor KGT en BB hetzelfde. 

Hoofdstuk 5

Wat doet de overheid?

Wist je dat...

3 mei de Internationale dag van de Persvrijheid is?

Wat leer ik deze les?

• waarom er een mediabeleid is.
  
• wat de 4 kernwaarden van het Nederlandse mediabeleid zijn.
• wat persvrijheid en censuur is.
• waarom de overheid zich met massamedia bemoeit.
• waarom de kernwaarden van de media belangrijk zijn voor de democratie.

Ik leer...

 Beleid

Regels die de overheid vaststelt om bepaalde doelen te bereiken binnen 

een bepaalde tijd.

4 kernwaarden van het 

Nederlandse mediabeleid

Kwaliteit

Pluriformiteit

Onafhankelijkheid

Toegankelijkheid

De kwaliteit van het media-aanbod wordt beoordeeld door het publiek 

Zolang  het niet in strijd is met de wet mag de overheid zich niet 

bemoeien met wat mensen zeggen of schrijven   

Binnen het medialandschap is een gevarieerd mediaaanbod van belang

Alle bevolkingsgroepen moeten van het media-aanbod gebruik kunnen maken, dit is als eerste belangrijk voor de bindende functie van de media

Klik op de vraagtekens voor een toelichting op de begrippen. 

Kwaliteit

Pluriformiteit

Toegankelijkheid

Onafhankelijkheid

Sleep de begrippen naar de juiste afbeeldingen. 

Bronnen afbeeldingen:

• https://krantonlin-nl.jouwweb.nl/pluriformiteit-in-nederland 
• https://www.ing.nl/de-ing/achtergronden/ondertussen-bij-ing/stap-voor-stap-naar-betere-digitale-toegankelijkheid.html
• https://www.bco-onderwijsadvies.nl/over-ons/kwaliteitsbeleid
• https://www.oneworld.nl/lezen/achtergrond/de-10-landen-met-de-minste-persvrijheid/

Met welke kernwaarde heeft het fragment van de persconferentie te maken?

Met welke kernwaarde heeft het fragment van de persconferentie te maken?

1. Kwaliteit
2. Onafhankelijkheid
3. Toegankelijkheid
4. Pluriformiteit

Met welke kernwaarde heeft het fragment van Zondag met Lubach te maken?

Met welke kernwaarde heeft het fragment van Zondag met Lubach te maken?

1. Kwaliteit
2. Onafhankelijkheid
3. Toegankelijkheid
4. Pluriformiteit

Wat vinden jullie zelf de belangrijkste kernwaarde van het Nederlandse mediabeleid?

Wat vinden jullie zelf de belangrijkste kernwaarde van het Nederlandse mediabeleid?

Kwaliteit

Pluriformiteit

Toegankelijkheid

Persvrijheid

Zolang het niet in strijd is met de wet, mag de overheid zich niet bemoeien met wat mensen zeggen of schrijven.

Persvrijheid

In Nederland is er sprake van persvrijheid.

In Nederland is er sprake van persvrijheid.

1. Juist
2. Onjuist

Het vooraf verbieden van bepaalde meningen of informatie.

Censuur

Wat heeft het filmpje te maken met censuur
en persvrijheid?

Wat heeft het filmpje te maken met censuur 

en persvrijheid?

Democratische samenleving

Een samenleving waarin het volk regeert.

Hoe regeert het volk in een democratische samenleving?

Hoe regeert het volk in een democratische samenleving?

Sleep belangrijke aspecten van een goede democratie naar de juiste waarden van het Nederlandse mediabeleid.

Persvrijheid 

Toegankelijkheid 

Kwaliteit

Pluriformiteit 

Goede informatie voor iedereen

Verscheidenheid in de media 

Vrijheid van meningsuiting 

Juiste informatie, goed onderzoek

Regering controleren

Discriminerende en beledigende uitspraken op sociale media moeten in het mediabeleid worden aangepakt.

Discriminerende en beledigende uitspraken op sociale media moeten in het mediabeleid worden aangepakt.

Eens

Oneens

Wat heb je geleerd deze les?

Wat heb je geleerd deze les?

Wat vind je nog lastig?

Wat vind je nog lastig?

Wat leerde ik deze les?

• waarom er een mediabeleid is.
  
• wat de 4 kernwaarden van het Nederlandse mediabeleid zijn.
• wat persvrijheid en censuur is.
• waarom de overheid zich met massamedia bemoeit.
• waarom de kernwaarden van de media belangrijk zijn voor de democratie.

Ik leerde...

Samenvattingsvideo van dit hoofdstuk 'Wat doet de overheid?'

Hoofdstuk 6

Welke wetten en regels zijn er?

Wat leer ik deze les?

Ik leer...

• wat artikel 7, 10 en 13 te maken hebben met de kernwaarden van de media.
• wat de mediawet is en wat erin staat.
• het verschil tussen de publieke omroep en de commerciële omroep. 
• waarom de vrijheid van meningsuiting niet onbeperkt is. 
  

Herhaling: 4 kernwaarden van het Nederlandse mediabeleid

Kwaliteit

Pluriformiteit

Onafhankelijkheid

Toegankelijkheid

De kwaliteit van het media-aanbod wordt beoordeeld door het publiek 

Zolang  het niet in strijd is met de wet mag de overheid zich niet 

bemoeien met wat mensen zeggen of schrijven   

Binnen het medialandschap is een gevarieerd mediaaanbod van belang

Alle bevolkingsgroepen moeten van het media-aanbod gebruik kunnen maken, dit is als eerste belangrijk voor de bindende functie van de media

Klik op de vraagtekens voor een toelichting van de begrippen. 

Omdat de kernwaarden van de media zo belangrijk zijn, staan er grondrechten in de Grondwetten die te maken hebben met de kernwaarden.

Grondwet

Artikel 10

Recht op persoonlijke levenssfeer 

Recht op vrijheid van meningsuiting

Briefgeheim en telefoongeheim

Artikel 7

Artikel 13

Klik op de hotspots voor een toelichting op de wetsartikelen. 

Met welke kernwaarde van het Nederlandse mediabeleid hebben deze wetten vooral te maken?

Met welke kernwaarde van het Nederlandse mediabeleid hebben deze wetten 

vooral te maken?

1. Kwaliteit
2. Pluriformiteit
3. Onafhankelijkheid
4. Toegankelijkheid

Mediawet 

De basis voor het Nederlandse mediabeleid is (onder andere) de Mediawet waarin regels staan over verschillende onderwerpen.

Mediawet

publieke omroep 

commerciële omroep 

bescherming van de jeugd

belangrijke evenementen 

toezicht en handhaving 

andere media- instellingen

de pers 

De Nederlandse Publieke Omroep (NPO) moet voor een gevarieerd media-aanbod zorgen volgens de waarden van het Nederlandse mediabeleid. 

Naast het aanbod van programma’s reserveert de Mediawet ook zendtijd voor de politieke partijen en de overheid.

Voor de journalistiek is er een Stimuleringsfonds. Het fonds bevordert de kwaliteit, onafhankelijkheid, pluriformiteit en toegankelijkheid van de media. 

De radio en televisie-uitzendingen van commerciële omroepen zijn gebonden aan de regels van de Mediawet. Ze willen winst maken en krijgen een maximale tijd reclamezendtijd per uur. 

In de Mediawet staat dat belangrijke evenementen voor iedereen in de samenleving te zien moeten zijn. 

Het Commissariaat voor de Media houdt toezicht op de kwaliteit, toegankelijkheid, onafhankelijkheid en pluriformiteit van de media.

Voor de publieke en commerciële omroepen zijn er regels om kinderen onder de 16 jaar te beschermen. 

Klik op de vraagtekens voor toelichtingen op de begrippen. 

Belangrijke evenementen

Bescherming van de jeugd 

Toezicht en handhaving 

Commerciële omroep

De Pers

Publieke omroep

Andere media-instellingen

Welk onderwerp van de mediawet past niet bij het filmpje over reclameregels voor influencers?

Welk onderwerp van de mediawet past niet bij het filmpje over reclameregels voor 

influencers?

1. Publieke omroep
2. Toezicht en handhaving
3. Bescherming van de jeugd
4. Andere media-instellingen

Wij hebben in Nederland de vrijheid om onze eigen mening te kunnen geven, maar hier zitten wel grenzen aan. Welke grenzen zijn dat?

Waar moet je dus om denken voordat je iets zegt?

Waar moet je dus om denken voordat je iets zegt?

De strafbare beperkingen van de vrijheid van meningsuiting in Nederland

Aanzetten tot haat of geweld

Iemand opzettelijk beledigen

De eer of het aanzien van iemand aantasten 

Klik op de hotspot voor een voorbeeld. 

Bron afbeelding:

• https://dutchturks.nl/om-schikking-voor-aanzetten-tot-geweld-tegen-moslims-en-moskeeen/

De strafbare beperkingen van de vrijheid van meningsuiting in Nederland

Discrimineren

Strafbare feiten plegen

Kwaadspreken over een ander 

Bron afbeelding:

• https://www.sbaweb.nl/psst-heb-je-het-al-gehoord

Zoals je gezien hebt, is dit best een ingewikkelde discussie. Wat vind jij zelf de grens van de vrijheid van meningsuiting?

Zoals je gezien hebt, is dit best een ingewikkelde discussie. Wat vind jij zelf de grens van de vrijheid van meningsuiting?

00:20

Wat vind jij, mag je altijd alles zeggen wat je denkt?

Wat vind jij, mag je altijd alles zeggen wat je denkt?

Ja

Nee

03:39

Waarom maken mensen online vaker gebruik van hun vrijheid van meningsuiting?

Waarom maken mensen online vaker gebruik van hun vrijheid van meningsuiting?

Wat heb je geleerd deze les?

Wat heb je geleerd deze les?

Wat vind je nog lastig?

Wat vind je nog lastig?

Wat leerde ik deze les?

Ik leerde...

• wat artikel 7, 10 en 13 te maken hebben met de kernwaarden van de media.
• wat de mediawet is en wat erin staat.
• het verschil tussen de publieke omroep en de commerciële omroep. 
• waarom de vrijheid van meningsuiting niet onbeperkt is.
  

Samenvattingsvideo van dit hoofdstuk 'Welke wetten en regels zijn er'

Hoofdstuk 7

Hoe is het medialandschap veranderd?

Wat leer ik deze les?

Ik leer...

• wat boekdrukkunst is.
• hoe het komt dat er verschillende omroepen zijn.
• wat de invloed van verzuiling en ontzuiling is op de media.

• door welke ontwikkelingen het individu steeds meer centraal staat.

• wat commercialisering is en welke invloed dat heeft op de media.

Boekdrukkunst

Vanaf 1450 konden teksten worden gedrukt met een drukpers. Hierdoor kon informatie sneller worden verspreid en daardoor werd het toegankelijker.

1920: Verzuiling 

Bron afbeelding

_{http://rostraeconomica.nl/lessons-from-a-fragmented-society/}

Uitvinding televisie: ontzuiling 

1983: uitvinding internet

1920: Verzuiling 

Nu: iedereen wereldwijd verbonden 

door het internet

Verzuiling & ontzuiling

Wat denk jij: waarom zorgden het internet en de
televisie voor de 'ontzuiling'?

Wat denk jij: waarom zorgden het internet en de televisie voor de 'ontzuiling'?

NU

TOEN

Uitvinding boekdrukkunst

Uitvinding internet

Verzuiling 

Ontzuiling 

Sleep de foto's en begrippen naar het juiste vak. Wat gebeurde er eerder?

Door de nieuwe technologieën veranderde de wereld. Wat is er tegenwoordig in jouw eigen leven allemaal digitaal?

Door de nieuwe technologieën veranderde de wereld. Wat is er tegenwoordig in jouw eigen leven allemaal digitaal?

Commercialisering 

Het proces waarbij de invloed van commerciële belangen toeneemt.

Wat is het doel van commerciële omroepen?

Wat is het doel van commerciële omroepen? 

1. Onafhankelijkheid
2. Winst
3. Persvrijheid
4. Kwaliteit

 Het aantal commerciële partijen is enorm toegenomen en hun belangen sluiten niet altijd aan bij de kernwaarden van het mediabeleid van de overheid.

Een journalist van een commerciële omroep is bij een demonstratie. Waarom sluiten de belangen van hem en zijn omroep niet aan bij de overheid?

Een journalist van een commerciële omroep is bij een demonstratie. Waarom sluiten de belangen van hem en zijn omroep niet aan bij de overheid? 

Wat heb je geleerd deze les?

Wat heb je geleerd deze les?

Wat vind je nog lastig?

Wat vind je nog lastig?

Wat leerde ik deze les?

Ik leerde...

• wat boekdrukkunst is.
  
• hoe het komt dat er verschillende omroepen zijn.
  
• wat de invloed van verzuiling en ontzuiling is op de media.
  
• door welke ontwikkelingen het individu steeds meer centraal staat.
  
• wat commercialisering is en welke invloed dat heeft op de media.

Samenvattingsvideo van dit hoofdstuk 'Hoe is het medialandschap veranderd'

Hoofdstuk 8

Hoe werken de media in andere landen?

Wat leer ik deze les?

Ik leer...

• 3 politieke stromingen en hun belangrijkste waarden.
• standpunten van elke politieke stroming over het mediabeleid.
• waarom het Nederlandse mediabeleid een combinatie is van de 3 stromingen.
• het verschil tussen mediavrijheid in een democratie en in een dictatuur.

Geef een voorbeeld van

een politieke stroming

Geef een voorbeeld van
een politieke stroming

Politieke stroming

Een groep mensen met dezelfde ideeën over het

oplossen van maatschappelijke problemen. Hoe groot een politieke stroming is verschilt in elk land.

Een belangrijke waarde van...

...de sociaaldemocratie

...de christendemocratie

...het liberalisme 

Gezamenlijke verantwoordelijkheid en gemeenschapszin

Gelijkheid 

Economische vrijheid en eigen verantwoordelijkheid

Klik op de vraagtekens voor toelichting. 

De rol van de overheid in...

...de sociaaldemocratie

...de christendemocratie

...het liberalisme 

Gemiddeld 

Groot

Klein

Het mediabeleid in...

...de sociaaldemocratie

...de christendemocratie

...het liberalisme 

De overheid maakt regels, maar kranten en omroepen zijn zelf ook verantwoordelijk. De socialiserende functie van de media is belangrijk. 

De overheid maakt regels om de kwaliteit en pluriformiteit in de media te bewaken. De publieke omroepen krijgen financiële steun.

De overheid legt weinig regels op zodat bedrijven veel invloed hebben op de media. Weinig financiële steun

voor de publieke omroepen.

Liberalisme 

Sociaaldemocratie

Christendemocratie

Sleepopdracht: politieke stromingen in Nederland 

Hoe kan het dat je alle drie de stromingen in Nederland kan vinden?

Hoe kan het dat je alle drie de stromingen in Nederland kunt vinden?

Liberalisme	De overheid bemoeit zich weinig met de media. Mensen moeten kritisch kijken naar de aangeboden informatie.
Christendemocratie	De overheid bemoeit zich met de media om waarden en normen over te dragen.
Sociaaldemocratie	De overheid bemoeit zich veel met de media om de maatschappelijke functies van de media te beschermen.

Samenvatting

Verenigde Staten

Australië 

België

Politieke stromingen en het mediabeleid in het buitenland

Publieke zenders bestaan bijna helemaal uit vrijwillige bijdragen van luisteraars en donaties van zakenlieden.

De openbare omroepen zijn in België omroepen die door de gemeenschappen (Frans, Duits, Vlaams) worden gefinancieerd om radio en televisie te maken voor de betreffende inwoners.

Twee publieke omroeporganisaties, die beide zowel televisie- als radioprogramma's uitzenden. Beide organisaties staan onder toezicht van het parlement en worden door de regering van het Gemenebest van Australië gefinancieerd.

Liberalisme 

Sociaaldemocratie

Christendemocratie

Sleepopdracht: politieke stromingen in het buitenland

Wat maakt Nederland een democratie?

Wat maakt Nederland een democratie? 

Democratie 

Dictatuur  

Verkiezingen, macht bij het stemmende volk. 

Eén persoon/groep  heeft de macht. 

 

Media vervullen functies die van belang zijn voor een democratie.

Kan niet zonder goed functionerende vrije media. 

Er is censuur. 

 

Massamedia en verkiezingscampagnes  voeren is alleen voor de heersende macht.

Censuur 

Bepaalde meningen/informatie zijn verboden

0

Wat denk jij na het zien van dit filmpje, is Hongarije een dictatuur of een democratie?

Wat denk jij na het zien van dit filmpje, is Hongarije een dictatuur of een democratie? 

Dictatuur

Democratie

Waarom is er in Hongarije sprake van censuur?

Waarom is er in Hongarije sprake van censuur?

Wat heb je geleerd deze les?

Wat heb je geleerd deze les?

Wat vind je nog lastig?

Wat vind je nog lastig?

Wat leerde ik deze les?

Ik leerde...

• 3 politieke stromingen en hun belangrijkste waarden.
• standpunten van elke politieke stroming over het mediabeleid.
• waarom het Nederlandse mediabeleid een combinatie is van de 3 stromingen.
• het verschil tussen mediavrijheid in een democratie en in een dictatuur.

Samenvattingsvideo van dit hoofdstuk 'Hoe werken media in andere landen'

Einde van het boek 'Massamedia'