Film modernisme

DE MACHT VERFILMD
   


Film als propagandamiddel en satire 
in Rusland, Duitsland en Amerika 
eerste helft van de 20e eeuw

n.a.v. Les 7 Wikiwijs
Ontwikkelingen in Film
1 / 39
volgende
Slide 1: Tekstslide
kuaMiddelbare schoolhavoLeerjaar 4

In deze les zitten 39 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 7 videos.

time-iconLesduur is: 45 min

Onderdelen in deze les

DE MACHT VERFILMD
   


Film als propagandamiddel en satire 
in Rusland, Duitsland en Amerika 
eerste helft van de 20e eeuw

n.a.v. Les 7 Wikiwijs
Ontwikkelingen in Film

Slide 1 - Tekstslide

Magister
Voor de leerlingen van meneer van de Linden: WORDT LID VAN ONS LESSON UP KANAAL: LessonUp.app/invite/group/sbynh klascode: sbynh

Slide 2 - Tekstslide

WAT LEER JE DEZE LES?
- De invloed van het communisme in Rusland op kunst en film
- Het effect van attractie montage in films van Eisenstein
- Hoe het Naziregime in Duitsland het medium film gebruikt voor propaganda doeleinden
- Hoe Charlie Chaplin Europa bekritiseert in zijn kritische, satirische filmparodieën




Slide 3 - Tekstslide

Voor dat we beginnen
Eerst even dit.....

Slide 4 - Tekstslide

Propaganda, wat is dat ook alweer?

Slide 5 - Open vraag

En wat is satire?

Slide 6 - Open vraag

1. RUSLAND
Russische Revolutie 
Propaganda
Eisenstein: Oktober

Slide 7 - Tekstslide

RUSLAND VANAF 1900

Vanaf 19e eeuw:  arbeiders tegen de tsaar: er moet een einde komen aan de overheersing en uitbuiting van het volk door de kapitalisten en de aristocratie.

20e eeuw: oktober 1917: Russische revolutie:
--> De monarchie werd ten val gebracht 
-->  De installatie van het communistische regime: Lenin en Stalin
Kapitalisme is een economie waarin de grond en de bedrijven eigendom zijn van ondernemers die met hun bedrijf een zo groot mogelijke winst willen maken. Makkelijk gezegd is dat dus een bedrijf dat van 1 persoon is. 

Aristocratie is een bestuursvorm (een manier hoe je een land kan besturen) en komt oorspronkelijk uit het oude Griekenland. Aristocratie betekent letterlijk 'regering door de besten'. In een aristocratie hebben alleen mensen van adel invloed op het bestuur. 

Slide 8 - Tekstslide

Uitgangspunten van het communisme waren ideeën van Karl Marx. Wat waren zijn ideeën?

Slide 9 - Open vraag

INTERMEZZO 

!! ZELF BEKIJKEN !!
MARXISME, SOCIALIMSE &  COMMUNISME 

Slide 10 - Tekstslide

0

Slide 11 - Video

Gevolgen revolutie voor kunst en cultuur
Functie van kunst verandert: 
kunst moet meebouwen aan toekomst van Rusland: propagandamiddel.

Kunstenaars kregen de opdracht om de revolutie de verheerlijken en indrukwekkende portretten te maken van Lenin en zijn opvolger Stalin.



Slide 12 - Tekstslide

Werken voor de overheid
Gevolgen voor Russische kunstenaars:

Ze hadden twee keuzes: 
OF ze vluchten voor de overheid 
OF ze gingen voor de overheid werken.

Het werken voor de overheid had ook weer gevolgen voor de kunstenaar. 







Slide 13 - Tekstslide


Welke gevolgen (door het werken als kunstenaar voor de overheid) kun je bedenken?

Slide 14 - Woordweb

Kunstenaars verloren:
-  vrijheid om hun stijl en onderwerpen te bepalen.
hun opdrachtgevers,  (de rijke elite) hadden onder druk van  communisten geen bezittingen meer.

Veel vooruitstrevende kunstenaars vluchtten om hun heil buiten Rusland te zoeken.

De succesvolle Russische avant-garde kunst werd zo langzaam vervangen door propaganda kunst van de regering. De schilderijen uit deze tijd kleuren rood en tonen vaak Lenin zelf. De werken zijn krachtig, dynamisch en prediken opstand en eendracht.

Onder leiding van Stalin werd de kunst minder opzwepend. Stalin zag kunst als een middel om de mooie zaken van Rusland te laten zien en arbeid te verheerlijken. Vooral het simpele boerenleven was een favoriet onderwerp.  Tegenwoordig noemen we deze stroming het socialistisch realisme: de kunstwerken moesten ‘realistisch in vorm’ zijn – want dat is begrijpelijk voor alle mensen – en ‘nationalistisch van inhoud’. 

Slide 15 - Tekstslide

Kunstenaars in dienst van de machthebbers
Sommige  avant-garde kunstenaars  ondersteunen revolutie  en werken mee aan de opbouw van de communistische staat.

De politieke breuk met het verleden vertaalt zich in een nieuwe kunst en vormgeving.
El Lissisky: Versla de witten met de rode wig 1919
 In ‘Versla de witten met de rode wig’ (1919) roept El Lissitsky de  bevolking op de revolutie te ondersteunen tegen de contrarevolutionairen.

Slide 16 - Tekstslide

INTERMEZZO 


!! ZELF BEKIJKEN !!
Constructivisme

Slide 17 - Tekstslide

 Oktober: Communistische 
propagandafilm
In opdracht van communistische partij (eerbetoon aan de revolutie van 1917) maakt Sergei Eisenstein in 1927 de stomme film ‘Oktober’. 
De film schetst politieke ontwikkelingen in documentaire stijl: propaganda!

 Op de volgende slide zie je een fragment uit de film 'oktober'. De beelden spreken een krachtige taal door de montage. Wat valt je hieraan op?

Stomme film: Een stomme, zwijgende of stille film (Vlaanderen) is een film waarin alleen het beeldsignaal voorkomt. Pas in 1927 werd het met de komst van de geluidsfilm mogelijk om geluid en beeld synchroon af te spelen.

Slide 18 - Tekstslide

Slide 19 - Video

Wat is je opgevallen aan de montage?

Slide 20 - Woordweb

Eissenstein: de man van de attractiemontage
- shots zijn ritmisch in hoog tempo (vergelijk-baar met fabrieksproductie) gemonteerd 
- Door allerlei korte filmfragmenten (die soms ogenschijnlijk niets met elkaar te maken hebben) achter elkaar te monteren  ontstaat er een bepaalde betekenis  = attractiemontage 

Met deze montagetechnieken probeert hij de kijker te sturen. Het volgende fragment (uit de film 'staking') toont een goed voorbeeld.


Een attractie is een associatie (wat het beeld bij hem oproept) van de kijker.

Slide 21 - Tekstslide

Slide 22 - Video

Welke beelden worden met elkaar afgewisseld? Wat wil Eisenstein hiermee laten zien?

Slide 23 - Open vraag

We bekijken nogmaals  het filmfragment uit de film 'oktober'. Ook hier maakt hij gebruik van attracties in de montage. 

Welke betekenis ontstaat hier door de montage?

Slide 24 - Tekstslide

Slide 25 - Video

Welke betekenis ontstaat hier door de montage?

Slide 26 - Open vraag

2. Duitsland
Nazi regime
Propaganda
Riefenstahl: Triumph des Willens

Slide 27 - Tekstslide

Entartete kunst
Duitsland 1938: Hitler en de nazi’s aan de macht in Duitsland.

Hitler maakte onderscheid tussen: 
- ‘slechte’ kunst = Entartet: alles wat modern is
- ‘goede’ kunst: realistische kunst. Kunstwerken mochten geen on-Duitse en pacificistische kenmerken vertonen en mocht de kunstenaar niet van Joodse afkomst zijn.

Kunst moet ook dienen als propagandamiddel


Slide 28 - Tekstslide

Triumph des Willens: nazi propaganda
Ook de Nazi's zetten film als propaganda-middel in.

In 1934 maakt Leni Riefenstahl de propagandafilm ‘Triumph des Willens’ die de partijdag van 1934 in Neurenberg vastlegt. 

Doel: imponeren van de massa  door middel van filmtechnische vormgeving.

Slide 29 - Tekstslide

Nieuwe filmtechnieken
Riefenstahl experimenteerde met nieuwe filmtechnieken (beïnvloedt door Eisenstein):

- gebruik van 30 camera’s 
- vaste én bewegende camera’s (auto’s/ liften)
- gebruik van enorme telelenzen
- (voor die tijd) snelle montage

Welke filmtechnische middelen zet Riefenstahl hier in?

Slide 30 - Tekstslide

Slide 31 - Video

Welke filmtechnische middelen zet Riefenstahl hier in?

Slide 32 - Woordweb

3. Amerika
Parodie & Satire
Charlie Chaplin: the great dictator

Slide 33 - Tekstslide

Koning van de stomme film: Charlie Chaplin
Charlie Chaplin was de ster van de stomme film in Amerika. 

Hij maakte films met een kritische blik op de moderne samenleving: industrialisatie.

In  'Modern times' geeft hij een  satirische, maar realistische blik op de moderne wereld waarin mensen steeds meer in dienst staan van machines en waarin de aandacht voor de individuele mens ver te zoeken is.


Slide 34 - Tekstslide

Slide 35 - Video

Noem 1 element uit het fragment waaruit je de kritiek op de industrialisatie kunt opmaken?

Slide 36 - Woordweb

Charlie Chaplin
In 1940 maakte hij de filmparodie 'the Great Dictator'.

Chaplin verzet zich in eerste instantie tegen de opkomst van de geluidsfilm maar de speeches van Hitler schreeuwden om  luidruchtige satire.

In het volgende fragment zie je een parodie op de speech van Hitler.

Slide 37 - Tekstslide

Slide 38 - Video

In welk opzicht kun je het fragment satirisch noemen? Leg dit uit aan de hand van het aspect spel!

Slide 39 - Open vraag