vakatelier 6 Burgers op stoom & globalisering

Geschiedenis vakatelier 6: Burgers op stoom & globalisering

1 / 32
volgende
Slide 1: Tekstslide
GeschiedenisHBOStudiejaar 1

In deze les zitten 32 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 2 videos.

time-iconLesduur is: 90 min

Onderdelen in deze les

Geschiedenis vakatelier 6: Burgers op stoom & globalisering

Slide 1 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Tijdbalktest (toets)
  • teken in rap tempo (uit de losse pols) een tijdbalk op schaal.
  • noteer de ronde jaartallen en de namen van de tijdvakken;
  • verwerk in je tijdbalk de volgende kantelmomenten: 1. Agrarische Revolutie - 2. Christendom verovert Europa - 3. Renaissance - 4. Reformatie - 5. Wetenschappelijke Revolutie - 6. Verlichting;  
  • noteer canonvensters: één canonvenster bij tijdvak 1 en 2 ;
  • vanaf tijdvak 3 telkens drie canonvensters;
  • je mag geen bronnen raadplegen;
  • je hebt slechts 5 minuten de tijd;
timer
5:00

Slide 2 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 3 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Wereldtentoonstelling 
Parijs, 1889

Slide 4 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 5 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

.
maar ook tentoonstellen van ...

Slide 6 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 7 - Tekstslide

Village Nègre
Topattractie van 1889 is de Village Nègre aan de voet van de Eiffeltoren, waar meer dan 400 indigènes (inboorlingen) uit Frans koloniaal gebied worden geëxposeerd in een soort etnologische dierentuin. Deze mensen, die als sauvages (wilde dieren) worden beschouwd, bevinden zich achter hekken en kunnen bekeken en gevoerd worden. Hun handelingen worden gadegeslagen en vaak ook bespot
Leerdoelen
Je kunt aan het einde van dit vakatelier ….


    • uitleggen wat de industriële revolutie te maken heeft met de opkomst van emancipatie-bewegingen; 
    • de drie belangrijkste kwesties uit de 19e eeuw noemen en omschrijven: sociale kwestie, kiesrechtkwestie en schoolstrijd; 
    • de toenemende globalisering vanaf de 16e eeuw beschrijven en verklaren;
    • de tijdvaknamen ‘burgers en stoommachines’ en ‘televisie en computer' verklaren. 

    Slide 8 - Tekstslide

    Deze slide heeft geen instructies

    0

    Slide 9 - Video

    Deze slide heeft geen instructies

    Muurkrant-opdracht
    Ga in een groepje van ± 4 bij elkaar zitten. Gebruik een flap en stiften.
    Open de envelop en leg de bronnen gespreid op tafel.
    Jullie gaan met het materiaal een muurkrant samenstellen. Elke muurkrant belicht een deelonderwerp uit de tijd van burgers en stoommachines: 

    1. liberalen
    2. sociale kwestie
    3. kiesrechtstrijd
    4. feminisme
    5. schoolstrijd

    Slide 10 - Tekstslide

    Deze slide heeft geen instructies

    Muurkranten 19e eeuw
    de resultaten:

    Slide 11 - Open vraag

    Deze slide heeft geen instructies

    •  De VOC:  Handel over zee / Overzeese expansie 
    • De Atlas Maior van Blaeu:  De wereld in kaart 
    • Michiel de Ruyter: Zeehelden en de macht (brede armslag) van de Republiek 
    •  Slavernij:  Mensenhandel en gedwongen arbeid
    • De eerste spoorlijn : De opkomst van machines / De versnelling 
    • Max Havelaar:  Onrecht in Nederlands-Indië / Aanklacht tegen wantoestanden in Indië
    • Indonesië:  Een kolonie vecht zich vrij 
    • De televisie:  Venster op de wereld / De doorbraak van een massamedium 
    • Haven van Rotterdam:  Poort naar de wereld  
    • Suriname en de Nederlandse Antillen:  De koloniën worden zelfstandig / De kolonisatie van de West 
    • Srebrenica: Een mislukte vredesmissie
    • Veelkleurig Nederland:  De multiculturele maatschappij (samenleving)
    • Europa:  Nederlanders en Europeanen

    Slide 12 - Tekstslide

    Deze slide heeft geen instructies

    Wat hebben deze canonvensters met elkaar te maken? Welk verhaal vertellen ze samen?

    Slide 13 - Open vraag

    Deze slide heeft geen instructies

    • Globalisering

    Slide 14 - Tekstslide

    Deze slide heeft geen instructies

    Hoe zat het ook al weer? Sleep de begrippen naar de goede plek.
    de 'West'
    de 'Oost'
    VOC
    Zuid-Oost Azië
    Kaap de Goede Hoop
    Batavia
    specerijen
    cultuurstelsel
    herendiensten
    Japanse overheersing
    WIC
    driehoekshandel
    kaapvaart
    Antillen & Suriname
    slavenhandel
    contractarbeiders
    marrons
    plantage
    katoen
    Chinezen, Hindoestanen en Javanan
    KNIL
    factorij
    ethische politiek

    Slide 15 - Sleepvraag

    Deze slide heeft geen instructies

    Factorij

    Slide 16 - Tekstslide

    Deze slide heeft geen instructies

    Inter-Aziatische handel
    • in China zijde, thee en porselein kopen.
    • deel v.d. zijde werd verkocht in Japan voor zilver. 
    • in India katoen inkopen voor Indië 
    • naar Indië voor specerijen.


    • Door factorijen was het niet nodig om grote gebieden te veroveren; de VOC sloot verdragen met plaatselijke vorsten (vrijwillig of onder dwang). 

    Slide 17 - Tekstslide

    Deze slide heeft geen instructies

    Nederlands-Indië

    • tijdens Franse tijd VOC ontbonden
    • Hollandsche Handel-Maatschappij (koning Willem I)
    • periode van modern imperialisme
    • Nederlands-Indië werd buitengewest (kolonie)
    • cultuurstelsel: 1/5 deel oogst en herendiensten

    1860

    Slide 18 - Tekstslide

    Deze slide heeft geen instructies

    Ethische politiek
    • vanaf 1900
    • inlossen van de 'ereschuld'

    • Hoofddoel:
    1. Beschaving en cultuur bijbrengen
    2. 'Opvoeden' tot meer zelfstandigheid

    Slide 19 - Tekstslide

    Deze slide heeft geen instructies

    Bezet Nederlands Indië
    • Japanners in eerste instantie gezien als bevrijders
    • Maar al snel bleken de Japanners wrede bezetters
    • Hard werken aan vliegvelden en spoorlijnen
    • Ook kwamen veel mensen, vooral 'blanke' Indiërs in zogenaamde jappenkampen terecht
    Deze soldaten zijn zojuist uit een jappenkamp bevrijd.

    Slide 20 - Tekstslide

    Deze slide heeft geen instructies

    driehoekshandel = de handel tussen Europa, Afrika en Amerika. Vanuit Europa namen ze wapens, alcohol en textiel mee; in Afrika werd dit geruild tegen slaven; die werden naar Amerika gevoerd om op de plantages te werken als slaaf. Van de plantages werden producten als koffie, cacao, suiker en katoen naar Europa vervoerd.

    Slide 21 - Tekstslide

    Deze slide heeft geen instructies

    Suriname en de Antillen
    • Antillen: slavenmarkt
    • Suriname: plantages

    Slide 22 - Tekstslide

    Deze slide heeft geen instructies

    Abolitionisme
    • To abolish betekent in het Engels 'afschaffen'
    • slavernij afschaffen
    • past niet bij de ideeën van de Verlichting: mensen zijn gelijkwaardig.








    Slide 23 - Tekstslide

    Deze slide heeft geen instructies



    Slavenhandel afgeschaft 

    • Frankrijk 1794 (maar opnieuw vanaf 1802)
    • Engeland 1807
    • VS in 1808
    • Nederland 1814



    Slavernij afgeschaft

    • Engeland 1833
    • Frankrijk 1848
    • Nederland 1863
    • VS 1865 (na burgeroorlog noord-zuid)

    Slide 24 - Tekstslide

    Deze slide heeft geen instructies

    Kleurrijk Suriname
    • slaven vervangen door contractarbeiders 
    • uit Azië: India, Ned. Indië (Java), China

    Slide 25 - Tekstslide

    Deze slide heeft geen instructies

    Tijd van televisie en computer
    Waar staan deze begrippen symbool voor?
    - televisie staat voor ...
    - computer staat voor ...

    Formuleer in tweetallen een antwoord. Gebruik de volgende drie collages als bron. 

    Slide 26 - Tekstslide

    Deze slide heeft geen instructies

    anti gezag
    jongerencultuur
    wereld de huiskamer in
    wederopbouw
    natuurramp

    Slide 27 - Tekstslide

    Deze slide heeft geen instructies

    dekolonisatie
    Indonesië
    Suriname en de Antillen
    Verenigde Naties

    Slide 28 - Tekstslide

    Deze slide heeft geen instructies

    welvaart
    globalisering
    multiculturele samenleving
    samenwerking

    Slide 29 - Tekstslide

    Deze slide heeft geen instructies

    Waar staan televisie en computer symbool voor?

    Slide 30 - Open vraag

    televisie & computer: 
    staan voor toenemende welvaart; technische innovatie; snelle communicatie over lange afstanden; de wereld in de huiskamer; globalisering 
    Waar staan burgers en stoommachines symbool voor?

    Slide 31 - Open vraag

    burgers:
    staat voor toenemende democratisering; liberalen die politieke macht krijgen; grondwet 1848; verlichte / liberale ideeën; daarna ook andere groepen in samenleving die zich emanciperen (arbeiders, vrouwen, mensen met migratieachtergrond, etc.)

    stoommachines:
    staat voor industriële revolutie; stoommachine en fabrieken; urbanisatie; sociale kwestie; modern imperialisme (grondstoffen uit koloniën en vergroten afzetgebied)

    Terugblik op vakatelier
    • opbouw van atelier? opening? kern? afsluiting? 
    • welke canonvensters? 
    • beeldvorming? beeldvormers? 
    • didactische werkvormen? 
    • betrokken? waarom wel / niet? 
    • rol docent? 
    • attitude van studenten? 
    • volgende atelier.. verwachtingen? 

    Slide 32 - Tekstslide

    Deze slide heeft geen instructies