2h grammatica- onderwerpen

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

    2.1 Grammatica - Welkom

Op je tafel:

Tablet/ werkboek/ schrift Nederlands

Zinsdelen... geen woordsoorten

Planning 

• Lesdoel
• Uitleg + vragen
  
• Maken: opdracht
  
• Lesdoelen check

Lesdoel

Aan het einde van de les...

• kun je de soorten onderwerpen benoemen.
• kun je congruentiefouten herkennen.

Regels LessonUp

- Je logt in met een normale naam.

- De uitleg staat op een gele dia -> zijn we daar, dan is het stil.  

- Iedereen beantwoordt de vragen in stilte. 

- Ga naar www.LessonUp.com 

- Voer de code in.

Hoe vind je het onderwerp?

Het onderwerp (ond)

Je kunt het onderwerp vinden door de vraag:

Wie of wat + het werkwoordelijk gezegde?

Het antwoord op deze vraag is het onderwerp.

Als onderwerp koos hij pooldieren.

Wie of wat koos?

Antwoord: hij

Wat is het onderwerp?

Wij fietsen naar school toe.

1. Wij
2. fietsen
3. naar school
4. toe

Wat is het onderwerp?

Het is mooi weer vandaag.

1. Het
2. is
3. mooi weer
4. vandaag.

Loos onderwerp

In een zin kan ook een loos onderwerp voorkomen. Dat is het woordje 'het'. Loos = leeg: het onderwerp heeft geen betekenis.

Loos onderwerp staat meestal in een zin over het weer!!

VB: Het regent hard. 

        Het is aan het stormen.

        Het is mooi weer.

Wat is het onderwerp?
Het gaat hard stormen.

Wat is het onderwerp?

Er werd hard gejuicht.

1. Er
2. werd
3. hard
4. gejuicht.

Plaatsonderwerp

Het woord ‘er’ is een vorm van een onderwerp. 

Vaak (maar niet altijd) vervangt dat woord het eigenlijke onderwerp, dat verderop in de zin wordt vermeld. 

VB: Er komen vanavond veertig mensen. (eigenlijke onderwerp)

'Veertig mensen' noemen we dan ook het eigenlijke onderwerp. Het woord ‘er’ noemen we het plaatsonderwerp.

Er komt niet altijd een eigenlijke onderwerp in zo een zin voor.

VB: Er werd op de tribunes gejuicht. (Het eigenlijke onderwerp ontbreekt)

Wat is het eigenlijke onderwerp en wat is het plaatsonderwerp?
Er worden 100 mensen verwacht.

Staat er een onderwerp in de volgende zin? Ja of nee?

Schiet eens op!

Ontbreken van het onderwerp

Het onderwerp ontbreekt in zinnen die in de gebiedende wijs staan.

Bij de gebiedende wijs spreek je iemand aan. Die aangesprokene is het ontbrekende onderwerp in de zin.

VB: Sta op!

        Wees eens stil!

Het woord ‘er’ in de zin: 'Er komen vanavond waarschijnlijk veertig mensen', is een...

1. loos onderwerp
2. plaatsonderwerp
3. gebiedende wijs zin
4. gewoon onderwerp

Het woordje ‘het’ in de zin: 'Vanavond is het koopavond', is een...

1. plaatsonderwerp
2. gebiedende wijs zin
3. loos onderwerp
4. gewoon onderwerp

Congruentiefout

De persoonsvorm en het onderwerp van een zin zijn op elkaar afgestemd. Dit heet congruentie (ik maak/wij maken). 

Gebruik je een enkelvoudige persoonsvorm bij een meervoudig onderwerp, dan maak je een congruentiefout.

VB: De media maakt/maken    --> De media = meervoud --> pv meervoud

        De groep leerlingen werd/werden  --> De groep (leerlingen) e.v. --> pv e.v.

Staat er een congruentiefout in de volgende zin?

Een deel van de leerlingen willen een 10 voor Nederlands halen.

1. Ja
2. Nee

Wat is de congruentiefout in de volgende zin?

Hij wachtte op jou en wij wachtte weer op hem.

Maken 2.1

Opdracht 1 t/m 7 (blz. 93, deel 1)

Klaar? Steek je vinger op en dan krijg je een werkblad.

Met wie? Zelfstandig

Ik loop rond voor vragen.

Lesdoelen check

Benoem alle zinsdelen (wg, loos ond/plaats ond, lv,
mv en bwb). Let op: niet alle zinsdelen staan erin!

Er werd een feest gegeven op dinsdagavond.

Noteer als hieronder en vul in na de dubbele punt

wg: 

plaats ond: 

etc.

Staat er een onderwerp in de volgende zin? Zo ja, wat is het onderwerp en wat voor onderwerp is het?

Er werd trots gezongen.

Staat er een onderwerp in de volgende zin? Zo ja, wat is het onderwerp en wat voor onderwerp is het?

Ga eens weg!

Zit er een congruentiefout in de volgende zin?
De meeste mensen zetten hun kerstboom pas na Sinterklaas.
(behalve ik ;)

1. Ja
2. Nee

Wat is de congruentiefout in de volgende zin?
De drugs die in dat pand zijn gevonden, heeft een straatwaarde van 100.000 euro.

Wat ging er goed? En waar heb je nog moeite mee?

Heb je nog een tip of top voor mij?