par 2: Meer geld, meer welvaart en luxe

Cultureel-Mentale ontwikkelingen na 1945


Par 2
1 / 26
volgende
Slide 1: Tekstslide
GeschiedenisMiddelbare schoolvmbo b, kLeerjaar 3

In deze les zitten 26 slides, met interactieve quiz, tekstslides en 8 videos.

time-iconLesduur is: 45 min

Onderdelen in deze les

Cultureel-Mentale ontwikkelingen na 1945


Par 2

Slide 1 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Leerdoelen
Aan het eind van deze les ...

...ken je de begrippen consumptiemaatschappij, loongolfsecularisatie, Amerikanisering, gastarbeiders.  (R)
...kan je uitleggen hoe de welvaart steeg in de jaren zestig. (T1)
...kan je benoemen dat de televisie een grote invloed had op de samenleving. (T1)
...kan je uitleggen dat secularisatie ontzuiling tot gevolg had. (T1)

Slide 2 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Wat was de situatie
na de Tweede Wereldoorlog?

Slide 3 - Woordweb

Deze slide heeft geen instructies

2. Meer geld, meer vrije tijd en meer luxe.
Waardoor veranderde Nederland vanaf de jaren zestig?

Slide 4 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Toenemende welvaart
  • De Nederlandse economie was halverwege de jaren vijftig hersteld. Ook in de rest van Europa gaat het goed.
  • 1953: lonen stegen iets.
  • 1959: Gasbel ontdekt in Slochteren (Groningen) > overheid verdiende veel geld aan de verkoop van dat gas. 
  • 1963: Overheid bepaalt niet langer hoe hard de lonen mogen stijgen (ofwel; de loongolf).
loongolf
Enorme stijging van de lonen in een korte tijd. In de jaren '60 vond er een loongolf plaats waarbij de lonen wel met tien procent stegen.
Bron: Reclame van DAF (Doorne Automobiel Fabrikant) uit 1958. De 'truttenschudder'.

Slide 5 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 6 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Consumptiemaatschappij
Mensen gingen steeds meer geld uitgeven aan luxegoederen. 
Hierdoor werd Nederland een consuptiemaatschappij.
Bron: Mensen kunnen meer luxeartikelen kopen. Een demonstratie van een elektrische grill.

consumptiemaatschappij
Maatschappij waarin mensen een groot deel van hun inkomen besteden aan producten die ze voor hun levensonderhoud niet nodig hebben.

Slide 7 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

0

Slide 8 - Video

Deze slide heeft geen instructies


De televisie!

Nog niet iedereen had in de jaren zestig een televisie. Er werd maar een paar uur per dag uitgezonden (zwart-wit). Gevolg is dat iedereen naar alle programma's kijkt en niet alleen naar de programma's van de eigen zuil. 
In de tweede helft van de jaren zestig werd de televisie een massamedium.
Bron: Begin jaren zestig had nog niet iedereen televisie, dus kwam de hele buurt bij jou kijken. 

uitleg 'De Dappere Dodo'
De dappere dodo was een kinderprogramma van de KRO uit de jaren zestig. (Werd uitgezonden tussen 1955 en 1964. Het ging om een jongen 'Dappere Dodo' die met vrienden Kees, Ome Harrekie, de Kapiteit, Opa Buiswater en Juffrouw Vulpen allerlei avonturen beleefde.
uitleg 'Pension Hommeles'
Pension Hommeles werd uitgezonden door de VARA tussen 1957 en 1959. Het gaat over een pension waar alles mis gaat tussen bewoners. Het is geschreven door Annie M.G. Schmidt.

Slide 9 - Tekstslide

Leerlingen laten nadenken over de vraag: hoeveel tv kijk jij? Hebben jullie een televisie in huis?

Leg uit dat de televisie in de jaren zestig voor een grote verandering zorgde.
1. Mensen keken ook naar programma's van andere zuilen (dus niet alleen de eigen zuil).
2. De televisie bereikte een hele grote groep mensen en werd daardoor een massamedium.

Slide 10 - Video

De dappere dodo was een kinderprogramma van de KRO uit de jaren zestig. (Werd uitgezonden tussen 1955 en 1964. Het ging om een jongen 'Dappere Dodo' die met vrienden Kees, Ome Harrekie, de Kapiteit, Opa Buiswater en Juffrouw Vulpen allerlei avonturen beleefde.

Slide 11 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Eropuit!
Door groeiende welvaart konden meer mensen een auto betalen. Met als gevolg dat uitstapjes makkelijker werden. 
Mensen gingen naar pretparken (Efteling) of op vakantie (in Nederland of naar het buitenland). Soms pakten ze zelfs het vliegtuig.
Bron: Bermtoerisme in de jaren zestig was enorm populair. Foto uit 1963.

Slide 12 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 13 - Video

Zo zag de Efteling er vroeger uit. 
Oorzaken van secularisatie
  • Mensen hadden meer vrije tijd.
  • Meer mensen woonden in de stad. Kwamen daardoor in contact met niet- en/of anders-gelovigen. (minder sociale controle)
  • Door de televisie kregen mensen een andere mening dan die van de kerk.
Het gevolg was dat het aantal mensen dat naar de kerk ging daalde. Dit noemen we secularisatie
secularisatie
Proces waarbij de kerk steeds minder invloed heeft op het leven van de mensen.
Bron: De Broederenkerk in Zutphen is nu een bibliotheek. 

Slide 14 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Ontzuiling
Doordat de mensen van verschillende zuilen dus steeds meer in aanraking kwamen met elkaar, nam de invloed daarvan af. Dit noemen we ontzuiling
ontzuiling
Proces waarbij de bevolking niet langer was verdeeld in vier groepen (zuilen).

Slide 15 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Amerikanisering
In de jaren zestig was Amerika voor veel mensen hét grote 
voorbeeld. 
  • Bondgenoot en bevrijder in 1945.
  • Marshallhulp had geholpen met wederopbouw.
  • Nieuwe luxeproducten kwamen uit Amerika.
Die Amerikaanse invloed op de Nederlandse samenleving noemen we amerikanisering
amerikanisering
De toenemende invloed van de Amerikaanse cultuur.

Slide 16 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 17 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Slide 18 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Oorzaken gastarbeiders
  • Doordat het goed ging met de economie in de jaren vijftig en zestig ontstonden er veel extra banen. 
  • Nederlanders waren de zaterdag vrij en gingen eerder met pensioen.
  • Nederlanders waren na de oorlog geëmigreerd.
Het werd dus moeilijk om voor het zware en vieze werk (in fabrieken en mijnen) mensen te vinden. 

Slide 19 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Gastarbeiders
In andere landen (zoals Marokko, Turkije en Spanje) ging het niet goed met de economie. 
Nederlandse bedrijven en de overheid haalden dus mensen uit die landen naar Nederland om te werken, als gastarbeiders
  • ondanks laag loon waren deze mensen tevreden.
  • deden werk waarvoor geen kennis van Nederlandse taal of cultuur nodig was.
gastarbeider
Persoon die voor een bepaalde tijd naar een ander land gaat om te werken. 
Bron: Gastarbeiders werken aan motoren in een Nederlandse fabriek in de jaren zestig. 

Slide 20 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

0

Slide 21 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Slide 22 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Gevolgen gastarbeiders
De Nederlandse overheid vond het niet nodig om deze mensen Nederlands te leren of te laten integreren. 
Verwachting: na een paar jaar terug naar het eigen land.
Werkelijkheid: gastarbeiders haalden familie naar Nederland en vestigden zich permanent!

Slide 23 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Begrippen uit deze les
  • Consumptiemaatschappij
  • Loongolf
  • Amerikanisering
  • Secularisatie
  • Gastarbeider
  • Ontzuiling

Slide 24 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Jaartallen uit deze les

  • 1953: Eerste loonstijging na de Tweede Wereldoorlog
  • 1959: gasbel bij Slochteren (Groningen) ontdekt. 
  • 1960: invoering van de vrije zaterdag.
  • 1961: Eerste gastarbeiders naar Nederland.
  • 1963: Einde van de geleide loonpolitiek.

Slide 25 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Jaartallen uit deze les

  • 1961: Eerste gastarbeiders naar Nederland.

Slide 26 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies