Vitale functie: temperatuur en ademhaling

• Skills
• MBO
• Studiejaar 1

Vitale functies: temperatuur & ademhaling

Vanaf welke temperatuur is er sprake van koorts?

1. 37,5 graden Celsius
2. 38,0 graden Celcius
3. 38,5 graden Celcius
4. 39,0 graden Celcius

Koorts:  > 38,0

Hypothermie:  < 35,0

Hyperthermie:  > 39,0

Koorts:

De normwaarde in het regelcentrum in de hersenen hoger wordt ingesteld

Oorzaken:

- infectie

- weefselbeschadiging

- auto-immuunziekte

- trombose

- kanker

Hypothermie

Onderkoeling

Oorzaken:

- door medicatie

- alcohol

- grote brandwonden

- ziekte van de schildklier

- een koude omgevingstemperatuur

Hyperthermie

Komt niet door hoger ingestelde normaalwaarde in regelcentrum. Het lichaam is niet goed meer in staat om warmte kwijt te raken. 

Oorzaak:

Bijvoorbeeld door verblijf in een warme omgeving. 

Noem twee situaties waarin je het nodig zou vinden de temperatuur op te meten.

Voorbeelden uit Thieme:

- Een zorgvrager die griep heeft.

- Een zorgvrager die klaagt dat hij het afwisselend koud en warm heeft. 

- Een kind dat hangerig en erg moe is.

Tympanische thermometer

Analoge thermometer

Infra-rood thermometer

Digitale thermometer

Welke temperatuurmeting is de meest betrouwbare methode?

1. Tympanische meting (oor)
2. Orale meting
3. Rectale meting
4. Axillaire meting (oksel)

Orale meting > gemiddeld 0,3 graden lager dan rectale meting

Axillaire meting > gemiddeld 0,5 graden lager dan rectale meting

Wat gebeurt er in de longblaasjes tijdens een inademing?

Bij de inademing door de neus of mond komt de lucht via de keelholte, het strottenhoofd, de luchtpijp en de luchtpijptakken, in de longblaasjes terecht. Daar neemt het bloed zuurstof uit de lucht op.

Bij de uitademing wordt er kooldioxide (koolzuur, een afvalproduct van de celstofwisseling) aan de omgeving afgestaan. Het bloed in de longblaasjes heeft het kooldioxide aan de lucht afgegeven.

Waarom is het belangrijk om zoveel mogelijk door de neus te ademen?

1. Het slijmvlies van de neus verwarmt de lucht voor en bevochtigt en ruikt (dus keurt) de ingeademde lucht. 

2. Het kleverige slijmvlies en de haartjes in de neus zuiveren de ingeademde lucht.

Observatiepunten van de ademhaling

1. Frequentie
2. Diepte en gelijkmatigheid
3. Ritme
4. Geluid

Wat is de gemiddelde "normale" ademfrequentie van een volwassene?

1. 30- 40 maal per minuut
2. 20-25 maal per minuut
3. 14- 18 maal per minuut
4. 10-15 maal per minuut

30-40 maal per minuut > baby's

20-25 maal per minuut > kinderen

Noem oorzaken van een versnelde ademhaling

Oorzaken van een hoge ademfrequentie

• Aandoeningen van longen en luchtwegen
• Hartafwijkingen
• Koorts
• Lichamelijke inspanning 
• Emotie

Oorzaak lage ademfrequentie:

- slaap en rusttoestand

- medicatie (bijvoorbeeld slaapmiddelen)

Ademhaling; diepte

= de hoeveelheid lucht die per keer wordt ingeademd. 

De diepte van de ademhaling is te zien aan de bewegingen van de borstkas en de buik.

Welke stelling(en) over de diepte van ademhalen is/zijn juist?

1. Bij een diepe ademhaling gaat de frequentie omlaag
2. Bij een oppervlakkige ademhaling gaat de frequentie omlaag
3. Bij een ongelijkmatige ademhaling is de diepte wisselend
4. Een oppervlakkige ademhaling kan komen door het gebruik van slaapmiddelen

> Diepe ademhaling = lagere frequentie

> Oppervlakkige ademhaling =  hogere frequentie

> Ongelijkmatige ademhaling = wisselende diepte

> Gelijkmatige ademhaling = steeds vergelijkbare diepte

Ademhaling; Ritme & geluid

Ritme  heeft betrekking op de pauzes tussen de ademhalingen

> pauze duurt enkele seconde

Geluid van ademhaling is onder normale omstandigheden is de ademhaling vrijwel niet te horen

> uitzondering is snurken

Ademritme

> Als de pauzes even lang zijn, is de ademhaling regelmatig. 

> Bij wisselende pauzes is de ademhaling onregelmatig.

> Bij kortademigheid zijn pauzes soms afwezig

Ademgeluid

> Bij zwelling van de slijmvliezen van de ademhalingswegen, kan er een hijgende, snurkende, rochelende of piepende ademhaling optreden. 

> Piepende uitademing is kenmerkend voor mensen die een astmatische aanval hebben.

Afwijkende ademhalingen

Vanaf 2:03

Cheyne- stokes  

- Stervende mensen

- Hartfalen, hartinfarct etc.

Kussmaul 

- Bijvoorbeeld bij verhoogde bloedsuiker (hyperglykemie)

Hoe en hoe lang observeer je de ademhaling?

> Kijken naar beweging buik/ borstkas of hand op borst & buik (bij bewusteloze mensen)

> Observeren als zorgvrager het niet in de gaten heeft (bijvoorbeeld tijdens de polscontrole)

> Halve minuut x 2 of hele minuut