5.2 koolstofverbindingen naamgeving

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

5.2 koolstofverbindingen naamgeving

5.2.1. Ik kan de systematische naam van alkanen, alkenen, alkynen en alkanolen toepassen.

5.2.3 Ik kan de algemene molecuulformule van alkanen, alkenen, alkynen en alkanolen toepassen.

5.2.4. Ik kan een isomeer van een stof herkennen.

Isomerie

Isomeren

In de figuur staan de koolstofketens van een C5 molecuul getekend.
--> welke koolstofketens geven
        hetzelfde molecuul weer?
        (noteer je antwoord in je schrift
          bijv. als P = Q = R en X = Y)
--> hoeveel isomeren zijn er
       getekend? 

Isomerie

alkanen en alkenen

Alkanen en alkenen verschillen weinig met elkaar

Alkyn

Naamgeving Alkenen en alkynen

Alkanen: enkele binding: CnH2n+2

Alkenen: dubbele binding: C_nH_2n

Alkynen: 3 dubbele binding: CnH2n-2

Bekijk deze koolstofverbindingen: hoe zou jij ze in groepen sorteren?

Functionele groepen

Voor de indeling van koolstofverbindingen in groepen kijk je naar de functionele groep:

• alkenen hebben C = C
• alkynen hebben 
• alkanolen hebben -OH

NOTEER & LEER

alkanen

• C_nH_2n+2

alkenen

• CnH2n

alkynen

• CnH2n-2

alkanolen

• CnH2n+1OH

Leer deze namen

je kunt de volgende ezelsbrug gebruiken om ze te onthouden:

Ma                    methaan   

En                     ethaan

Pa                     propaan

Blowen          butaan

Perfecte       pentaan

Hasj                hexaan

etheen

propeen

buteen

penteen

hexeen

ethyn

propyn

butyn

pentyn

hexyn

methanol

ethanol

propanol

butanol

pentanol

hexanol

Huiswerk

Opdrachtenblad koolstofverbindingen

paragraaf 5.2: 1 t/m5

Systematische naamgeving

Stap 1: Zoek de langste keten van aaneengesloten C atomen

Systematische naamgeving

Stap 1: Zoek de langste keten van aaneengesloten C atomen

Systematische naamgeving

Stap 1: Zoek de langste keten van aaneengesloten C atomen

Systematische naamgeving

Stap 2: Geef het molecuul de stam naam volgens het aantal C atomen in de langste keten

5 C = pentaan 

Systematische naamgeving

Stap 3: kijk naar welke zijgroepen er aanwezig zijn en tel het aantal C's 

Systematische naamgeving

Stap 3: kijk naar welke zijgroepen er aanwezig zijn en tel het aantal C's 

Systematische naamgeving

Stap 4: Geef voor de zijgroepen het juiste voorvoegsel + uitgang -yl

(methyl) 

Plak vóór de stam

Dus: methylpentaan

Systematische naamgeving

Stap 5: Kijk hoe vaak een bepaalde zijgroep voorkomt 

(mono gebruiken we eigenlijk niet)

Systematische naamgeving

Stap 5: Kijk hoe vaak een bepaalde zijgroep voorkomt 

(mono gebruiken we eigenlijk niet)

Dus: dimethyl

Vóór de stam:

dimethylpentaan 

Systematische naamgeving

Stap 6: nummer de C atomen in de langste keten zo dat de zijgroepen een zo laag mogelijk getal

krijgen

 

Systematische naamgeving

Stap 7: zet de getallen op volgorde vóór de zijgroep/telwoord

- getallen scheid je met een ,

- Getallen en letters scheid je met -

Dus: 2,3-dimethylpentaan

 

2,3-dimethylpentaan

Je bent klaar :)

En nu zelf:
Wat is de juiste naam
bij deze structuurformule?

1. geen idee
2. 3,3,4-trimethylpentaan
3. dimethylhexaan
4. 2,3,3-trimethylpentaan

Wat is de juiste systematische naam?

1. 4-methylhexaan
2. 1,3-dimethylpentaan
3. 3-methylhexaan
4. heptaan