Herodotos

• Klassieke Talen
• WO
• Studiejaar 5,6

Χαιρετε

Werkwijze eindexamen

PTA III, PTA IV en CE

PTA III: stof t/m Kerst + vertaling

PTA IV: (bijna) alle leerstof dit schooljaar (Herodotus)

CE: alle leerstof heel schooljaar 6e klas + vertaling

Herodotus van Halicarnassus

het Mausoleum van Halikarnassos

Neem de vraag over in je schrift:

Waar moet goede geschiedschrijving voor jou aan voldoen?

(denk ook eens aan de hedendaagse grote historische gebeurtenissen...)

Bedenk 6 zaken (in tweetallen)

Introductie Herodotus

1. Aan welke dingen van jouw lijst lijkt Herodotus van interessante geschiedschrijving te voldoen? (gebruik je lijst als een soort Bingokaart)

2. Op welke drie soorten bronnen baseerde Herodotus zich voor zijn Herodotus? Je vindt ze in volgend filmpje: noteer ze.

Van Herodotus van Halicarnassus’ onderzoek [is] dit het verslag, met de bedoeling dat niet de door toedoen van de mensen gebeurde dingen door de tijd in vergetelheid raken,en dat niet grote en bewonderenswaardige dingen, sommige door Grieken, anderen door niet-Grieken verricht, roemloos worden, en vooral ook (lett: andere dingen en) door welke oorzaak zij in oorlog zijn geraakt met elkaar.

1. Eerste woord van zijn boek?

2. ἱστορίης ἀπόδεξις

3. Wat kan je zeggen over zijn onderwerp?

Ἡροδότου Ἁλικαρνησσέος ἱστορίης ἀπόδεξις ἥδε, ὡς μήτε τὰ γενόμενα ἐξ ἀνθρώπων τῷ χρόνῳ ἐξίτηλα γένηται, μήτε ἔργα μεγάλα τε καὶ θωμαστά, τὰ μὲν Ἕλλησι τὰ δὲ βαρβάροισι ἀποδεχθέντα, ἀκλεᾶ γένηται, τά τε ἄλλα καὶ δι᾽ ἣν αἰτίην ἐπολέμησαν ἀλλήλοισι.

BELANGRIJKE AANTEKENING!

De Historiën:

Hoofdthema conflict tussen Grieken en niet-Grieken

   oost vs.west

Subthema’s: 

  - De wisselvalligheid van het menselijk bestaan (geluk en tegenslag wisselen elkaar af; dat geldt voor mensen en volkeren, maar ook voor steden en landen)

  - ὑβρις (hoogmoed) en φθονος (‘misgunst’ van de goden):

   Wie zijn grenzen overschrijdt met hoogmoed, wordt altijd bestraft door de goden.

Herodotus heeft veel gereisd:

Griekse steden

Babylon (Mesopotamië)

Egypte

Libië

Kusten van de Zwarte Zee

Land van de Scythen

Zuid-Italië

Cicero gaf hem later de erenaam 'pater historiae':

“Vader van de Geschiedschrijving”

Taaleigen van Herodotus (Ionisch Grieks) (TB 258-264)

Ionisch

• -η (ἱστορίη)
• ἐς
• ὦν
• κ (ὅκως, κότε)
• -σσ- (φυλάσσω)
• geen contractie (οἰκέουσι)
• ε + ο = soms ευ (ἐμεῦ)
  

Attisch

• lange α
• εἰς  (+ acc.) naar
• οὖν  dus, dan nu
• π
• -ττ-
• wel contractie
• ου
  

Taaleigen van Herodotus (Ionisch Grieks) (TB 258-264)

Ionisch

• geen aspiratie (ἀπικόμην)
• gen. ev. soms -εω
• dat. mv. -ῃσι / -οισι
• pers. vnw. οἱ
• pers. vnw. μιν
• pers. vnw. σφι
• relativum vaak met τ- (τὸν)
  

Attisch

• wel aspiratie
• -ου
• -αις / -οις
• αὐτῷ of αὐτῇ
• αὐτόν of αὐτήν
• αὐτοῖς of αὐταῖς
• ὃν
  

Taaleigen van Herodotus (Ionisch Grieks) (TB 258-264)

Ionisch

• soms geen augment 

      ἀμείβετο

• ἐών, ἐοῦσα, ἐόν
• -αται / -ατο

     ἀπίκατο

Attisch

• wel augment
• ἠμείβετο

• ὤν, οὖσα, ὄν
  

• -νται / -ντο      ἀφίκοντο

PTA-Leerstof Herodotus:

1. Leer de inleiding op p. 154-159, maar van p. 156-157 ALLEEN kopje d

2. Griekse tekst: Gyges en Kandaules (vanaf p. 160)

3. In Nederlandse vertaling p. 178-180 (Kroisos op de brandstapel)

rest PTA-Leerstof:

1. Sappho: leer de inleiding p. 241 + de behandelde gedichten

2. Medea (Euripides): inleiding over het toneel p. 111-117

    Inleiding Medea p. 120-121

    Griekse tekst p. 124-126 en p. 129 (kopje a, NIET b), p. 139-141.

    Nederlandse vertaling: de hele tekst van Medea (zie Magister-map)