8.5 Sociale Kwestie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Lesplanning

- uitleg Industriële revolutie & sociale kwestie 

Leerdoelen:

• Je kunt uitleggen dat aan de industriële revolutie een agrarische revolutie vooraf ging.

• Je kunt uitleggen waarom de uitvinding van de stoommachine gezien kan worden als het begin van de industriële revolutie.

• Je kunt verklaren waarom dat de industriële revolutie begon in Engeland

• Je kunt de werkomstandigheden van arbeiders in de fabrieken omschrijven.

• Je kunt beschrijven dat kinderarbeid in de 19e eeuw normaal was.

• Je kunt beschrijven dat er in de tweede helft van de 19e eeuw steeds meer kritiek komt op kinderarbeid.

• Je kunt beschrijven wat wordt bedoeld met het ‘Kinderwetje van Van Houten’.

• Je kunt uitleggen dat de leerplichtwet van 1900 een einde maakte aan kinderarbeid.

Oorzaken
Industriële Revolutie

kenmerkend aspect 32

Discussies over de sociale kwestie

19e eeuw/1800-1900/Burgers en stoommachines

Wat bedoelen ze hier met 'kwestie'?

1. Punt
2. Verkiezing
3. Probleem
4. Politiek

Sociale kwestie

Probleem van de slechte leefomstandigheden van de arbeiders

Leefomstandigheden
arbeiders

Oorzaken

• Industriële revolutie > boeren werkeloos > arbeiders
• Industriële samenleving > arbeidersklasse (onder) en fabrieksbazen (boven)
• bazen willen alleen winst
• gevolg: slechte leefomstandigheden arbeiders

Wie hadden er discussies 

(over de sociale kwestie)?

Conservatieven: armoede moest niet te groot worden

Liberalen: arbeiders zijn als zelfstandige individuen verantwoordelijk voor hun eigen lot

Socialisten: armoede is een gevolg van het kapitalisme

confessionelen: arbeiders en werkgevers samen de sociale kwestie oplossen

2

Activisme hoogopgeleide burgers

- geestelijk leiders

- kunstenaars

- schrijvers 

- liberale vrouwen

Vroegen aandacht voor problemen arbeiders via acties en hun werk

Hoe kwamen er wél betere omstandigheden voor de arbeiders?

2 redenen

1

- liberalen kregen meer invloed in politiek door democratisering

- Democratische grondwet 1848

- meer inspraak burgers > liberalen meer macht parlement

- sociale wetten maken > Kinderwetje van Van Houten

Wat is de belangrijkste oorzaak van de sociale kwestie?

1. het ontstaan van een industriële samenleving
2. de arbeidershuizen dichtbij fabrieken
3. politici die niks wilden veranderen
4. massaproductie in fabrieken

Wat zijn de belangrijkste klassen in de klassenmaatschappij in de 19e eeuw?

1. boeren en arbeiders
2. arbeiders, adel en fabrieksbazen
3. arbeiders en fabrieksbazen
4. boeren, arbeiders en fabrieksbazen

Wanneer kwamen er discussies over de sociale kwestie?

1. Toen het economisch slechter ging
2. Toen rijke burgers het erg gingen vinden
3. Toen de arbeiders gingen staken
4. Toen er een verzorgingsstaat kwam

Wat verbood het Kinderwetje van Van Houten?

1. Kinderarbeid
2. Kinderarbeid tot 12 jaar in fabrieken
3. Kinderarbeid tot 12 jaar in fabrieken en thuis
4. Kinderarbeid tot 14 jaar in fabrieken

1848

1874

1917

Kinderwet Van Houten

Democratische grondwet

Algemeen kiesrecht arbeiders

Hoe worden de zware omstandigheden in dit filmpje zichtbaar?

Opdrachten 

Leerdoelen:

• Je kunt uitleggen dat aan de industriële revolutie een agrarische revolutie vooraf ging.

• Je kunt uitleggen waarom de uitvinding van de stoommachine gezien kan worden als het begin van de industriële revolutie.

• Je kunt verklaren waarom dat de industriële revolutie begon in Engeland

• Je kunt de werkomstandigheden van arbeiders in de fabrieken omschrijven.

• Je kunt beschrijven dat kinderarbeid in de 19e eeuw normaal was.

• Je kunt beschrijven dat er in de tweede helft van de 19e eeuw steeds meer kritiek komt op kinderarbeid.

• Je kunt beschrijven wat wordt bedoeld met het ‘Kinderwetje van Van Houten’.

• Je kunt uitleggen dat de leerplichtwet van 1900 een einde maakte aan kinderarbeid.