Taalkunde (samengestelde zinnen)

1 / 17
volgende
Slide 1: Tekstslide
NederlandsMiddelbare schoolhavo, vwoLeerjaar 3

In deze les zitten 17 slides, met interactieve quiz en tekstslides.

time-iconLesduur is: 60 min

Onderdelen in deze les

Slide 1 - Tekstslide

Slide 2 - Tekstslide

Jouw voorbereiding voor de volgende les:
Blok 2 afronden


Maak aantekeningen.
Je hebt de uitleg nodig om je
volgende schrijfopdracht goed
te kunnen uitvoeren.


Slide 3 - Tekstslide

Leerdoelen

Je kent en herkent het verschil tussen een enkelvoudige en een samengestelde zin;

Je kent en herkent het verschil tussen een onderschikkende en een nevenschikkende samengestelde zin;

Je kunt de verschillende zinnen zelf toepassen.

Startvraag

Opdrachten


Samengestelde zinnen




Blok 3 maken

Slide 4 - Tekstslide

Maak de opdrachten die in de andere vakken staan. De vragen gaan van herkennen (1 ster) via gebruiken (2 sterren) naar inzicht (3 sterren).

De grammaticale rollen in de zin:
onderwerp
lijdend voorwerp
meewerkend voorwerp
bijwoordelijke bepaling
Wie/wat vervult welke rol in onderstaande zin?

De argwanende docent gelooft niet dat Cas de opdracht zelf heeft gemaakt.


Leg uit waarom in een zin met verschaffen als hoofdwerkwoord wel drie rollen nodig heeft, maar een zin met groeien niet.
Welke zin is enkelvoudig en welke zin is samengesteld? Leg je antwoord uit.

1. Ik denk dat het zo is.
2. Ondanks de aanhoudende regen tijdens mijn afgelopen voorjaarsvakantie op Tenerife heb ik enorm genoten van de prachtige steden, de mooie natuur en de rust om mij heen.

Slide 5 - Tekstslide

In Oorlog zonder vrienden bekijk je de oorlog door de ogen van de zoon van een NSB'er.
Enkelvoudige zin
Er wordt één boodschap verteld (met één of meer werkwoorden). Eén pv.

Onderschikkende samengestelde zin
Er zijn meer pv's, maar één van de dingen die worden gezegd, vervult een rol.

Nevenschikkende samengestelde zin
Er worden twee of meer dingen gezegd. Je kunt het los van elkaar zien.

Slide 6 - Tekstslide

Enkelvoudige zin
Er wordt één boodschap verteld (met één of meer werkwoorden). Eén pv.

Onderschikkende samengestelde zin
Er zijn meer pv's, maar één van de dingen die worden gezegd, vervult een rol.

Nevenschikkende samengestelde zin
Er worden twee of meer dingen gezegd. Je kunt het los van elkaar zien.
Wie het kind van een NSB'er was, werd zowel tijdens als na de oorlog uitgekotst door de Nederlanders.

Opvallend aan onderschikkende samengestelde zin:
Je kunt de bijzin vervangen door 
1 woord.

Hij werd zowel tijdens als na de oorlog uitgekotst door de Nederlanders.

Slide 7 - Tekstslide

Enkelvoudige zin
Er wordt één boodschap verteld (met één of meer werkwoorden). Eén pv.

Onderschikkende samengestelde zin
Er zijn meer pv's, maar één van de dingen die worden gezegd, vervult een rol.

Nevenschikkende samengestelde zin
Er worden twee of meer dingen gezegd. Je kunt het los van elkaar zien.
De hoofdpersoon uit Oorlog zonder vrienden had het ontzettend zwaar tijdens de oorlog, maar hij bleef proberen het goede te doen.

Slide 8 - Tekstslide

Waarom moet je dit weten?
  1. Je leert kort en lange zinnen bewust af te wisselen: het ritme van je tekst;
  2. Je leert zorgvuldiger met onze taal om te gaan: een bijzin kan niet als een zelfstandige zin in de tekst staan;
  3. Je leert verschillende soorten informatie samen te voegen: minder onnodige woorden in je tekst;
  4. Je taalvaardigheid gaat naar een hoger niveau: vereist voor havo, vwo en vervolgopleidingen. 

Slide 9 - Tekstslide

De bijzin kan iedere rol vervullen.
Wat hij gezegd heeft, kan niet door de beugel. ('dat' kan niet door de beugel)

Slide 10 - Tekstslide

 Ik weet zeker dat grammatica wel degelijk nut heeft. (Ik weet 'dat'/'iets')

Slide 11 - Tekstslide

Boekhandels verzenden dagelijks tientallen boeken aan wie online iets bestelt. (boekhandels verzenden) dagelijks tientallen boeken 'aan klanten'.

Slide 12 - Tekstslide

Terwijl heel Nederland zich trachtte te houden aan de maatregelen, nam Famke Louise een nieuwe clip op met tientallen mensen.
('Toen' nam Famke Louise een nieuwe clip op.)

Slide 13 - Tekstslide


nevenschikkend
voegwoord
en
maar
want
of*
dus

Slide 14 - Tekstslide

  1. Boeken vergroten je woordenschat en lezen zorgt ook voor ontspanning.
  2. Boeken worden gezien als een primaire levensbehoefte, maar niet iedereen leest.
  3. Boeken zijn ontzettend belangrijk voor de vorming van jou als persoon, want lezen vergroot je wereld.
  4. Je kunt iedere dag een boek lezen of je kunt doelloos naar een schermpje staren.
  5. Boeken laten je nadenken over jezelf en de wereld, dus je leert er veel van.

nevenschikkend
voegwoord
en
maar
want
of*
dus

Slide 15 - Tekstslide

Geloof jij dat hij dat gedaan heeft?
Wie het weet mag het zeggen.
Vandaag ga ik niet naar school, want ik voel me niet lekker
Ik had graag meer willen kunnen leren over talen als Latijn en Grieks.
Julius gaat wellicht gamen of hij maakt een andere keuze.

Slide 16 - Sleepvraag

Jouw voorbereiding voor de volgende les:
Blok 3
Opdracht 1 (kennen)
Opdracht 2 (herkennen)
Opdracht 3 (herkennen)
Opdracht 4 (toepassen)
Stel je vragen aan je docent.


Slide 17 - Tekstslide