10.4 Straling en materie

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

10.4 straling en materie

Planning

- Uitleg deel 1 van 10.4

- Keco 10.3

Leerdoelen

-Je snapt wat het doordringend vermogen en ioniserend vermogen inhouden (herhaling)

-Je kent van elke straling (α, β, γ) het doordringend en ioniserend vermogen

-Je snapt wat de dracht is van straling (α, β) 

-Je snapt wat de halveringdikte is van straling (γ), en kan werken met een grafiek hiervan

-Je kunt halveringdiktes opzoeken in de BiNaS tabel 28F

-Je kunt rekenen met halveringsdiktes

Alfa straling

Bètastraling

Gammastraling

- Klein doordringend vermogen

- Sterk ioniserend

- Groter doordringend vermogen dan alfa

- Minder ioniserend dan alpha

- Groter doordringend vermogen dan Beta

- Minder ioniserend dan Beta

Ioniserend vermogen en doordringend vermogen.

-Onder het ioniserend vermogen van straling wordt verstaan hoe goed de straling in staat is om te 'botsen' en zo een elektron van een atoom weg te slaan, waardoor het atoom een ion (geladen) wordt

-Onder het doordringend vermogen van straling wordt verstaan hoe goed de straling in staat is door een materiaal door te dringen (o.a. door dus juist NIET te botsen)

Doordringend vermogen

Halveringsdikte (geldt alleen voor gamma)

Halveringsdikte

BINAS 28 F

Halveringsdikte

Beantwoord de vraag uit het filmpje

Al je rekent  voor de intensiteit met % of met 'echte' getallen, dat maakt dus niet uit.

Les 2.

α-straling                      β-straling                       γ-straling

Ioniserend vermogen (IV):

Doordringend vermogen (DV):

Zet de juiste eigenschappen bij de juiste soort straling

Klein IV

Matig IV

Groot IV

Laag DV

Matig DV

Hoog DV

De term 'dracht', dat betekent hoe veel afstand straling aflegt in een stof, gebruiken we voor de volgende soorten straling:

1. (α, β, γ)
2. (α, β)
3. (β, γ)
4. (α, γ)

De term 'halveringsdikte', dat aangeeft hoeveel dikte nodig is van een stof om de stralingsintensiteit 50% te doen afnemen, gebruiken we voor de volgende soorten straling:

1. (β, γ)
2. (γ,α)
3. (γ)
4. (γ,röntgen)

Gamma fotonen hebben massa

1. Waar
2. Niet waar

De lading van een alfadeeltje is 2+

1. Waar
2. Niet waar

Stel de dikte van een plaatje is exact de helft van de halveringsdikte. Bereken het % doorgelaten straling.

Deze les

Laatste deel 10.4

- Keco (nieuw)

- Tweede les Practicum halveringsdikte.

Vraag

Hoe dik moet een betonnen muur zijn om 99,9% van een bundel van 1,0 MeV γ-straling te absorberen

Antwoord

• Halveringsdikte beton bij 1,0 MeV γ-straling (Binas tabel 28F): 4,6 cm.
• 99,9% straling tegenhouden = 0,1% straling doorlaten
• I = I₀ * (1/2)ⁿ
• I/I₀ = 0,001 = (1/2)ⁿ   -->  log(0,001) = log((1/2)ⁿ) = n*log(1/2)
•  n = log(0,001)/log(1/2) = 9,96...
• d = n * halveringsdikte = 9,96... * 4,6 = 45,84 cm = 46 cm

Planning

- Herhaling 10.2 en 10.3 

- 3 oefen opdrachten

- Tijd over achter de laptop met digitale methode

Les 4 (herhaling)

U-235 beschieten we met een neutron.  Hierbij ontstaat Ba-144, 3 neutronen en nog een element.

geef deze vergelijking.