Assertiviteit en samenwerken

• SCV
• Secundair onderwijs

Assertiviteit en samenwerken

1. Assertiviteit

L@b 02/03/23

Wie herkent zichzelf in het filmpje? 

Denk je dat het zo gemakkelijk is assertief zijn? gewoon nee zeggen? 

Wat betekent assertiviteit/ assertief zijn voor jou?

Definitie

Assertiviteit is het opkomen voor persoonlijke belangen. 

Je drukt je eigen gedachten, gevoelens en wensen op een eerlijke, gepaste manier uit. Je doet dit respectvol naar jezelf en de ander toe 

Persoonlijk belangen

Niet (voldoende) assertief zijn kan zorgen voor: 

• Lichamelijke klachten (migraine, slapeloosheid..)
• Mijden van sociale contacten
• Faalangst
• Verlegen zijn
• Geen besluiten durven nemen

Op een eerlijke gepaste manier

Je bent eerlijk over je gevoelens en brengt je boodschap beleefd over.

Reactie hangt af van de situatie, de timing, de omgeving, je tegenspeler

Respectvol

• Eerlijk naar jezelf en de ander
  
• Niet schelden, Agressief worden, roepen
  
• Ruimte voor compromis
  

Oefening

• In volgende slides krijg je een aantal stellingen. 
• Denk voor jezelf na hoe jij zou reageren. 
• Ga vervolgens bij de kaart van jouw reactie staan. 
  

Stelling 1 

Je zit in de tuin te genieten van de zon. Plotseling zetten de buren de radio nogal luid aan. Wat doe je?

Stelling 2

Je afdelingshoofd vraagt je om morgenavond een extra shift te werken. Je hebt afgesproken met je partner om eindelijk nog eens samen uit eten te gaan. Je hebt deze week ook al eens langer gewerkt en al een shift ingesprongen voor een zieke collega.

Stelling 3

Je staat in de rij bij de kassa en iemand steekt voor. Hoe reageer je?

Stelling 4

Je komt thuis en je partner heeft de was niet opgehangen, terwijl dit wel afgesproken was, wat zeg of doe je?

Stelling 5

Je collega is al heel de morgen zich aan het bezighouden, zo gaat het werk niet vooruit en mag jij opdraaien voor het werk dat nog moet gedaan worden.

Stelling 6

Je leidinggevende geeft aan dat er vervanging nodig is om te werken in het weekend. Ze komt vragen aan jou of je geen extra dienst op je wil nemen.

Stelling 7

Je mag van je stagementor de overdracht niet bijwonen maar moet ondertussen op de gang wachten om naar de beloproepen te gaan.

Agressief reageren

Je denkt totaal niet na over de ander, je denkt alleen maar aan je eigen belangen. Je negeert wat de ander belangrijk vindt.

• Je gaat in de aanval, je eist.
  
• Je verbreekt elk verder contact of compromis.
• Je bereikt je doel misschien maar verliest de relatie. 

Sub-assertief reageren 

Je houdt alleen maar rekening met de ander, je verwaarloost jezelf denkt niet meer na over wat je nu eigenlijk zelf wilt. Je bent continue bezig met het invullen van de wensen van een ander.

 

• Onderdanig, verdedigend reageren
• Niet durven zeggen wat je wilt
• Wenselijk reageren 

Assertief reageren

De gulden middenweg, je stelt jezelf voorop en houdt rekening met de ander. 

• Je zegt wat je wilt 
• Je weigert vriendelijk maar vastberaden
• Je respecteert de belangen van de ander

Kenmerken van assertief gedrag

• Non verbaal communiceren: 17% verbaal 83% non verbaal mimiek en gebaren versterken je gesproken boodschap
• Houding en gebaren: de manier waarop je staat beïnvloedt hoe je je voelt.
• Oogcontact 
• Stemgebruik

toon, niet hoog vb: Ik weet het niet

Hoe begin je eraan? 

• Het begint allemaal bij je gedachten
  
• Niet direct antwoorden, geef jezelf de tijd om een antwoord te formuleren en te denken wat je wilt zeggen.
  
• Praat altijd vanuit de ik-vorm
  
• Altijd respectvol blijven
  

Tips

• Oefenen. Je kunt assertiviteit alleen maar in de praktijk leren.
  

• Ga je angst te lijf. Je anders gedragen dan je gewend bent is best wel eng. Daarom is het belangrijk dat je beter leert omgaan met die angst

• Jezelf zien als de belangrijkste persoon in je leven.

Oefening

Hoe zou jij op volgende situaties assertief, agressief en sub-assertief reageren? 

Situaties

1. Je hebt een gesprek met iemand die jou niet laat uitspreken.

2. Je hebt al veel werk en je leerkracht geeft je nog een taak bij.

Ik heb het gevoel dat je niet luistert naar wat ik te zeggen heb. Ik zou het enorm op prijs stellen dat je mij de kans geeft om uit te spreken. Ben jij weer aan het woord dan geef ik jou ook de kans om uit te praten.

Voor vanavond heb ik andere plannen. Geen smoesjes verzinnen waarom je niet kan of wil. Je moet hier geen reden voor hebben. Je kan antwoorden om persoonlijke redenen.