Hoofdstuk 12 les 4 (nieren)

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

12.5 Nieren

Welke letter geeft de nieren aan?

1. C
2. D
3. E
4. F

In de nefronen van je nieren vindt filtratie, osmose en resorptie plaats.
Op welke plaats in een nefron is de filtratie?

1. kluwen van haarvaten
2. nierbekken
3. nierkanaaltje
4. verzamelbuisje

Indien onder bepaalde omstandigheden de osmotische waarde van het bloedplasma bij een mens daalt:

1. Blijft de hypofyse evenveel ADH afscheiden
2. Scheidt de hypofyse meer ADH af
3. Scheidt de hypofyse minder ADH af
4. Wordt er minder urine uitgescheiden

Een survivaltocht

Op 14 april 1994 verdwaalde de Italiaanse hardloper Mauro Prosperi tijdens een meerdaagse toch door de Sahara. Pas na negen dagen werd hij door de bedoeïenen gevonden. Medich-biologen waren er verbaasd over dat hij zonder water en voedsel zo lang had kunnen overleven. Ze ondervroegen hem over zijn gedrag. Hij bleek zeer verstandig te zijn omgegaan met zijn water- en energiehuishouding.

In welk gedeelte van een neuron (niereenheid) werd ervoor gezorgd dat Prosperi zo veel mogelijk water uit de voorurine terugresorbeerde, zodat hij slechts kleine hoeveelheden urine produceerde?

1. In de Lis van Henle
2. In het kapsel van Bowman
3. In het nierbuisje
4. In de glomerulus

Hoge bloeddruk in de nieren stimuleert ook ADH productie

Het linker deel van de lus is wel doorlaatbaar voor water, het rechter deel niet. 

De verzamelbuis is alleen doorlaatbaar als ADH aanwezig is.

De osmotische waarde is hoger onderin de lus. Dus daar stroomt water uit de voorurine (door osmose). Als de voorurine verder stroomt (stijgende deel), gaat door diffusie Na en Cl uit de voorurine. Water komt er niet in(wat je wel zou verwachten), want dit deel van de buis is waterdicht. 

 in het laatste gedeelte nauwelijks nog overdracht

tegenstroomprincipe: continu overdracht, hogere opbrengst

Tegenstroomprincipe in de nieren

Bloed met lage osmotische waarde stroomt langs weefselvocht met hogere osmotische waarde (omlaag, bij stijgende deel van de lus). Resultaat is: waterafgifte en opname NaCl.

En bloed met een hoge osmotische waarde stroomt langs weefselvocht met een lagere osmotische waarde (omhoog, bij dalende deel van de lus. 

Resultaat is: wateropname en zoutafgifte maximaal.

Dus... wat stroomt er dus langs elkaar heen bij de lus van Henle in het niermerg?

Het linker deel van de lus is wel doorlaatbaar voor water, het rechter deel niet. 

De verzamelbuis is alleen doorlaatbaar als ADH aanwezig is.

De verzamelbuis

Deze loopt ook door het niermerg heen, en heeft dus de neiging om water uit de voorurine af te staan via osmose. Dit kan alleen als de waterkanaaltjes open staan (onder invloed van ADH). 

Ook wordt bij veel ADH extra ureum aan het niermerg afgegeven, wat de osmotische waarde van het niermerg nog meer verhoogt. En dus de teruggave van water aan het weefselvloeistof (en daarna aan het bloed).

Creatinine is 70x meer aanwezig in urine dan in voorurine. 

Ureum slechts 67x, door uitscheiding in verzamelbuis aan niermerg.

Angiotensine II stimuleert de Na+ opname in de nieren. Wanneer is het nuttig voor het lichaam om angiotensine II te produceren?

Antwoord

?

Renine, angiotensinogeen, angiotensine I,  aldosteron en ADH spelen ook een rol in dit geheel. Lees p. 58 van je boek 'hormonale invloed op de nieren' en vergelijk met BINAS 85D