Persoonlijkheidsstoornissen

• Welzijn
• MBO
• Studiejaar 2

GGZ 

Programma

- Leerdoelen

- Persoonlijkheidsstoornissen 

- Casus opdracht

- Afronding

leerdoelen

- Je kan vertellen welke persoonlijkheidsstoornissen er zijn

- Je kan vertellen in welke clusters ze worden ingedeeld.

- Je kan vertellen welke persoonlijkheidsstoornissen in cluster A, B of C vallen.

Indeling

Cluster A: paranoïde, schizoïde, schizotypisch

Cluster B: antisociaal, narcistisch, theatraal, borderline

Cluster C: ontwijkend, afhankelijk, dwangmatig

Filmpje

Kijk goed naar de persoon in de film. Wat valt je op?

Aanleg?

Aanleg op zich is waarschijnlijk onvoldoende om een persoonlijkheidsstoornis te ontwikkelen. Vaak is er een combinatie van een bepaalde kwetsbaarheid met ervaringen van onveiligheid en onvoorspelbaarheid in de kindertijd.

Paranoide perssonlijkheidstoornis

Anti sociale persoonlijkheidsstoornis

   

• herhaaldelijke wetsovertredingen
  
• oneerlijk, liegen, bedriegen voor voordeel of plezier
  
• impulsiviteit of onvermogen ‘vooruit te plannen’
  
• prikkelbaar en agressief, vechtpartijen of geweldpleging
  
• roekeloze onverschilligheid voor de veiligheid van zichzelf of anderen
  
• gedraagt zich onverantwoordelijk, behoudt geen werk, komt financiële verplichtingen niet na
  
• ontbreken van spijt en schuldgevoelens
  

Antisociale persoonlijkheidsstoornis

Ruw en gewelddadig … of

Slim, charmant en handig

3 tot 6 % bij mannen, 1 % bij vrouwen

Begint in de jeugd: norm overschrijdend gedag.
Maar: bij de meeste kinderen stopt dat wanneer zij volwassen worden.

De anti-sociale persoonlijkheidsstoornis kenmerkt zich door een patroon van gebrek aan respect voor en schending van de rechten van anderen. Voor deze classificatie moet iemand ten minste 18 jaar oud zijn en in de voorgeschiedenis enkele symptomen van een normoverschrijdende gedragsstoornis hebben, begonnen voor de leeftijd van 15 jaar.

Wat is Borderline?

Borderline is een persoonlijkheidsstoornis.

Het is een psychische aandoening waarbij iemand te maken heeft met angst, depressiviteit en instabiliteit in zijn/haar leven.

Abrupte veranderingen in gevoelens, stemmingen, relaties, zelfbeeld en gedrag zijn kenmerkend voor deze psychische aandoening.

Symptomen van Borderline

Mensen met borderline kunnen last hebben van meerdere van de volgende klachten:

- Impulsiviteit 

- Stemmingswisselingen

- Zwart-wit denken

- Extreme verlatingsangst

- Opzettelijke zelfbeschadiging (automutilatie)

- Identiteitsproblemen

- Psychotische verschijnselen 

Dissociatie

Een veranderde staat van bewustzijn waarbij de hersenfuncties tijdelijk niet goed op elkaar afgestemd zijn.

Dit kan uiten als:

-Vervreemding

-Afwezigheid

-Gevoel van leegte

- Geheugenverlies

Borderline

Narcisme

Cijfers narcisme

Volgens de DSM-5 hebben in Nederland circa 80.000 tot 160.000 mensen een narcistische persoonlijkheidsstoornis

 (0,5 – 1%). 

Ongeveer driekwart hiervan is man.

Kenmerken van een narcist 

• Iemand met een narcistische persoonlijkheidsstoornis wil constant bewonderd worden(Extreme behoefte aan bewondering)
• Voelt zich onvergelijkbaar beter dan anderen en dringt aan op erkenning van die superioriteit
• Een gebrek aan empathie.
  
• Gespeeld charmant zijn.
  
• Verslaafd aan aandacht krijgen.
  
• Agressief gedrag vertonen.
  
• Gebrek aan emoties.
  

Narcistische persoonlijkheidsstoornis

Moeilijk om te veranderen

Wees je bewust van manipulatie en liegen

Zorg dat je controle houdt en bewaak de grenzen.

een klein stukje laten zien- aanrader: Netflix serie Dirty John.

Cluster C

-Dwangmatig (voorheen Obsessief compulsieve)     persoonlijkheidsstoornis

-Afhankelijke persoonlijkheidsstoornis

-Vermijdende (voorheen ontwijkende) persoonlijkheidsstoornis

Disney prinsessen en hun problematiek

Elsa

vermijdend- gaat naar haar ijspaleis en leeft daar liever alleen.

Assepoester

Afhankelijk, laat zich afhankelijk opstellen en wacht totdat haar prins haar red.

Ariël

Heeft een obsessie voor mensen en verzameld allerlei spullen van de mens in haar grot.

Prinsessen

Elsa: Vermijdend. 

Ze duwt iedereen weg die te dicht bij haar komen. Ze loopt weg om alleen te zijn.  Ze vlucht naar haar ijspaleis. Ze wilt alles alleen doen en stippelt haar eigen pad uit bij frozen 2.

 

Assepoester: Afhankelijk. Ze houdt zich afhankelijk en klein. Wachten op de prins.

Ariël: Dwangmatig, een obsessie  voor mensen en hun spullen wat ze in een grot verzameld.

werken in subgroepen

-  in duo's

- casussen lezen en de kenmerken eruit halen.

 Welke specifieke symptomen of gedragingen in de casus kunnen wijzen op een mogelijke persoonlijkheidsstoornis?  ( let op! Wij kunnen geen diagnose stellen!)

Noteer de uitkomsten voor de nabespreking.

tijd: 20 minuten

Opdracht Huiswerk

Lees Learnbeat:

1. ga naar hoofdstuk geestelijke gezondheidszorg

2. Lees Psychische stoornissen en gedragsstoornissen

Vragen

Zijn er vragen over de behandelde lesstof?