Schuld & Boete: de schuldvraag in de geschiedenis

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Geschiedenis klas 5 

Schuld & Boete; 

De schuldvraag in de geschiedenis

Voorbereiding:

nvt

In de les: 

- binnen = beginnen: 

- afsluiting

Huiswerk volgende les: 

Binnen = Beginnen: 

De schuldvraag in de geschiedenis

1. Zijn er schuldigen aan te wijzen?

2. Hoe kijken de betrokkenen zelf naar de schuldvraag?

3. Doet de schuldvraag recht aan wat er daadwerkelijk gebeurd is?

4. Welke belangen spelen er mee bij het aanwijzen van schuldigen? 

5. Hoe moeten schuldigen bestraft worden? (op welke basis)

6. Wat zeggen historici over deze schuldvraag? 

1. Zijn er schuldigen aan te wijzen?

- Schuldig vs. verantwoordelijk; wat betekent dat?

- Eén of meerdere mensen verantwoordelijk?

- Zijn er andere factoren in het spel? 

2. Hoe kijken de betrokkenen zelf naar de schuldvraag?

- Zijn direct betrokkenen nog in leven? 

- Welke invloed heeft dat op de waarheidsvinding? 

3. Doet de schuldvraag recht aan wat er daadwerkelijk gebeurd is?

- Waarheidsvinding is moeilijker als je ervan uitgaat dat er altijd iemand of iets schuldig is. 

- Soms is het moeilijk om de waarheid onder ogen te zien. 

- Relativeren en vergelijken van feiten en gebeurtenissen. 

- "Whataboutisme"

4. Welke belangen spelen er mee bij het aanwijzen van schuldigen?

Identiteit: 

Politiek: 

Moreel kompas: 

Praktische les: 

Geschiedenis & Identiteit; Wij & Zij

- Geschiedenis als bezit? 

- Wij, zij, ons? 

- "creëren" van identiteit / "verbeelde gemeenschap en identiteit"

- Nationale geschiedenissen: suggereren van continuïteit.

-  Verwantschap: behoefte om onderdeel te zijn van een groter geheel (ergens bijhoren). 

Geschiedenis & Politiek

Geschiedenis als moreel kompas

Geschiedenis als praktische les

Waarden en oordelen in de geschiedenis

- Helpt oordelen om de situatie van toen beter te begrijpen?

- Waarden en normen

- Goedpraten van de geschiedenis?

- Vaardigheid: waarden van toen en nu 

naast elkaar zetten!

- Anachronistisch oordelen voorkomen. 

1. welke vroegere waarden en normen kunnen bepaald gedrag of een gebeurtenis verklaren? 

2. Waren er in die tijd ook al mensen die het er niet mee eens waren? 

3. Wat zijn mijn eigen waarden en normen op dit terrein? 

4. Vergelijking van waarden toen en nu

Historische vaardigheid: Waarden en oordelen in de geschiedenis

1. "menselijk gedrag in het verleden kunnen verklaren vanuit de toen en daar bekende en geaccepteerde kennis en waarden en vanuit de identiteit van individuen en groepen in die tijd of op die plaats leefden. 

hierbij rekening houdend met verschillende factoren die de standplaatsgebondenheid van mensen of een groep bepalen, zoals waardesystemen, politieke, sociaaleconomische en culturele oriëntatie, kennis, gender en karakter."

2. "uitleggen waarop mensen betekenis geven aan en oordelen over het verleden door de tijd heen verandert en per groep en individu kan verschillen...

...en daarbij benoemen vanuit welke motieven, interesses, waardesystemen of verwachtingen mensen tot een waardering komen van wat er belangrijk is uit het verleden. 

3. "bij moreel oordelen over het verleden - door een ander- het anachronistisch toepassen van het kader van waarden en normen - van die ander- op het verleden herkennen."

5. Hoe moeten schuldigen bestraft worden? 

- Wat is de basis van internationaal (oorlogs)recht? 

Internationaal strafhof Den Haag

Vier soorten misdrijven: 

1. Genocide

2. Misdrijven tegen de menselijkheid

3. Oorlogsmisdrijven

4. Agressie 

6. Wat zeggen historici over de schuldvraag? 

- Schuldvraag vs. wat er daadwerkelijk gebeurd is.